آبگیری سد چمشیر و احداث سد خرسان ۳/ سرنوشت محیط زیست در دست کمپانی‌های سدسازی

به گزارش تجارت‌نیوز ، آبگیری سد چمشیر؛ فاجعه محیط زیستی که به نظر می‌رسد در میانه بحران‌‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی چندان به چشم نیامد.

سد چمشیر پس از ماه‌ها تکذیب و پاسکاری میان سازمان محیط زیست، وزارت نیرو، وزارت نفت، استانداری کهگیلویه و بویراحمد و سایر نهادها و سازمان‌های مربوط سرانجام آبگیری شد.

انتقادات گسترده فعالان محیط زیست و کارزار عمومی توقف آبگیری سد چمشیر هم تاکنون راه به جایی نبرده است. صدای محیط زیست مدت‌هاست که به گوش نهادها و سازمان‌ها نمی‌رسد. حالا هم نوبت به سد چمشیر رسیده است.

این سد در 25 کیلومتری جنوب شرقی گچساران در استان کهگیلویه و بویراحمد و روی رودخانه زهره ساخته شد.

هنوز کارزار توقف آبگیری سد چمشیر ادامه دارد؛ کورسوی امیدی برای متوقف کردن پروژه‌ای که جز ویرانی برای محیط زیست و منطقه حاصلی ندارد. در این کارزار اینترنتی بخشی از خطرات آبگیری این سد ذکر شده که در ادامه می‌خوانید.

کارزار توقف آبگیری سد چمشیر

رودخانه زهره به دلیل عبور از سازند تبخیری گچی-نمکی گچساران و سازند مارنی میشان شور شده و در محدوه مخزن سد چم‌شیر با ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ میکروزیمنس بر سانتیمتر هدایت الکتریکی با آبگیری، تجمع نمک آن افزایش یافته و شوری رود تا چندین برابر وضعیت فعلی خواهد رسید.

در مطالعات جدید زمین‌شناسی، ۶۰ درصد بستر دریاچه سد چم‏شیر از بخش آسیب‌پذیر نمکی سازند تبخیری گچساران تشکیل شده و برون زدگی نمکی در نزدیکی رودخانه زهره واقع در بابا منیر در منطقه چمشیر کشف شده است.

همچنین در بستر دریاچه سد گسل‏‌های فراوان نیز وجود دارد که با افزایش سطح تماس ۴ کیلومتری مربعی فعلی مسیر رودخانه، به ۳۱ کیلومتر مربع، با انحلال لایه‌های نمک و گچ، شوری آب مخزن چندین برابر افزایش یافته و تبخیر طبیعی در منطقه نیز باعث افت شدیدتر کیفیت آن می‏‌شود.

علاوه بر آن وجود ۱۱ چاه نفت در داخل و حاشیه مخزن مخاطرات محیط‌زیستی غیر قابل پیش‌بینی دارد.

بدیهی است بعد از آبگیری سد، قطع جریان سیلابی نیز رخ خواهد داد. قطع جریان سیلاب‌های زهره که هر سال نقش مهمی در نمک‏زدایی و ارتقای حاصلخیزی خاک با انتقال تدریجی ۲ و نیم میلیون تن نمک به خلیج فارس دارد، می‌تواند خطر افزایش نمک و شور شدن زمین‌های کشاورزی در پایاب حوضه - مناطق زیدون تا هندیجان - را افزایش دهد. همچنین با کاهش رطوبت خطرات جدی در تشکیل کانون‌های ریزگرد در بخش جنوب شرقی خوزستان پدید آورد.

اما این تنها پروژه‌ای نیست که در استان کهگیلویه‌وبویراحمد دنبال می‌شود. سد مارون 2 و خرسان 3 نیز موجب نگرانی اهالی منطقه و فعالان محیط زیست شده است.

زنجیره سدسازی در استان کهگیلویه و بویراحمد

پیش از این مدیر کل سابق امور اجتماعی استانداری کهگیلویه و بویر احمد درباره سد خرسان 3 به ایلنا گفت: «بیشترین سازه این سد در استان چهارمحال و بختیاری است، ولی حوزه آبگیر سد در کهگیلویه و بویر احمد و در منطقه سادات محمودی شهرستان دنا قرار دارد.»

به گفته علی‌فتح میرمحمدی این منطقه ۱۷ روستا دارد که برخی از روستاها جمعیتی بیش از ۷۰۰ نفر دارند. با آبگیری سد خرسان 3 روستاها به زیر آب می‌روند.

آنطور که میرمحمدی گفته بود با احداث این سد، 1400 هکتار جنگل نیز زیر آب می‌رود.

نابودی 200 هزار بلوط و بلندترین آبشار کشور

سد خرسان 3 نیز از همان سال‌ها قبل که زمزمه احداث آن شروع شد، هشدار کارشناسان محیط زیست را به دنبال داشت. اما سناریوی سدسازان در این مورد هم در حال تکرار است.

محمد درویش، فعال محیط زیست درباره احداث سد خرسان 3 در صفحه توییتری خود نوشت: «ببینید فاجعه سد خرسان 3 به کجا رسیده که حتی استاندار هم به مخالفت با آن قیام کرده است. خرسان 3 بیش از 200 هزار بلوط را غرق و طولانی‌ترین آبشار دنیا را نابود خواهد کرد.»

علی احمدزاده، استاندار کهگیلویه و بویراحمد در این مورد گفته بود: «با احداث این سد ۱۷ روستا و یک قبرستان تاریخی ۵ هزار ساله زیر آب می‌رود. پنج گونه درختی که در دنیا مشابه ندارد هم نابود می‌شود.»

سرنوشت مملکت در دستان کمپانی‌های سدسازی

هشدارها برای زنجیره سدسازی بدون توجه به خطرات محیط زیستی این پروژه‌ها همچنان ادامه دارد.

حسین آخانی، کارشناس محیط زیست در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «کسانی که در حال تکمیل گردن‌زنی رودخانه زهره هستند، می‌خواهند با بستن این پرونده، سراغ سایر سدها مانند سد مارون 2 و خرسان 3 بروند.»

او در ادامه نوشت: «اینها می‌خواهند بگویند هیچ قوه‌ای قدرت ممانعت از آنها را ندارد. سرنوشت این مملکت با اقلیتی است که بر کمپانی‌های بزرگ سدسازی تکیه زده‌اند.»