کاهش ۵۰ درصدی بارندگی در ۱۱ استان/ ذخایر سدهای کدام استان‌ها ته کشید؟

به گزارش تجارت‌نیوز، زمستان هم از راه رسید و بارش‌ها همچنان روند کاهشی را طی می‌کند. وضعیت بارندگی در بسیاری از استان‌ها کمتر از حد نرمال است و ذخایر بسیاری از سدها در وضعیت هشدارآمیز قرار گرفت. تا آنجا که سخنگوی صنعت آب از طرح تامین اضطراری آب در برخی از استان‌ها گفت. 

تا پیش از این پاییز و زمستان با بارش معنا می‌شد. خبر از قطع آب و کمبود آب نبود. حالا درست در ماه ابتدایی زمستان، در گوشه و کنار شهر تهران، بیلبوردهای شهری برای بی‌آبی هشدار داده‌اند. ضمن آنکه هشدار مقامات دولتی نیز برای کم‌آبی شروع شده است. در هر دو مورد هم مردم را توصیه به صرفه‌جویی می‌کنند. حال آنکه بنا بر آمار بانک جهانی و حتی اظهارات مسئولان، کشاورزی بیش از 90 درصد مصارف آب را در ایران به خود اختصاص داده است. 

وضعیت مخازن سدهای کشور

بررسی داده‌های دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور (وابسته به وزارت نیرو) نشان می‌دهد که درصد پرشدگی بسیاری از سدهای کشور کمتر از 50 درصد است. 

بنا بر این گزارش، درصد پرشدگی مجموع پنج سد در تهران 14 درصد است. یعنی 272 میلیون مترمکعب آب دارند. همچنین مخازن سدهای «طرق» و «دوستی» در استان خراسان رضوی نیز به ترتیب 4 و 61 میلیون مترمکعب آب دارد. 

سدهای «استقلال»، «شمیل و نیان» و «سرنین» به ترتیب 57، 13 و 13 میلیون مترمکعب آب دارند. بر این اساس نسبت به سال گذشته به ترتیب 58 درصد، 66 درصد و 50 درصد کاهش داشتند.

ذخیره سد رودبال در فارس؛ فقط یک میلیون مترمکعب

وضعیت برخی سدها اما بدتر است. سد رودبال داراب در استان فارس فقط یک میلیون مترمکعب آب دارد. بنابراین ذخیره آب در این سد نسبت به سال گذشته 86 درصد کاهش داشته است. 

ناگفته نماند استان فارس از جمله مناطقی بود که تابستان سال جاری با قطعی آب مواجه بود. البته سدهای «درودزن، ملاصدرا» و «سلمان فارسی» بیش از 500 میلیون مترمکعب آب دارند. اما بررسی‌های «تجارت‌نیوز» نشان می‌دهد که ذخایر این سدها وقتی این استان با قطعی آب مواجه بود، بیشتر از میزان فعلی بود. به عبارتی چندان بعید نیست که باز هم با قطعی گاه و بیگاه آب مواجه شوند. 

مخزن چاه‌نیمه‌ها در وضعیت هشدارآمیز

از دیگر استان‌هایی که بهار و تابستان سال جاری با کمبود آب شدید مواجه بود، سیستان و بلوچستان را می‌توان نام برد. جایی که دیپلماسی ضعیف آب نتوانست راه حق‌آبه هامون را از افغانستان به سوی کشور باز کند. 

بنا بر اطلاعات و داده‌های دفتر آب کشور، مخزن «چاه‌نیمه‌ها» در استان سیستان و بلوچستان در حال حاضر 37 میلیون مترمکعب آب دارد؛ یعنی 3 درصد پرشدگی! این آمار نشان از کاهش 73 درصدی نسبت به سال گذشته می‌دهد. در حالی‌که خردادماه و در بحبوحه کمبود شدید آب در این استان، مخزن «چاه‌نیمه‌ها» 91 میلیون مترمکعب آب داشت. 

کاهش 50 درصدی بارندگی در 11 استان

اما وضعیت بارندگی در کشور چگونه است؟ دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور میزان بارندگی از اول مهرماه تا 15 دی‌ماه را اعلام کرده است. بنا بر این گزارش، ارتفاع کل ریزش‌های جوی کشور معادل 47 میلی‌متر است. این میزان بارندگی نسبت به میانگین دوره‌های مشابه درازمدت، 40 درصد کاهش داشته است. نسبت به دوره مشابه سال گذشته نیز 20 درصد کاهش را نشان می‌دهد.

وضعیت بارندگی در 11 استان در مقایسه با میانگین دوره‌های مشابه درازمدت، بیش از 50 درصد کاهش داشته است. میزان بارش استان‌های قم، فارس، قزوین، مرکزی و زنجان به ترتیب 67، 65، 63، 60 و 60 درصد نسبت به دوره مشابه درازمدت کاهش داشته است. 

استان‌های خراسان رضوی، تهران، البرز، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و سیستان و بلوچستان به ترتیب 57، 56، 55، 54، 52 و 50 درصد نسبت به دوره مشابه کاهش بارندگی داشتند. 

بنا بر این آمارها، استان قم از ابتدای سال آبی جاری تا میانه دی‌ماه فقط 16 میلی‌متر بارش ثبت کرده است. البته استان‌های دیگر هم چندان وضعیت خوبی ندارند. میزان بارش در 13 استان دیگر هم نسبت به میانگین مشابه در درازمدت 30 تا 48 درصد کاهش داشته است.

هشدار سخنگوی صنعت آب؛ تامین آب اضطراری در برخی استان‌ها

روز گذشته، عیسی بزرگ‌زاده، سخنگوی صنعت آب درباره وضعیت منابع آب کشور گفت که در حال حاضر در تهران شاهد خشکسالی و شرایط ویژه برای تامین آب هستیم، اما طبق پیش‌بینی‌های صورت گرفته آب جیره‌بندی نمی‌شود. 

سخنگوی صنعت آب گفته که اگر شهروندان تهرانی 15 درصد مدیریت مصرف آب داشته باشند، مشکلی برای تامین آب نخواهیم داشت. 

آنطور که بزرگ‌زاده گفته، خراسان رضوی در برخی شهرها، ساوه، کرمان، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان و کرمان مشمول طرح‌های تامین آب اضطراری هستند. سخنگوی صنعت آب گفت که برخی مناطق ویژه‌تر مانند سیستان، مشهد، تهران، گلستان و شهر فسا در استان فارس در پیشانی تمرکز وزارت نیرو برای تامین آب شرب قرار دارند.

اگرچه سخنگوی صنعت آب کشور بر مدیریت مصارف شهروندان تاکید کرده، اما از کشاورزی که سهم زیادی از منابع آب کشور را می‌بلعد، صحبت نکرد.