بی‌اطلاعی حدود ۵۰ درصد مبتلایان به فشارخون بالا از بیماری خود
رئیس گروه بیماری‌های غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: حدود ۵۰ درصد بیماران مبتلا به فشارخون بالا از بیماری خود اطلاعی ندارند که یکی از مهمترین مشکلات ما همین مساله است.
به گزارش تجارت‌نیوز، بابک اقبالی با اشاره به شعار امسال روز جهانی فشار خون بالا با عنوان «با اندازه‌گیری دقیق فشار خون و کنترل آن عمر طولانی‌تری داشته باشیم»، اظهار کرد: فشار خون بالا شیوع گسترده‌ای داشته به گونه‌ای که می‌توان بیان کرد از هر سه نفر بزرگسال یک نفر مبتلا به فشار خون است. در صورتی که بیماری فشار خون بالا به درستی کنترل و تشخیص داده نشود عوارض خطرناکی از جمله سکته‌های قلبی، سکته‌های مغزی، نارسایی کلیه، دیالیز و سایر بیماری‌ها را به دنبال خواهد داشت.
وی با بیان اینکه فشار خون بالا در مراحل اولیه علائم خاصی نداشته و قاتل خاموش نام‌گذاری شده است، ادامه داد: این بیماری می‌تواند باعث بروز عوارض مهمی از جمله مرگ و میر در افراد باشد. یکی از راه‌های تشخیص فشارخون بالا اندازه‌گیری فشارخون است و توصیه می‌شود افراد سالم و بدون سابقه بیماری حداقل سالی یک بار اندازه‌گیری فشارخون را داشته باشند.
رئیس گروه بیماری‌های غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اندازه‌گیری فشار خون در مراکز سلامت، خاطرنشان کرد: با مراجعه به مراکز سلامت ما در روستاها و شهرها علاوه بر تشکیل پرونده سلامت، برای افراد فشارخون نیز اندازه‌گیری می‌شود که براساس میزان خطر به افراد توصیه می‌شود در چه زمانی مراجعه مجدد به مراکز ما داشته باشند.
دکتر اقبالی با یادآوری اینکه در اکثر موارد فشارخون بالا بی‌علامت است، عنوان کرد: اگر بیماری شدیدتر باشد در بعضی افراد علائمی چون سردرد، خواب‌آلودگی، تاری دید، درد قفسه سینه و خونریزی بینی نیز مشاهده می‌شود؛ این عوارض در فشارخون‌های شدید بروز پیدا کرده و توصیه می‌شود افراد قبل از این عوارض فشارخون بالای خود را شناسایی و مداخلات را انجام دهند.
وی اضافه کرد: با وجود اینکه راه اندازه‌گیری فشار خون بالا بسیار ساده است و افراد با مراجعه به نزدیکترین مرکز درمانی می‌توانند فشار خون خود را اندازه گیری کنند ولی متاسفانه به دلیل ساده بودن تشخیص، بسیاری از افراد به این بیماری اهمیتی نمی‌دهند. حدود ۵۰ درصد بیماران مبتلا به فشارخون بالا از بیماری خود اطلاعی ندارند که یکی از مهمترین مشکلات ما همین مساله است.
رئیس گروه بیماری‌های غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پاسخ به اینکه فشار خون طبیعی چیست و چه زمان می‌توان بیان کرد که فشار خون بالا داریم؟ تصریح کرد: در اندازه‌گیری فشار خون دو عدد فشارخون سیستول و دیاستول داریم و فشار خون کمتر از ۱۲۰ روی ۸۰ میلیمترجیوه فشار خون طبیعی است. در صورتی که فشار خون فردی ۱۴۰ روی ۹۰ میلیمترجیوه و بیشتر از این باشد باید به پزشک مراجعه کند. فشار خون بین ۱۲۰ تا ۱۴۰ و ۸۰ تا ۹۰ میلیمتر جیوه در افراد گویای پرفشاری خون است و باید شیوه زندگی خود را اصلاح کند. باید اضافه کرد فشار خون کمتر از ۱۲۰ روی ۸۰ تا زمانی طبیعی است که برای افراد عارضه ایجاد نکند. برای افت فشار خون در افراد عدد قاطعی وجود ندارد.
اقبالی با تاکید بر اینکه سن یکی از عوامل دخیل در بروز فشار خون است، گفت: هرچه سن بالاتر برود تعداد بیماران مبتلا به فشار خون نیز افزایش پیدا می‌کنند. نمی‌توان برای افزایش سن کاری کرد اما می‌توان برای تشخیص و مراقبت در خصوص این بیماری تدابیر بیشتری داشت. علاوه بر آن چاقی و فعالیت بدنی کم دو مورد از مهمترین علل افزایش فشار خون در جوامع امروزی هستند. امروزه در کودکان کم‌تحرکی و اضافه وزن به شدت در حال افزایش بوده و این کودکان در سنین جوانی و میانسالی مبتلا به فشار خون بالا و برخی بیماری‌های دیگر خواهند شد. از جمله دیگر عوامل بروز فشارخون در افراد می‌توان به مصرف سیگار، الکل و مصرف زیاد نمک نیز اشاره کرد. در برخی بیماری‌ها نیز مثل دیابت می‌توان فشار خون بالایی را مشاهده کنیم. در این بیماران قندخون بالا و فشارخون بالا در کنار یکدیگر عوارض را به شدت افزایش می‌دهند.
وی با بیان اینکه علائم هشدار در افراد با فشار خون بالا زمانی بروز می‌کند که فشارخون خود را کنترل نکرده‌اند، اظهار کرد: در صورتی که فرد به علائم هشدار برسد باید سریعاً به پزشک مراجعه کند. علائم هشدار با درد قفسه سینه و تعریق سرد به همراه ضعف همراه است. در صورتی فشارخون افراد بالاتر از ۱۸۰ روی ۱۱ میلیمتر جیوه باشد باید سریعاً به پزشک مراجعه کند. همچنین کاهش ناگهانی بینایی به خصوص در یک چشم و ضعف در یک سمت بدن از دیگر علائم مشکوک به سکته مغزی می‌باشد.
رئیس گروه بیماری‌های غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پاسخ به اینکه در صورت ابتلا به بیماری فشارخون چه اقداماتی باید انجام دهیم، خاطر نشان کرد: بیماری فشارخون یک بیماری مزمن بوده و درمان قطعی ندارد اما قابل کنترل است. حدود یک سوم افراد بزرگسال مبتلا به فشار خون هستند و با سبک زندگی امروزی این شیوع بیشتر نیز خواهد شد. ما مشکلاتی در خصوص مراقبت‌های بیماری فشار خون داریم که باعث می‌شود بیماران فشار خونی ما کنترل مناسبی نداشته باشند؛ اولین توصیه ما مراجعه منظم به پزشک و مراکز پزشکی در شهرها و روستاها است.
اقبالی افزود: مساله بسیار مهم دیگر ما که معمولاً در این زمینه به خصوص در افراد سالمند وجود دارد مساله دارو است. بیماران بعد از مدتی مصرف دارو به صورت خودسرانه داروها را کم یا قطع می‌کنند تا بدانند بدون دارو دچار مشکل نمی‌شوند. با توجه به اینکه بیماری فشار خون بدون علامت بوده ممکن است با وجود فشار خون بالا علامتی نداشته باشند اما به مرور اندام‌های داخلی افراد دچار آسیب خواهد شد. بنابراین مصرف منظم دارو از مهمترین توصیه‌های ما در بیماران مبتلا به فشارخون است.
وی ضمن توصیه بر رعایت رژیم غذایی مناسب، تصریح کرد: توصیه ما کم کردن مصرف نمک در بیماران فشارخونی است. مصرف نمک ما در استان و حتی کشور تقریباً دوبرابر استاندارد تعیین شده بهداشت جهانی است. باید سعی کنیم از غذاهای کم نمک استفاده کرده و نمک را تا حد امکان حذف کنیم. علاوه بر آن توصیه می‌شود تا جایی که می‌توانیم از غذاهای بخارپز و آب‌پز استفاده کنیم و غذاهای سرخ‌کردنی را کاهش دهیم. استفاده از میوه‌ها و سبزی‌ها از دیگر توصیه های ما در این خصوص است؛ میوه و سبزی می‌توانند در کنترل فشار خون بسیار موثر باشند. رعایت همه نکات تغذیه‌ای در نهایت به کنترل وزن و کاهش تدریجی وزن در افراد دارای اضافه وزن منجر خواهد شد که می‌تواند به این افراد کمک زیادی داشته باشد. فعالیت بدنی نیز در بیماری‌های مزمن از جمله دیابت و فشار خون می‌تواند موثر باشد. باید توجه داشت مصرف دخانیات و الکل نیز به مرور موجب افزایش فشار خون بیماری های قلبی خواهد شد.
رئیس گروه بیماری‌های غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با تاکید بر اینکه در کودکان فعالیت بدنی بیشتری نسبت به بزرگسالی نیاز داریم، یادآور شد: کودکان از سنین ۵ تا ۱۰ سالگی باید حداقل یک ساعت در روز فعالیت بدنی متوسط داشته باشند. حداقل فعالیت بدنی که ما برای بزرگسالان توصیه می‌کنیم ۱۵۰ دقیقه و به صورت پیاده‌روی، شنا و...، پنج روز در هفته به مدت سی دقیقه است. همچنین تعدادگام‌های ما در پیاده روی بسیار موثر بوده و که افراد به وسیله اپلیکیشن‌هایی که در این خصوص وجود دارد می‌توانند تعداد گام‌های خود را کنترل کنند. توصیه ما در این خصوص نیز تعداد ۷۰۰۰ قدم در روز است. به افراد بالای ۴۰ سال و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای توصیه می‌شود پیش از آغاز فعالیت‌های سنگین با پزشک مشورت کنند.
اقبالی در پایان بیان کرد: یک باور غلطی که در زمینه فشار خون بالا وجود دارد اعتقاد برخی افراد به عادت بدنشان به فشار خون بالا است؛ این مساله کاملا غلط است. فشار خون قاتل خاموش بوده و به مرور به بدن آسیب می‌زند و ما چیزی به نام عادت به فشار خون بالا نداریم. ما در شیوه زندگی سالم به افراد اندازه گیری سه آیتم فشار خون، قند خون و کلسترول خون را توصیه می‌کنیم. زیرا این سه عامل قاتلین خاموش افراد هستند. اندازه‌گیری این سه عامل کاملاً ساده بوده و می‌تواند در حفظ سلامت افراد نقش بسزایی داشته باشد.
نظرات