پنج اشتباه رایج در جذب سرمایه استارتاپ‌ها

به لطف رسانه‌های تجاری و استارتاپی، باور رایج این است که یک استارتاپ موفق، استارتاپی است که سرمایه‌ی اولیه‌ی خوبی داشته باشد. اما به‌طور قطع، دوندگی کورکورانه برای جذب سرمایه‌گذار نباید اولویت اول یک کسب‌وکار نوپا و پرریسک باشد.

اگر در زمان نامناسبی به‌دنبال جذب سرمایه باشید و یا مسیر درستی را در پیش نگیرید، ممکن است به‌سادگی وقت و تلاش خود را هدر بدهید. طبیعتاً این اتفاق برای یک کسب‌وکار نوپا خوشایند نخواهد بود.

هدف این مقاله این است که به شما کمک کند تا اشتباهات رایج در فرایند جذب سرمایه را تکرار نکنید. به‌هرحال بهترین راه یادگیری، عبرت گرفتن از اشتباهات دیگران است.

به‌ اشتباه فکر می‌کنید به سرمایه‌گذار احتیاج دارید

اکثر کسب‌وکارهای جدید خودساخته هستند؛ یعنی به‌کمک سرمایه‌ی بنیان‌گذارانشان اداره می‌شوند. این امر معمولاً به سه دلیل عمده اتفاق می‌افتد:

• قانع کردن دیگران برای سرمایه‌گذاری قابل توجه بر روی یک ایده‌ی اثبات‌نشده کار سختی است.
• بیشتر کسب‌وکارهای جدید (به‌ویژه شرکت‌های خدماتی) چندان سرمایه‌بر نیستند و به‌دست آوردن سرمایه‌ی کافی برای راه‌اندازی آن‌ها چندان دور از ذهن نیست. به‌همین دلیل برای بنیان‌گذاران آن‌ها منطقی نیست که متعهد شوند تا ابد درصدی از درآمد آینده‌ی خود را به سرمایه‌گذاران پرداخت کنند.
• مهم‌ترین دلیلی که صاحبان استارتاپ‌ها باید به آن توجه کنند این است که هر کسب‌وکار جدیدی لزوماً‌ گسترش پذیر نیست. سرمایه‌گذاران استارتاپ‌ها به‌دنبال معدن طلا هستند. اکثر کسب‌وکارهای سنتی نمی‌توانند در کمتر از ده سال آن‌چنان رشد کنند که ارزش سرمایه‌گذاری میلیاردی داشته باشند.

برای جذب پول عجله می‌کنید

می‌توان گفت متداول‌ترین اشتباه بنیان‌گذاران استارتاپ‌های جدید این است که صرفاً‌ به‌خاطر یک ایده‌ی خشک و خالی که روی کاغذ آورده‌اند به‌دنبال جذب سرمایه می‌روند. هرچند اگر رزومه‌ی قوی و ارتباطات کافی داشته باشید کار غیر ممکنی نیست، اما همان هم روز به روز سخت‌تر می‌شود. امروزه اغلب سرمایه‌گذاران برای پیش‌بینی آینده، بیشتر به مدارک و شواهد تجربی اعتماد می‌کنند تا قابلیت‌ها و توانایی‌های بنیان‌گذاران کسب‌وکار.

وظیفه‌ی بنیان‌گذار کسب‌وکار این است که قبل از اقدام به جذب سرمایه، ایده‌های خود را اعتبارسنجی کنند تا بتواند در هنگام مصاحبه با سرمایه‌گذار، داده‌های واقعی ارائه کند.

درک صحیحی از اصول جذب سرمایه ندارید

در مرحله‌ی تأمین مالی پیش از کشت ایده (The Pre-seed Funding) و مرحله‌ی سرمایه‌گذاری بذر (Seed Funding Stage) می‌توانید سرمایه‌ی کافی برای اثبات اجراپذیری ایده‌ی خود را پیدا کنید. دراین صورت می‌توانید استارتاپ خود را توسعه داده و اولین مشتریان خود را پیدا کنید تا مطمئن شوید در مسیر تولید یک محصول متناسب با بازار قرار دارید. به‌طور معمول، سرمایه‌گذاری در این دو مرحله توسط مراکز رشد شرکت‌های نوپا، شرکت‌های شتاب‌دهنده و اصطلاحاً «سرمایه‌گذاران فرشته» صورت می‌گیرد.

در مراحل تأمین مالی خطرپذیر (شامل سری‌های A، B، C و…) سرمایه‌ی موردنیاز برای رشد استارتاپ‌ها و بهبود تناسب محصول با بازار فراهم می‌شود تا بتوانند هرچه سریع‌تر مقیاس سازوکارهای کسب‌وکار خود را افزایش دهند.

برخی از سرمایه‌گذاران فقط در مراحل میانی و نهایی استارتاپ‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند. اگر کسب‌وکارتان هنوز به درامدزایی نرسیده باشد، تلاش برای جذب آن‌ها (به‌جای سرمایه‌گذاران خطرپذیر)، صرفاً‌ موجب اتلاف وقت شما و سرمایه‌گذاران می‌شود.

بدون معرف دنبال سرمایه‌گذار می‌گردید

بسیاری از شرکت‌های سرمایه‌گذاری استارتاپ‌ها، بی‌تعارف در وب‌سایت خود ذکر می‌کنند که بدون معرف با استارتاپ‌ها همکاری نخواهند کرد. شاید غیرمنصفانه به‌نظر برسد، اما به‌هرحال سرمایه‌گذاری در یک استارتاپ نیازمند اعتماد زیاد به بنیان‌گذار آن است.

به‌همین خاطر، بهترین و موثرترین راه جذب سرمایه این است که در جامعه‌ی استارتاپی محل زندگی خود حضور فعالانه داشته باشید. اگر زمان کافی بگذارید می‌توانید با افرادی ارتباط برقرار کنید که می‌توانند ضامن شما باشند و شما را به سرمایه‌گذارانی معرفی کنند که با اهداف و علایقتان متناسب باشند.

با این وجود، همه‌ی شرکت‌های سرمایه‌گذاری و رشد استارتاپ‌ها نیازمند معرف نیستند. از آن‌ها غافل نباشید.

نمی‌توانید ایده‌های خود را به‌طور شفاف بیان کنید

درنهایت، وقتی مطمئن شدید که واقعاً به سرمایه احتیاج دارید و کسب‌وکارتان در مرحله‌ای است که شانس خوبی برای جذب سرمایه دارد، باید اطمینان حاصل کنید که می‌توانید ایده‌ها و تصویر ذهنی خود را به‌طور شفاف و مؤثر بیان کنید. برای انجام این کار، باید مخاطب خود را به‌خوبی بشناسید:

• ابتدا به این فکر کنید که شرکت شما چه تناسبی با سابقه‌ی فعالیت سرمایه‌گذار موردنظرتان دارد؟
• آیا می‌توانید زمینه‌ی کاری و اهداف شرکت خود را به‌طور خلاصه و واضح مطرح کنید؟
• از همه مهم‌تر، آیا می‌توانید با سند و مدرک ادعاهای خود را اثبات کنید؟

به‌طور خلاصه، جذب سرمایه کار دشواری است. اما دلیل این دشواری این است که صاحبان کسب‌وکار، زمان خوبی را برای جذب سرمایه انتخاب نمی‌کنند و از روش‌هایی استفاده می‌کنند که با ماهیت و شرایط کسب‌وکارشان تناسب ندارد. اگر شما از این دسته افراد نباشید، با کمی پشتکار و ثبات در کار، می‌توانید روز به روز شانس خود را برای جلب توجه سرمایه‌گذاران بیشتر افزایش دهید.

هفته نامه شنبه، اولین رسانه اکوسیستم استارتاپی ایران تلاش کرده در شماره‌های مختلف مطالب سودمندی درباره سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه را برای فعالان اکوسیستم، کارآفرینان و صاحبان کسب و کارهای پیشرو ارائه بدهد و مسیر صفر تا صد تبدیل ایده به یک بیزینس موفق در ایران را آموزش می‌دهد. آرشیو کامل و به‌روز از مطالب منتشر شده در نشریه شنبه در وبسایت شنبه مگ به آدرس www.shanbemag.com در دسترس شما قرار دارد.