در کدام کشورها تورم نرخ سود را می‌خورد؟

الهام میرمحمدی: نرخ بهره هزینه‌ای است که وام‌گیرنده در ازای دریافت وام می‌پردازد. نرخ بهره از این طریق به اقتصاد کشورها کمک می‌کند تا مردم را تشویق به قرض گرفتن، وام دادن و خرج کردن کند. هر چه نرخ سود بانکی بیشتر باشد، خدمات وام‌گیری هم گران‌تر می‌شود. نظارت بانک‌های مرکزی و دولت‎ها بر نرخ بهره بانکی، با هدف افزایش اشتغال، ثبات قیمت‌ها، مهار تورم و دستیابی به سطح مناسبی از رشد اقتصادی انجام می‌شود.

به گزارش تجارت‌نیوز به نقل از اینوستوپدیا، نرخ بهره بانکی بر ایجاد سرمایه‌گذاری جدید، استمرار فعالیت و سوددهی بنگاه‌های اقتصادی اثر می‌گذارد.

تعیین غیراصولی نرخ بهره تبعات بسیار بدی بر اقتصاد کشورها دارد؛ از این رو، هدف‌گذاری نرخ تورم از مسائل مهم سیاستگذاران پولی محسوب می‌شود. از آنجا که نرخ بهره بدون در نظر گرفتن نرخ تورم بی‌معناست همواره تلاش می‌شود تا از طریق سیاست‌های پولی مبتنی بر اصول علمی و در چارچوب اهداف کلان اقتصادی، تناسبی میان نرخ تورم و نرخ بهره بانکی برقرار شود.

به استدلال سیاستگذاران اقتصادی برای کاهش نرخ سود بانکی، این است که با اجرای این قانون نرخ تورم کاهش می‌یابد. این در حالی است که منتقدان این طرح، شرط اساسی کاهش نرخ بهره را کاهش نرخ تورم و به تبع آن تعدیلات انتظارات تورمی مردم و در نهایت مثبت شدن نسبی سود بانکی می‌دانند.

نرخ بهره واقعی از تفاوت میان نرخ تورم و نرخ بهره اسمی به دست می‌آید. جدول زیر 10 کشوری که بالاترین نرخ بهره را در سال جاری میلادی دارند، نشان می‌دهد. اما با در نظر گرفتن نرخ تورم در برخی از این کشورها، مشخص می‌شود که نرخ بهره واقعی چندان بالا نیست.

کشور	نرخ بهره	نرخ تورم	اختلاف (نرخ بهره واقعی)
آرژانتین	20.47 درصد	22.60 درصد	2.13- درصد
ازبکستان	20.00 درصد	11 درصد	9 درصد
اوکراین	15.25 درصد	49 درصد	33.75- درصد
ایران	15.00 درصد	15.30 درصد	0.3- درصد
مغولستان	15.00 درصد	8.30 درصد	6.7 درصد
گرجستان	10.40 درصد	4.10 درصد	6.3 درصد
آذربایجان	10.00 درصد	2.40 درصد	7.6 درصد
مصر	10.00 درصد	13.30 درصد	3.3- درصد
قزاقستان	10.00 درصد	5.80 درصد	4.2 درصد
میانمار	10.00 درصد	8.90 درصد	1.1 درصد

نرخ بهره اسمی معمولا مثبت است اما نه همیشه. در مقابل نرخ بهره واقعی می‌تواند منفی باشد. همانطور که جدول بالا نشان می‌دهد، نرخ تورم در برخی از این کشورها (آرژانتین، اوکراین، ایران و مصر) در مقایسه با نرخ بهره بالاتر است. بنابراین، این تصور عموم که اگر نرخ بهره بانکی بالا باشد، می‌توان با پس‌انداز کردن ثروتمند شد، کاملا اشتباه است. برای سپرده‌گذاری در بانک‌ها حتما باید نرخ تورم را در نظر گرفت.

این در حالی است که طبق آخرین اعلام بانک مرکزی ایران، نرخ تورم ایران حدود 10 درصد بوده که این رقم کمتر از نرخ بهره بانکی است. با این حال در گزارش Investopedia نرخ تورم ایران بیش از 15 درصد محاسبه شده است.