رشد اقتصادی عربستان رکورد زد!/ ایران از همسایه نفتی خود جا ماند؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، عربستان سعودی به عنوان یکی از تولیدکنندگان بزرگ نفت در جهان احتمالا امسال یکی از پررونق‌ترین اقتصاد‌های جهان را داشته باشد. صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی می‌کند که امسال عربستان از کشورهایی است که سریع‌ترین رشد اقتصادی را خواهد داشت. رشدی که در یک دهه اخیر بی‌سابقه بوده است. با توجه به اصلاحات فراگیر تجاری، افزایش چشم‌گیر قیمت‌های نفت و بهبود قدرت تولید از شرایط کرونایی و رکود در سال ۲۰۲۰ انتظار می‌رود تولید ناخالص داخلی عربستان سعودی ۷٫۶ درصد افزایش پیدا کند. افزایشی که در ۱۰ سال اخیر سابقه نداشته.

برخلاف افزایش هزینه واردات، تورم این کشور در ادامه سال ۲۰۲۲ در سطح ۳٫۸ درصد کنترل می‌شود. با توجه به اینکه بانک مرکزی عربستان سعودی همزمان با فدرال رزرو آمریکا در حال افزایش نرخ بهره خود است و سیاست‌های انقباضی در پیش می‌گیرد، مهار و کنترل تورم امکان‌پذیر می‌شود. به لطف افزایش درآمدهای غیرنفتی و درآمدهای بیشتر حاصل از فروش نفت، مالیه عمومی و موقعیت خارجی این کشور تقویت خواهد شد. ذخایر این کشور نیز همچنان قدرتمند خواهند ماند.

نفت تنها ثروت عربستان نیست!

اما با وجود افزایش درآمدهای نفتی، کنترل هزینه‌های عمومی حائز اهمیت است و باید هزینه‌های اجتماعی هدفمندتر صورت بگیرند. بهبود سیاست‌های مالیاتی و مدیریت درآمد برای افزایش درآمد مالیاتی از فعالیت‌های غیرنفتی می‌تواند به حمایت از استحکام مالی این کشور کمک کند. مدیریت درآمدهای نفتی با یک روش پایدار و به گونه‌ای که با فراز و فرودهای قیمت نفت تغییر نکند باعث حفظ ثبات مالی می‌شود. همچنین از تکرار چرخه‌های قبلی افت و خیز ناشی از نوسان قیمت نفت جلوگیری می‌کند. علاوه بر آن برنامه‌ریزی‌های دوراندیشانه برای بودجه و سیاست‌های مربوط به متنوع‌سازی اقتصاد را تقویت می‌کند.

اصلاحات مربوط به قیمت انرژی که منجر به هماهنگی قیمت‌های داخلی سوخت با قیمت‌های بین‌المللی می‌شود، باعث صرفه‌جویی مالی می‌شود و از اهداف اقلیمی مسئولان در برنامه «ابتکار سبز عربستان» حمایت می‌کند. تلاش‌های مداوم برای تقویت شبکه‌های تامین اجتماعی از طریق برنامه‌های هدفمند، افراد آسیب‌پذیر را در برابر هزینه‌های بالای انرژی محافظت خواهد کرد.

با نظارت پرقدرت بانک مرکزی، بخش مالی مستحکم باقی می‌ماند و ریسک‌های سیستمی کمتر می‌شوند. به نظر می‌رسد با وجود قیمت بالای نفت و نقدینگی بالا، افزایش نرخ‌های بهره تاثیر چندانی برر روی اقتصاد عربستان ندارد. در این کشور ایجاد چهارچوب برای بخش مالی و نظارت مداوم بر افزایش وام‌دهی باعث می‌شود خطرات اقتصادی نمود واقعی پیدا نکنند.

دوران اصلاحات عربستان سعودی

تداوم اجرای سیاست‌های چشم‌انداز ۲۰۳۰ از سوی مقامات به متنوع‌سازی اقتصاد و آزادسازی آن کمک کرده و راه را برای رشد با ثبات‌تر هموار می‌کند. عربستان سعودی در حال برداشتن قدم‌های تاثیرگذاری برای بهبود محیط تجاری، جذب سرمایه خارجی و ایجاد اشتغال در بخش خصوصی است. این طرح‌ها با مدیریت و اصلاح بازار کار همراه است. این کشور تلاش می‌کند تا موانع ایجاد کسب و کارهای جدید را از بین ببرد. اکنون در این کشور ثبت کسب و کار بسیار آسان است و تنها سه دقیقه زمان می‌برد. همچنین عربستان تجهیزات صنعتی را افزایش داده و مشارکت زنان را در بازار کار بالا برده است.

علاوه بر حذف قوانین محدودیت‌های رسمی برای کسب اطمینان در برابری کارمندان، حمل و نقل بانوان شاغل با تاکسی تا ۸۰ درصد شامل یارانه می‌شود. همچنین مشوق‌هایی برای استخدام بانوان و حمایت در زمینه مراقبت از کودک صورت گرفته است. در نتیجه این اقدامات درصد مشارکت زنان در بازار کار عربستان در چهار سال گذشته دو برابر شده و به ۳۳ درصد رسیده است. این میزان مشارکت از متوسط مشارکت زنان در بازار کار خاورمیانه و آفریقای شمالی بالاتر است.

حرکت به سمت دیجیتالی شدن

امروزه رشد روند دیجیتالی شدن در این کشور این پتانسیل را دارد که با توجه به جمعیت جوانی که در استفاده از فناوری مهارت دارند، بهره‌وری را افزایش دهد. دیجیتالی شدن در عربستان در طول پاندمی کرونا شتاب گرفت که شامل خدمات بهداشتی آنلاین و اینترنتی، دادگاه‌های مجازی، آموزش از راه دور و یک بستر مالی آنلاین برای تدارکات عمومی بود.

طبق پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول، چشم‌انداز اقتصاد عربستان سعوی قدرتمند است و ادامه این روند به تداوم چنین اصلاحاتی بستگی دارد.

رشد اقتصادی ایران در یک دهه اخیر

ایران و عربستان سعودی هر دو از تولیدکنندگان نفت جهان هستند اما رشد اقتصادی ایران در یک دهه گذشته تقریبا صفر بوده است. به نقل از دنیای اقتصاد ، بررسی آمارهای اقتصاد کلان در دهه۹۰ حاکی از آن است که در این دهه یکی از ضعیف‌ترین عملکردهای اقتصادی ثبت شده است.

در دهه ۹۰، نرخ تورم دو قله تورمی حدود ۴۰درصد را ثبت کرد؛ حال آنکه در سال‌های قبل تنها در دهه۷۰ نرخ تورم به بالای ۴۰درصد رسیده بود. متوسط رشد اقتصادی نیز در دهه۹۰ تقریبا صفر بوده که این رقم برای دهه۸۰ رقمی حدود پنج درصد گزارش شده است.در دهه۹۰ نیمی‌از سال‌ها با رشد منفی سپری شد.