شروع کوبنده نخست وزیر جدید بریتانیا / تشدید آشفتگی مالی در بریتانیا

به گزارش تجارت‌نیوز ، لیز تراس، نخست وزیر جدید بریتانیا، روزهای اول کار خود را طوفانی و دردناک آغاز کرد. ناظران صحنه سیاسی و اقتصادی بریتانیا در چند سال اخیر به آشفتگی‌های این بخش عادت کرده‌اند. در دو هفته گذشته نیز احتمالا این آشفتگی‌ها در بدترین حالت خود قرار داشتند. اما این آشفتگی از کجا شروع شد؟

اولین لحظه سیاسی معنادار برای دولت جدید لیز تراس اعلام یک طرح مینی باجت (mini-budget) در ۲۳ سپتامبر بود. هدف این طرح خارج کردن کشور از طیفی از بحران‌های اقتصادی شناخته می‌شد.

کواسی کوارتنگ، وزیر دارایی بریتانیا، بزرگ‌ترین کاهش مالیات این کشور در ۵۰ سال اخیر را اعلام کرد. ثروتمندان از این مساله به طور نامتناسبی سود بردند. از جمله بحث برانگیزترین جزئیات این طرح، کاهش حداکثر نرخ مالیات برای کسانی که بیش از ۱۵۰ هزار پوند (۱۷۲ هزار یورو) در سال درآمد دارند و همچنین حذف سقف پاداش بانکداران بود.

چرا طرح لیز تراس بحث‌برانگیز شد؟

به نقل از دویچه‌وله ، شاید بحث‌برانگیزترین قسمت طرح لیز تراس این واقعیت بود که اجرای آن به استقراض بیشتر دولت در زمانی نیاز داشت که بودجه عمومی از قبل بشدت کاهش یافته بود.

واکنش‌ها به برنامه‌های جدید، سریع و کوبنده بود و در میان انتقادهای شدید از طرف تمام احزاب سیاسی، سیستم مالی بریتانیا بلافاصله چراغ قرمز نشان داد.

ارزش پوند انگلیس در برابر دلار آمریکا به پایین‌ترین سطح خود رسید. این کاهش پس از آن اتفاق افتاد که کوارتنگ وعده داد پس از بسته اولیه ۴۵ میلیارد پوندی، کاهش مالیات بیشتری را نیز اعمال کند. هزینه‌ای که بریتانیا برای استقراض پول در بازارهای بین‌المللی باید بپردازد، به طور چشمگیری افزایش یافت، زیرا سرمایه‌گذاران هر روز بیشتر نسبت به انعطاف‌پذیری مالی کشور تردید پیدا می‌کردند.

در میان نگرانی‌ها از اینکه طرح لیز تراس و کوارتنگ می‌تواند بریتانیا را وارد یک بحران مالی کند، بانک انگلستان کمتر از یک هفته پس از اعلام کاهش مالیات‌ها، اقدامات اضطراری انجام داد. این بانک همرمان با هشدار نسبت به خطر موجود علیه ثبات مالی بریتانیا، یک برنامه خرید اوراق قرضه ۶۵ میلیارد پوندی را اعلام کرد.

این وضعیت باعث شد که صندوق بین‌المللی پول آشکارا از برنامه‌های بریتانیا انتقاد کند. اقدامی که برای یک اقتصاد بزرگ بسیار غیرعادی است.

طرح‌های نابرابری لیز تراس

صندوق بین‌المللی پول که بر ثبات اقتصاد جهانی نظارت می‌کند، اعلام کرد که طرح‌های لیز تراس می‌تواند باعث افزایش تورم و افزایش نابرابری شود.

این طرح‌ها حدود یک هفته اجرا شد تا اینکه دامنه مخالفان و خشم آنها بیش از حد بالا رفت. در ۳ اکتبر، تراس و کوارتنگ اعلام عقب‌نشینی کردند و گفتند که کاهش مالیات افراد پردرآمد ادامه نمی‌یابد.

به گفته اندرو گودوین از آکسفورد اکونومیکس، مشکل بسیار واضح است. او در مصاحبه‌ای با دویچه‌وله گفت: ظواهر امر این‌گونه نشان می‌دهد که در حالی که فقرا بشدت در حال دست و پنجه نرم کردن با تورم بالا هستند، دولت مالیات ثروتمندان را کاهش می‌دهد.

او معتقد است که چرخش دولت تفاوتی در نگرانی‌ها در مورد وضعیت مالی بریتانیا ایجاد نمی‌کند.

به اعتقاد گودوین این اقدامات در مقابل مشکلات مالی بریتانیا بسیار کوچک بود و بخشی از مشکلات پیرامون پایداری مالیه عمومی در بلندمدت تا حد زیادی بدون تغییر باقی می‌مانند.

مشکلات در حال رشد بریتانیا و خطر سرایت آنها

از زمانی که دولت مسیر خود را معکوس کرد، پوند تا مقداری از ریزش‌های خود بازگشت و بازارهای اوراق قرضه دولتی بریتانیا نیز بهبود یافتند. با این حال، به نظر می‌رسد باور به اینکه دولت تراس می‌تواند با مشکلات اقتصادی اساسی بریتانیا مقابله کند، از بین رفته است.

لیز تراس در طول مبارزات انتخاباتی خود در قامت رهبر حزب محافظه‌کار بارها تاکید کرد که بازگرداندن رشد به اقتصاد بریتانیا هدف اصلی‌اش است.

او در سخنرانی خود در کنفرانس سالانه حزبش در روز چهارشنبه، با وجود آشفتگی‌های ناشی از برنامه‌هایش، همچنان بر این اولویت تاکید داشت. پس از مشاهده عواقب طرح مینی باجت، چندین تحلیلگر اقتصادی پیش‌بینی‌های مربوط به رشد اقتصادی بریتانیا در سال ۲۰۲۳ را کاهش دادند.

Consensus Economics، معتقد است که رشد اقتصاد بریتانیا در سال آینده حدود ۰٫۳ درصد کاهش می‌یابد.

در زمانی که اقتصاد جهانی با طیف وسیعی از فشارها مواجه است، این نگرانی وجود دارد که مشکلات اقتصادی بریتانیا به سایر نقاط جهان سرایت کند. می‌توان اقتصاد جهان را به یک قلعه شنی تشبیه کرد که بریتانیا در راس آن قرار دارد و با ریزش آن تمام اجزا شروع به ریزش می‌کنند.