توسعه لایه نفتی پارس جنوبی به یک شرکت داخلی رسید
تصمیم ترامپ برای ماندن یا نماندن در برجام بیش از هر بخشی صنعت نفت ایران را تهدید می‌کند و تمام دنیا به‌ویژه شرکت‌های نفتی غربی چشم انتظار اعلام آن در ۱۲ مه (۲۲ اردیبهشت‌ماه) هستند.
این موضوع لحن و گفتار وزیر نفت ایران را نیز تغییر داده به‌طوری که این هفته بیژن زنگنه به‌صراحت اعلام کرد: هر کاری که لازم باشد برای مقابله با ترامپ انجام می‌دهیم.
به گزارش تجارت‌نیوز ، این جمله راوزیر نفت در خصوص صادرات نفت عنوان کرده اما قطعا قراردادهای جدید نفتی را نیز در بر می‌گیرد. چراکه زمان بسیاری از دست رفته و صنعت نفت کشور نیازمند سرمایه‌گذاری جدی است.
به‌هر حال احتمال بازگشت تحریم‌ها فقط شرکت‌های نفتی غربی را هوشیار نکرده و ایران نیز به‌دنبال این است که برای جلوگیری از زیان و ضرر تخم مرغ‌هایش را در یک سبد نگذارد. این موضوع را می‌توان از صحبت‌های زنگنه در حاشیه مراسم امضای قرارداد خط لوله گاز ایرانشهر - چابهار دریافت.
وقتی که وزیر نفت درباره یکی از مهم‌ترین طرح‌های توسعه نفتی کشور یعنی لایه نفتی پارس جنوبی آب پاکی را روی دست همه ریخت و گفت: مذاکرات برای توسعه لایه نفتی پارس جنوبی با شرکت دانمارکی مرسک به این دلیل که مرسک از سوی شرکت فرانسوی توتال خریداری شد، متوقف شده و برای سپردن توسعه این میدان به توتال هم برنامه‌ای نداریم.
توتال یک قرارداد توسعه‌ای برای فاز 11 میدان مشترک پارس جنوبی در تیرماه سال گذشته امضا کرده که هنوز در مرحله برگزاری مناقصات اولیه است.
اگرچه توتال فرانسه 2 سال زمان برای ایجاد تعهدات اولیه دارد اما روند کار کند به نظر می‌رسد. البته آن طور که از صحبت‌های بیژن زنگنه برمی آید هنوز پیشنهاد جدی از شرکت‌های دیگر هم برای توسعه لایه نفتی پارس جنوبی دریافت نشده است.
طرح توسعه‌ای که بعد از میادین خرز از سخت‌ترین‌های صنعت نفت است و برای انجام آن نیاز به دانش و تکنولوژی روز دنیا داریم.
با این حال چندی پیش سید صالح هندی، مدیر امور اکتشاف شرکت ملی نفت اعلام کرده بود: همکاری هم در میدان‌های خشکی و هم فراساحلی در حال بررسی است.
به گفته وی، میدان‌های منصوری، آب تیمور، کیش، یاران، مارون، لایه نفتی پارس جنوبی، کوپال، آبان، اسفندیار، پایدار غرب، دهلران، پارس شمالی، آذر، چنگوله و چشمه خوش، از جمله میدان‌هایی هستند که درباره آنها با شرکت‌های روس مذاکره می‌شود.
در همین راستا میادین آبان و پایدار غرب اسفند سال گذشته به شرکت زاروبژنفت روسیه واگذار شد. اما اینکه چقدر احتمال دارد قرارداد طرح توسعه فازهای باقی مانده لایه نفتی پارس جنوبی نیز به روس‌ها واگذار شود، هنوز مشخص نیست.
آنچه مشخص است از دست رفتن زمان است که تبدیل به یک تهدید برای توسعه این میدان نفتی مشترک با قطر شده. دو سال بود که می‌شنیدیم لایه نفتی پارس جنوبی یکی از مذاکرات نزدیک به قرارداد صنعت نفت است اما حالا با اوج‌گیری تهدیدهای ترامپ و محتاط شدن شرکت‌های نفتی اروپایی شرایط فرق کرده است.
اگرچه تاخیر در رسیدن به اجماع داخلی در وقوع شرایط کنونی بی‌تاثیر نبوده اما نباید فراموش کرد که دیگر زمان آزمون و خطا در صنعت نفت نیست و باید با دقت بیشتری به سمت توسعه آن پیش برویم.
تولید 20 هزار بشکه‌ای فاز اول لایه نفتی
سال ۱۳۵۱ شرکت شل در خلیج فارس موفق به کشف نفت شد. نفتی که مربوط به لایه نفتی پارس جنوبی بود اما تولیدش در آن زمان توجیه اقتصادی نداشت.
مخزن این نفت میان ایران و قطر مشترک بود و از همان ابتدا سهم ایران کمتر از کشور رقیب بود. به هر حال بعد از گذشت سال‌ها، ایران در بهار 1396 موفق شد از فاز اول این میدان حدود 30 هزار بشکه در روز نفت خام تولید کند.
برنامه توسعه میدان با توجه به پیشرفت بهره‌برداری قطر بسیار جدی بود و زنگنه از آن با عنوان اولویت صنعت نفت یاد می‌کرد. او می‌گفت: بهره‌برداری از این لایه جزو اولویت‌های قرارداد جدید نفتی است. برآورد شده از این لایه بیش از ۱۰۰ هزار بشکه می‌توان تولید کرد.
اما موانع و مشکلات شرایط را به گونه دیگری رقم زد. به‌طوری که نه تنها فازهای توسعه‌ای بعدی شروع نشد بلکه تولید فاز اول نیز به 20 هزار بشکه در روز رسیده و شناور فرآورشی FPSO نیز با آن همه حساسیت به دست بهره بردار ایرانی سپرده شد.
در زمینه میزان تولید لایه نفتی پارس جنوبی محمد مشکین فام مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس می‌گوید: در حال حاضر تولید روزانه این لایه حدود 20 هزار بشکه در روز است.
او در ادامه داد: قرار بود این میزان با اجرای طرح توسعه در فازهای بعدی و با استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا به 150 هزار بشکه در روز برسد. برآورد این است که پس از 15 سال تولید 150 هزار بشکه‌ای از این میدان افت خواهد کرد و احتمالا به 20 هزار بشکه در روز خواهد رسید.
به گفته مشکین فام، بهره‌بردار ایرانی فاز اول که مدتی است پروژه را در دست گرفته، وظیفه دارد تولید فاز اول را در همین سطح 20 هزار بشکه در روز حفظ کند. اما سوال اینجاست که آیا این بهره بردار توان کافی دارد یا خیر؟ اصلا می‌تواند از شناور فرآورشی بخوبی محافظت کند؟
شناوری بی‌نظیر در خاورمیانه
سال‌ها قبل توسعه میدان در فاز نخست در ناحیه A۲ با هدف تولید روزانه تا سقف ۳۵ هزار بشکه نفت خام به شرکت توسعه پتروایران واگذار شد.
در شرح کار واگذار شده مواردی از جمله حفاری، تکمیل و آزمایش هفت حلقه چاه افقی (سه حلقه دو شاخه و چهار حلقه تک شاخه)، طراحی، ساخت و نصب و راه‌اندازی زیرسازه و روسازه سکوی سرچاهی و همچنین اجاره یک دستگاه شناور فرآورشی (FPSO) جهت دریافت، فرآورش، نگهداری و صادرات نفت تولیدی میدان در طرح اولیه پیش‌بینی شده بود. شناوری بی‌همتا در خاورمیانه که قرار است رؤیای بهره‌برداری کامل از لایه‌های نفتی با وجود آن محقق شود.
این شناور فرآورشی یا FPSO (Floating, Production, Storage & Offloading) دارای سیستم‌های دریافت نفت، فرآورش و نمک زدایی نفت و مخازن نگهداری نفت تولیدی است که علاوه بر این، کلیه تاسیسات جانبی مورد نیاز آن شامل سیستم تولید برق، سیستم فرآورش آب همراه نفت، سیستم فرآورش آب تزریقی، پمپ‌های تزریق آب، سیستم‌های صادرات نفت و… است.
بر اساس آمار وزارت نفت تاکنون درآمدهای حاصله از نفت میدان غالب هزینه‌های طراحی، ساخت، راه‌اندازی و بهره‌برداری FPSO را جبران کرده است. اخیرا بهره‌برداری از این شناور فرآورشی به شرکت فاتح صنعت کیمیا واگذار شد که کاری بسیاردشوار است. در خصوص نحوه واگذاری رئیس روابط عمومی شرکت فلات قاره گفت: این واگذاری با انجام مناقصه بوده و پیمانکار از میان شرکت‌های داخلی انتخاب شده است.
بر خلاف انتقادهای وارده به این قرارداد، نریمانیان می‌گوید که بهره‌بردار نیازی به مشاور خارجی ندارد و می‌تواند براحتی راهبری، تامین نیروی انسانی و تامین قطعه را انجام دهد. اما در مجموع توسعه هرچه سریع‌تر لایه نفتی پارس جنوبی اهمیت ویژه‌ای برای صنعت نفت ایران دارد.
بخش عمده لایه نفتی پارس جنوبی در کشور قطر واقع شده که میدان الشاهین خوانده می‌شود. به‌گفته مشکین فام هر روز قطر 300 هزار بشکه نفت خام از این میدان برمی دارد و دیر بجنبیم سهم ایران را نیز برداشت کرده است.
منبع: ایران
نظرات