رواج احتکار خانگی دارو

سهمیه‌بندی دارو یا توزیع کنترل‌شده؟ کمبود برخی اقلام دارویی در کشور مسئولان وزارت بهداشت را به اتخاذ تصمیماتی واداشته است که یکی آن را سهمیه‌بندی دارو و دیگری از آن با عنوان توزیع کنترل‌شده سخن می‌گوید. این در حالی است که مسئولان این وزارتخانه تا پیش از این با قطعیت از عدم کمبود دارو در بازار سخن می‌گفتند. بااین‌همه سخنگوی سازمان غذا و دارو این تصمیم را اقدامی برای جلوگیری از احتکار خانگی و قاچاق دارو به دیگر کشورها اعلام می‌کند.

به گزارش تجارت‌نیوز، خبر اولیه سهمیه‌بندی دارو را روز گذشته خبرگزاری ایسنا به نقل از یک مقام محلی در استان گیلان منتشر کرد؛ موضوعی که به نظر می‌رسد در دیگر استان‌ها نیز اعمال شده باشد. این خبر با تیتر «تقسیم عادلانه دارو برای جلوگیری از کمبودهای دارویی در گیلان» به نقل از معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی این استان منتشر شد. زهرا حصاری، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی گیلان، در این باره اعلام کرد: «نگرانی‌هایی درخصوص کمبودهای دارویی در کشور وجود دارد و متأسفانه چون به صورت کشوری دچار تهدید تحریم‌ها هستیم، به‌تبع آن برای جلوگیری از کمبود دارویی برخی از داروها سهمیه‌بندی می‌شوند».

با خروج آمریکا از برجام و اعلام و اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران، بازار دارو در کشور از جمله اصلی‌ترین بازارهایی بود که تحت‌تاثیر قرار گرفت. هر روز از گوشه‌وکنار کشور و در اظهارنظرها و خبرهای رسانه‌ها نام تعدادی از دارو‌هایی که دچار کمبود شده بودند اعلام می‌شد؛ اخباری که شواهد میدانی هم از درستی آن خبر می‌داد، هرچند برخی مسئولان آن را شایعه می‌دانستند.

برای پرس‌وجو درباره جزئیات بیشتر موضوعی که معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی گیلان اعلام کرد، از کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و داروی کشور، دراین‌باره پرسیدیم.

او در پاسخ با تایید اصل ماجرا از آن به‌عنوان توزیع کنترل‌شده یاد کرد و گفت: برخی داروهای خاص که میزان آن در شبکه توزیع به زیر چهار ماه رسیده باشد به صورت کنترل‌شده توزیع می‌شود تا مطمئن شویم به دست مصرف‌کننده واقعی خواهد رسید. جهانپور علت کمبود برخی از دارو‌ها را احتکار خانگی دانست و گفت: «در ماه‌های گذشته هجمه زیادی برای خرید برخی داروهای بیماران مزمن ایجاد شد.

افراد به دلیل نگرانی‌هایی که بر اساس شایعات ایجاد شده بود، بیش از حد نیاز اقدام به تهیه دارو‌هایشان می‌کردند، به‌طوری‌که در مدت سه ماه برخی اقلام دارویی به میزان نیاز هفت ماه کشور به فروش رفت. مردم از ترس کمبود دارو بیش از نیاز دارو خریداری و در خانه نگهداری می‌کردند».

جهانپور قاچاق دارو را یکی دیگر از دلایل این کار دانست و ادامه داد: در روز‌های گذشته با توجه به شکاف قیمتی دارو بین ایران و کشور‌‌های همجوار شاهد قاچاق اقلام دارویی از داخل به سایر کشور‌ها بودیم، به همین خاطر برای اینکه بتوانیم با این دو عامل مقابله کنیم تصمیم به توزیع کنترل‌شده برخی اقلام دارویی گرفتیم.

به‌طورکلی داروهای خاص و داروهای بیماران مزمن که مرتب نیاز به مصرف دارو دارند از دارو‌خانه‌های خاص و منتخب عرضه می‌شود که به نوعی توزیع کنترل‌شده است. برای حفظ تداوم عرضه دارو این امر مشمول همه دارو‌ها نیست و تعداد محدودی از داروها را دربر می‌گیرد.

سخنگوی سازمان غذا و دارو با بیان اینکه نمی‌توان اسم این کار را سهمیه‌بندی دارو گذاشت، گفت: بهتر است نام این کار را توزیع کنترل‌شده بگذاریم به دلیل اینکه ما می‌خواهیم مطمئن شویم دارو در زمان مناسب به دست مصرف‌کننده واقعی می‌رسد.

او در بخش دیگری از سخنانش گفت: این نوع توزیع تقریبا در همه استان‌ها در حال اجراست. ممکن است در هر برهه زمانی سازمان غذا و دارو تعدادی داروی خاص را در فهرست توزیع کنترل‌شده قرار دهد تا زمانی که وضعیت در مورد آن داروها به حالت عادی برگردد. در حقیقت این شامل همه دارو‌ها، اعم از خارجی و ایرانی می‌شود که میزان آن به کمتر از چهار ماه نیاز کشور می‌رسد.

معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی گیلان هم در گفت‌وگوی خود با ایسنا بخش مهمی از احساس کمبودهای دارویی شایع در جامعه را ناشی از احساس روانی دانست و گفت: در بسیاری از مواقع کمبود دارویی نداریم، بلکه ممکن است دارویی از شرکت خاصی وجود نداشته باشد، اما همان دارو از شرکتی دیگر در بازار موجود باشد و در این صورت است که آن را به‌عنوان کمبود دارویی قلمداد می‌کنند.

وی با اشاره به سیاست خرید متمرکز دارو یادآور شد: با اجرای این سیاست عملا کمبودهای دارویی مدیریت و دارو به صورت عادلانه در میان تمام بیمارستان‌های استان تقسیم می‌شود. کمبودهای دارویی از داروخانه‌ها و بیمارستان‌های استان به صورت هفتگی، جمع‌آوری و به سازمان غذا و داروی کشور اعلام می‌شود تا اقدامات لازم برای تماین کمبودهای دارویی انجام شود.

بااین‌حال چندی پیش نیز سخنگوی سازمان غذا و دارو اعلام کرده بود داروخانه‌ها طبق روال گذشته مشغول به کار هستند و تغییری از نظر کمبود دارو نداریم. درست است که برخی مسائل، تغییراتی در وضعیت دارو به وجود آورده‌‌اند، اما این موضوعی تازه نیست و داروخانه‌ها طبق روال گذشته مشغول به کار هستند. به گفته او؛ «داروخانه‌ها همچنان به دلیل مطالبات، مشکل نقدینگی‌ دارند؛ سه میلیارد و 500 تومان بدهی زنجیره تامین دارو است که عمده آن ناشی از تغییر مطالبات است.

سازمان‌های بیمه‌گر قول‌هایی درخصوص پرداخت مطالبات داده‌اند که این بدهی را پرداخت می‌کنند. علت اصلی تمام مشکلات در حوزه دارو پرداخت‌نکردن به‌موقع مطالبات از سوی بیمه‌هاست که اگر سازمان‌های بیمه‌گر این مطالبات را به‌روز پرداخت کنند مشکلی نخواهیم داشت».

منبع: روزنامه شرق