چشم بازار به نفت ایران

دو هفته تا چهارم نوامبر یعنی روز بازگشت رسمی تحریم‌های امریکایی علیه نفت ایران باقی مانده و بازار بشدت صادرات نفت ایران و رفتار مشتریان را زیر نظر گرفته است. اما واکنش بازار به تحریم‌های نفتی ایران چندان مثبت ارزیابی نمی‌شود. به‌طوری که روز گذشته قیمت هر بشکه نفت خام به جای آن‌که صعودی باشد، روند نزولی در پیش گرفته و به حداقل میزان یک ماه اخیر رسیده بود.

به گزارش تجارت‌نیوز، رقمی در حدود 79 دلار برای هر بشکه. کارشناسان می‌گویند که خروج نفت خام از کانال 80 دلار برای هر بشکه و ورودش به کانال 70 دلار، نشان دهنده امیدواری بازار به ادامه عرضه نفت خام ایران است.

از سوی دیگر رسانه‌های بین‌المللی نیز از بی‌نتیجه بودن تحریم‌های جدید امریکایی و ناامیدی دنیا نسبت به آن خبر می‌دهند. ناظران بازار در گفت‌و‌گو با رسانه‌های معتبر دنیا اعم از امریکایی و اروپایی و آسیایی نظراتشان را با توجه به واقعیت‌های بازار تغییر داده‌اند و برخلاف 4 ماه قبل می‌گویند که تحریم‌ها نمی‌تواند صادرات نفت ایران را به صفر برساند و نباید منتظر نفت 100 دلاری بود.

این درحالی است که کارشناسان و فعالان بازار از افزایش تولید نفت خام عربستان سعودی به میزانی که قول داده بود هم ناامید هستند و معتقدند که با ادامه روند فعلی صادرات نفت ایران،بازار نیازی به افزایش تولید عربستان و متحدانش ندارد.

در این باره شینهوا، خبرگزاری رسمی چین گزارش کرد: تحریم نفتی ایران که امریکا به دنبال آن است تنها یک بلوف سیاسی بوده و هرگز عملی نخواهد شد.
در روزهای اخیر خبرگزاری بلومبرگ نیز در گزارشی نوشت: مشتریان آسیایی نفت ایران اطمینان دارند که می‌توانند موافقت امریکا را برای ادامه واردات نفت ایران، حتی پس از اجرایی شدن دور جدید تحریم‌ها در ماه آینده میلادی جلب کنند. عمده خریداران نفت ایران همچون هند، ژاپن، کره جنوبی و چین با پرداختن به این‌که به چه دلیل بخصوصی نیازمند به ادامه خرید نفت از ایران می‌باشند، با واشنگتن سرگرم گفت‌و‌گو برای معافیت از تحریم‌های پیش رو هستند.

تارنمای واشنگتن اگزمینر هم به نقل از گزارش یکی از نهادهای دولت فدرال امریکا نوشت که افزایش بهای نفت به دلیل تحریم‌ها علیه ایران می‌تواند امریکایی‌ها را در زمستان آینده در پرداخت هزینه‌های سوخت گرمایشی با دشواری مواجه کند و این به صلاح امریکایی‌ها نیست.

در همین حال دفتر مرکزی سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در سندی داخلی از ناتوانی اعضای این نهاد و متحدانش در افزایش سطح تولید به میزان مورد انتظار خبر داده است. در این باره آژانس بین‌المللی انرژی نیز هفته گذشته در گزارش ماهانه خود هشدار داده بود که ظرفیت تولید مازاد نفت جهان به 2 درصد سطح تقاضا رسیده است و کشورها دیگر توانی برای افزایش تولید ندارند. این موضوع یک زنگ خطر برای دنیاست و به همین خاطر غالب کشورهای جهان با تحریم‌های نفتی ایران مخالفند.

برای مثال تارنمای ژاپن تودی گزارش کرد که با بالا رفتن بهای نفت و تحولاتی که در حال شکل‌گیری است، ژاپن از لحاظ اقتصادی با مشکلاتی روبه رو شده و نرخ تورم در این کشور به همین دلیل افزایش یافته است.

اما سؤال اینجاست که عملا تحریم‌های امریکایی چه تعداد از بشکه‌های نفت ایران را از بازار خارج خواهد کرد؟

آشفتگی بازار در غیاب نفت ایران

امریکا 18 اردیبهشت از برجام خارج شد و دو ماه بعد از خروج این کشور از برجام تأثیر تحریم‌های امریکا بر بازار نفت ایران نمایان شد. در اولین اقدام کره جنوبی خرید نفت از ایران را متوقف کرد.

کره جنوبی روزانه 90 هزار بشکه نفت خام از ایران می‌خرید. شرکت‌های اروپایی نظیر توتال و انی نیز خرید محموله‌های نفت خام از ایران را متوقف کردند و تقریبا صادرات نفت خام ایران از میانگین 2 میلیون و 150 هزار بشکه در روز به زیر 2 میلیون بشکه در روز رسید. کارشناسان می‌گویند که تحریم‌ها منتظر آبان ماه نماند و اثر خود را از همان ابتدا نمایان کرد؛ روند کاهشی صادرات نفت خام ایران همچنان ادامه دارد اما به صفر نخواهد رسید.

نرسی قربان کارشناس بین‌المللی انرژی نیز با تایید این موضوع گفت: تحریم‌های امریکایی در پی صفر کردن صادرات نفت خام ایران حتی برای یک مدت کوتاه است و این یک هدف است. هرچند که شاید از ابتدا می‌دانستند این هدف محقق نخواهد شد اما از کوچک‌ترین ضربه‌ای که به صادرات نفت ایران به عنوان شاهرگ اقتصاد وارد شود، استقبال می‌کنند.

او ادامه داد: «البته این موضوع بازار نفت را آشفته می‌کند و به اقتصاد کشورهایی نظیر امریکا هم ضربه می‌زند.» قربان با اشاره به موضوع قتل جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول اظهار کرد: این موضوع باعث شده که جهان نسبت به عملکرد عربستان در بازار نفت نیز بدبین شود و برای ادامه همکاری‌های نفتی با ایران تلاش کند. حتی می‌بینیم که کنگره ایالات متحده امریکا نیز روی یک خط در تقابل با عربستان قرار گرفته است.

این کارشناس انرژی تصریح کرد: اتفاقات جاری بازار نفت و خبرهایی نظیر پیدا کردن مشتریان جدید برای نفت ایران، امیدوار کننده است اما افت صادرات نفت خام ایران حتی با وجود تلاش کشورهای آسیایی برای معاف شدن از تحریم‌های امریکا در بلند مدت اجتناب ناپذیر است. لذا وزارت نفت باید همچنان به دنبال راهکاری برای کاهش تأثیر این تحریم‌ها باشد. باید برنامه برای رهایی از خام فروشی را به جد دنبال کنیم.

آخرین گزارش سازمان اوپک نشان می‌دهد که تولید نفت خام ایران هنوز بیشتر از 3 میلیون و 700 هزار بشکه در روز است. با توجه به این‌که مصرف داخلی نفت خام ایران حدود یک میلیون و 700 هزار بشکه در روز است؛ این موضوع از صادرات نزدیک به 2 میلیون بشکه در روز نفت خام ایران حکایت دارد.

منبع: روزنامه ایران