دیگر نگران قیمت نفت نباشیم

روز گذشته نگاه اکثر رسانه‌های کشورمان به نشست کشورهای عضو اوپک بود. نشستی که زنگنه، وزیر نفت کشورمان از آن تحت عنوان «سخت و سخت‌تر از همیشه» یاد کرده بود.

به گزارش تجارت‌نیوز، حاصل نشست آن شد که کشورهای عضو اوپک و غیراوپک توافق کردند تولید نفت خود را به میزان یک میلیون و 200 هزار بشکه کاهش دهند. سه کشور ایران، ونزوئلا و لیبی از این توافق مستثنی شدند.

در حال حاضر، قیمت مهم‌تر از مقدار

هر چند که رسانه‌های کشور به همراه شخصیت‌های مختلف سیاسی غالبا از این توافق استقبال کردند، اما محل سوال است که در شرایط تحریمی کنونی، توافق مذکور تا چه اندازه خواسته‌های ایران را برآورده کرده و سیاست نفتی ایران بعد از این توافق باید به کدام سمت برود؟ محمدعلی خطیبی، نماینده سابق ایران در اوپک، در گفتگو با تجارت‌نیوز، ضمن پاسخ به سوالات فوق، به ارزیابی توافق اوپک برای کاهش ۱٫۲ میلیون بشکه‌ای تولید نفت می‌پردازد.

خطیبی در خصوص نشست اخیر اوپک و دستاورهای ایران از این توافق می‌گوید: اکنون در حوزه نفت برای ما بیشتر قیمت نفت مهم است. چرا که به لحاظ مقدار، چون تحریم هستیم، چندان نمی‌توانیم مانور بدهیم. توجه کنیم که اکنون سهمیه تولید ما در اوپک سه میلیون و 70 هزار بشکه است. اگر چنانچه ما نیز مشمول کاهش تولید نفت قرار می‌گرفتیم، باید 90 هزار بشکه تولید نفت را کاهش می‌دادیم و به سه میلیون 700 هزار بشکه می‌رساندیم. این در حالی است که اساسا تولید نفت ما بسیار کمتر از سهمیه در نظر گرفته شده برای کشورمان است و به نوعی حتی اگر کاهش تولید نفت شامل کشور ما نیز می‌شد. اتفاق خاصی نمی‌افتاد. بنابراین استثنا کردن یا نکردن ما از کاهش تولید نفت، تفاوتی نداشت.

ور ادامه می‌دهد: اما توافق اخیر بر روی قیمت تاثیرگذار خواهد بود. خصوصا آنکه اکنون که صادرات نفت ما نیز کاهش چشم‌گیر داشته است. در چنین شرایطی اگر همین مقدار نفت را نیز با قیمت‌های نازل صادر کنیم، شرایط چندان جالب نخواهد بود. با توافق اخیر اوپک، روند نزولی قیمت نفت متوقف شد همانطور که بعد از توافق نیز مشاهده کردیم حدود پنج درصد قیمت نفت افزایش یافت.

به گزارش تجارت‌نیوز، در توافق قبلی اوپک، بر روی کاهش یک میلیون و 800 هزار بشکه نفت توافق شد. اما تاثیر چندانی بر قیمت نفت نداشت. بر همین اساس این سوال به ذهن می‌آید که توافق کاهش یک میلیون و 200 هزار بشکه‌ای که کمتر از مقدار توافق قبلی است، تا چه اندازه بر افزایش قیمت نفت تاثیرگذار است و آیا می‌تواند منجر به افزایش قیمت نفت شود؟ نماینده سابق ایران در اوپک در پاسخ به این سوال می‌گوید: شرایط آن زمان با اکنون یکسان نیست. آن زمان مازاد نفتی که در بازار وجود داشت، آن مقدار کاهش تولید را نیز می‌طلبید. مازادی که اکنون برای سال آینده پیش‌بینی می‌شود در حدود همین رقم یک میلیون و 200 هزار بشکه است. بنابراین با توجه به شرایط بازار این تصمیم گرفته شده است.

وی ادامه می‌دهد: اما خوب نکته مهم این است که باید ببینیم تا چه اندازه این توافق اخیر اجرایی خواهد شد. چرا که 400 هزار بشکه از این توافق کاهش تولید نفت مربوط به کشورهای غیراوپک است. این کشورها معمولا سابقه خوبی در کاهش تولید نفت ندارند. اما به هر حال باید امیدوار باشیم که این توافق اجرا شود. چنانچه اجرایی شود، به نظرم نباید دیگر نگران قیمت نفت باشیم و وضعیت بازار متعادل خواهد شد. اما خوب اگر درست اجرا نشود، طبیعی است که مشکلاتی را به وجود بیاورد.

معافیت ایران از کاهش تولید، دستاورد درخشانی نبود

خطیبی در مورد تاثیر توافق اخیر بر لایحه بودجه سال 98 نیز می‌گوید: بر روی مقدار بحث خاصی ندارم. چرا که اکنون کشور ما تحریم است و باید ببینیم وزارت نفت تا چه اندازه می‌تواند نفت ما را صادر کند. اما از منظر قیمتی به نظرم اگر این توافق به درستی اجرایی شود، نباید دیگر نگران قیمت نفت باشیم. اکنون بیشتر مشکل ما مربوط به مقدار صادرات نفت است. چرا که در شرایط تحریمی هستیم.

وی در خضوض معافیت ایران از کاهش تولید نفت، اظهار می‌کند: صرفا ایران نبود که از کاهش تولید نفت معاف شد. دو کشور لیبی و ونزوئلا نیز معاف شدند. در حالی که این کشورها نحریم نیز نبودند. جالب است که عده‌ای تا یک اتفاق می‌افتد، آن را به عنوان یک دستاورد درخشان خود مطرح می‌کنند. در واقع می‌خواهم بگویم که مستثنی شدن ما از کاهش تولید نفت بسیار طبیعی بود. همان طور که عرض کردم اساسا ما قبل از آنکه چنین توافق شود، این مقدار را از سهمیه خود کاهش داده‌ایم. چنانچه توافق کاهش تولید نیز شامل ما می‌شد، باید سه میلیون و 700 هزار بشکه نفت تولید می‌کردیم. در حالی که میزان تولید نفت ما بسیار کمتر از این عدد است. واقعا جای سوال است که ما اکنون می‌توانیم سه میلیون و 700 هزار بشکه نفت تولید کنیم؟ قطعا خیر.

وی ادامه می‌دهد: طی چند وقت گذشته دو فشار به اوپک وارد شد. یکی از آنها فشار آمریکا بود که خواهان کاهش قیمت نفت بود. در این مورد اتفاقا آمریکا نتوانست موفق شود. آمریکا به اوپک فشار می‌آورد که در عین حال که تولید نفت را کاهش ندهد، قیمت نفت را پایین بیاورد. در این زمینه خوشبختانه اوپک مستقل عمل کرد و فشار آمریکا تاثیرگذار نبود. اما از جانب دیگر، آقای پوتین گفته بود که ما به دنبال قیمت 70 دلار برای نفت هستیم. بر همین مبنا روسیه وارد عمل شد و یک پای توافق کاهش تولید نفت نیز قرار گرفت.

نماینده سابق ایران در اوپک در مورد نقش راهبردی روسیه و عربستان در توافق اخیر می‌گوید: به نظرم توافق اصلی آنجا شکل گرفت که در اجلاس سران کشورهای جی بیست، سران کشورهای روسیه و عربستان ملاقات گرمی با هم داشتند. نتیجه این ملاقات خود را در توافق دیروز نشان داد. بنابراین نطفه توافق کاهش تولید نفت در اجلاس جی بیست شکل گرفت. بنابراین می‌توانیم توافق اخیر را توافقی بنامیم که بین روسیه و عربستان شکل گرفت. روسیه در این مدت تلاش کرد تا کشورهای غیراوپک را با خود همراه کند. از طرف دیگر،، عربستان نیز با کشورهای اوپک رایزنی کرد و آنها را همراه کرد.

وی تصریح می‌کند: بنابراین اگر این دو کشور توافق نمی‌کردند، توافق کاهش تولید نیز شکل نمی‌گرفت. حتی مشاهده کردیم که نشست به مدت یک روز مسکوت ماند، تا وزیر انرژی روسیه از آقای پوتین اجازه لازم را بگیرد.