رشد شدید مصرف بنزین / ۸۰ درصد قاچاق سوخت تنها از یک استان

مصرف سوخت و چگونگی جلوگیری از قاچاق آن، سال‌هاست که ذهن سیاست‌گذاران و حتی عموم مردم را به خود مشغول کرده است. مرکز پژوهش‌های مجلس به تازگی در گزارشی به بیان برخی راهکارها و توصیه‌های ساده برای کاهش مصرف سوخت در ایران می‌‌پردازد که حاوی نکات ارزنده‌ای برای سیاست‌گذار است.

به گزارش تجارت‌نیوز، هسته پژوهشی مجلس در گزارش خود اشاره می‌کند که در سال 95 کل مصرف انرژی در ایران بیش از 1348 میلیون بشکه نفت خام بوده که 35 درصد از آن در بخش خانگی، 24 درصد بخش صنعت، 17 درصد بخش کشاورزی و 24 درصد در بخش حمل‌و‌نقل است. از این میزان مصرف در بخش حمل‌و‌نقل، شاهد مصرف 47 درصدی بنزین، 35 درصدی گازوئیل و 15 درصدی CNG هستیم.

بازوی پژوهشی مجلس در بخش دیگری از گزارش خود به افزایش روزافزون مصرف بنزین در کشور اشاره می‌کند. به‌گونه‌ای که مصرف بنزین از 69 میلیون لیتر در سال 93 به 80 میلیون لیتر در سال 96 رسیده و پیش‌بینی می‌شود که این میزان مصرف در سال 98 به 88 میلیون و در دو سال آینده به 120 میلیون لیتر برسد. این افزایش مصرف برای گازوئیل نیز به وضوح دیده می‌شود، به نحوی که مصرف گازوئیل در کشور از 47 میلیون لیتر در سال 95 به 50 میلیون لیتر در سال 96 رسیده است.

کاهش 15 میلیونی مصرف بنزین، تنها از طریق CNG

هسته پژوهشی مجلس در ادامه به دلایل رشد بیش از اندازه مصرف بنزین و گازوئیل در ایران اشاره می‌کند و از خودروهای پرمصرف به عنوان یکی از عوامل اصلی آن نام می‌برد. گزارش مذکور با ذکر مثال در این خصوص عنوان می‌کند که در خصوص خودروی تيبا با حجم موتور 1.5 ليتر، متوسط مصرف سوخت در حدود 6.95 ليتر در 100 كيلومتر است، در حالی كه متوسط مصرف سوخت در مورد تعدادی از خودروهای خارجی و وارداتی با حجم موتور 1.5 ليتر در حدود 5.96 ليتر در 100 كيلومتر است.

گزارش مذکور از قاچاق بی‌رویه به عنوان یکی دیگر از عوامل مصرف بیش از حد سوخت در ایران یاد می‌کند. به‌نحوی که روزانه بیش از 11.5 میلیون لیتر سوخت به خارج از کشور قاچاق می‌شود و بالغ بر 80 درصد از آن گازوئیل است. مرکز پژوهش‌های مجلس علت اصلی رشد بی‌رویه قاچاق گازوئیل را سوءاستفاده از سهمیه اختصاص‌یافته به مرغداری‌ها و گلخانه‌ها می‌داند و براساس اطلاعات ستاد مبارزه با قاچاق کالا، عنوان می‌کند که 80 درصد از قاچاق سوخت از یک استان صورت می‌گیرد.

بازوی پژوهشی مجلس در گزارش خود به برخی راهکارها برای مقابله با افزایش مصرف بنزین اشاره می‌کند که از آن جمله می‌توان به تغییر سوخت برخی از وسایل نقلیه از بنزین به CNG است. به نحوی که اگر سوخت مصرفی سه ميليون وسيله نقليه از بنزين به CNG تغییر یابد، مصرف بنزين بيش از 15 ميليون ليتر در روز كاهش خواهد يافت. همچنین در حالی كه ظرفيت عرضه 39.6 ميليون مترمكعب در روز CNG وجود دارد، فقط 20.6 میلیون مترمکعب استفاده می‌شود. اگر بتوان مصرف CNG را فقط 12 میلیون مترمکعب در روز افزایش داد، مصرف بنزین در روز 10 میلیون لیتر کاهش می‌یابد.

گزارش مذکور در ادامه به بهبود تکنولوژی خودروها نیز اشاره می‌کند و با ذکر یک مثال می‌نویسد: در حال حاضر، كاميون‌ها به ازای 100 كيلومتر پيمايش، 70 ليتر نفت‌گاز مصرف كرده كه با جايگزينی آنها با كاميون‌های نو می‌توان مصرف نفت‌گاز را به 30 ليتر به به ازای 100 كيلومتر پيمايش كاهش داد.

مرکز پژوهش‌های مجلس از احیای کارت سوخت همراه با سهمیه‌بندی به عنوان یکی از عوامل غیرقیمتی مهار تقاضا نام می‌برد و بر لزوم احیای دوباره آن تاکید می‌کند. این گزارش ادامه می‌دهد که استفاده از اين روش در سال 1386 مصرف بنزين را به شدت كاهش داد، به طوری كه مصرف بنزين از روزانه 73.6 ميليون ليتر در سال 1385 به روزانه 64.5 ميليون ليتر در سال 1386 و به كمتر از 60 ميليون ليتر در سال 1390 رسيد.