آخرین وضعیت نفتكش‌های خاورمیانه / نفتکش‌هایی که بیکار شدند!

به گزارش تجارت‌نیو ز، نرخ حمل محموله‌های نفتی به دلیل نگرانی از عواقب سیاسی و اقتصادی همکاری با کشورهای تحریم شده همچنین تخطی از قوانین واشنگتن افزایش یافت.

طبق آمارهای رسمی حدود 300 نفتکش که عمدتا متعلق به شرکت‌های بزرگ نفتی است، پس از لغو معافیت برای خریداران نفت ایران و ونزوئلا با محدودیت‌هایی در انتقال نفت مواجه شدند. این ممنوعیت حدود 7.5 درصد از ناوگان حمل و نقل دریایی را درگیر کرده است.

یکی از شرکت‌های مهم در زمینه حمل و نقل نفتی جهان، شرکت چینی کاسکو است که سه درصد از ابرنفتکش‌های دنیا را در اختیار دارد. این شرکت هفته گذشته و به دلیل قوانین سختگیرانه امریکا در همکاری با کشورهای تحریم شده‌، برخی نفتکش‌هایش در لیست سیاه قرار گرفت. با این اتفاق کاسکو نمی‌تواند از 43 نفتکش خود استفاده کند.

گزارش ردیابی نفتکش‌ها نشان می‌دهد در ماه اکتبر کرایه حمل نفت از خاورمیانه به 75 نقطه در جهان‌ با افزایش 19 درصدی همراه بوده است. یک شرکت نفتی در سنگاپور ضمن اشاره به افزایش نرخ کرایه نفتکش‌ها اعلام کرد: برای هر دفعه بارگیری یک نفتکش حدود 600 هزار دلار به هزینه‌های حمل و نقل اضافه شده است.

کارشناسان حوزه انرژی معتقدند؛ نرخ حمل نفتکش‌ها، با ادامه‌دار شدن مشکلات و تنش‌های ژئوپلیتیکی ممکن است در آینده نه تنها افزایش بیشتری یابد و به ضرر مصرف‌کنندگان باشد که بر قیمت نفت نیز تاثیرگذار خواهد بود.

افزایش قیمت نفت در پی کمیاب شدن نفتکش‌ها

دریافت و انتقال محموله‌های نفتی توسط 300 نفتکش با محدودیت روبه‌رو شده است. این امر علاوه بر افزایش نرخ کرایه نفتکش‌ها، بر قیمت نفت نیز تاثیر می‌گذارد. هرچند که تاکنون افزایش قیمتی به دلیل محدودیت در عبور و مرور نفتکش‌ها رخ نداده، اما ‌به نظر می‌رسد با ادامه‌دار شدن تنش‌ها در خاورمیانه همچنین افزایش قیمت بیمه نفتکش‌ها، تا چند ماه آینده نرخ حمل نفت بر قیمت آن تاثیرگذار خواهد بود.

از سویی به دلیل اجباری شدن استفاده کشتی‌ها از سوخت بدون سولفور تعدادی از کشتی‌ها تا زمان نصب فیلترهای پاکسازی هوا و همسان‌سازی با سوخت بدون سولفور از ناوگان حمل و نقل دریایی خارج می‌شوند. پیش‌بینی می‌شود حدود 23 ابرنفتکش از ژانویه 2020 از خدمات‌دهی کنار گذاشته شوند. این اقدام می‌تواند به کمیاب شدن نفتکش‌هایی سازگار با تحریم و سوخت بدون سولفور دامن بزند.

لغو بارگیری نفتکش‌ها در پی فشار امریکا

داده‌های کشتیرانی نشان می‌دهد که نرخ بارگذاری نفت خام در هر بشکه از خاورمیانه به سواحل غربی هند در هفته دوم اکتبر؛ 28 درصد افزایش داشته و به بازه 80 تا 92.5 رسیده. نرخ حمل نفتکش‌ها در طولانی‌ترین مسیر که از منطقه گلف کاست امریکا به آسیاست، هفته گذشته به رکورد 14 میلیون دلار رسید. اما افزایش هزینه‌های حمل و نقل تنها دغدغه خریداران نفت نیست، بلکه لغو بارگیری نفت توسط شرکت‌های نفتکشی نیز یکی دیگر از نگرانی کشورهاست. در این راستا هفته گذشته اخباری دال بر لغو بارگیری نفت از امریکا و برزیل منتشر شد.

تحریم و افزایش نرخ کرایه نفتکش

فعالان بازار انرژی و کارشناسان معتقدند تحریم‌های نفتی علیه برخی کشورها نه تنها ممکن است به تنش‌ها آن هم در منطقه خلیج‌فارس که مهم‌ترین منطقه تولید نفت است‌، دامن بزند، بلکه باعث افزایش بیشتر نرخ کرایه‌ها شود. یکی از مدیران نفتی در سنگاپور ضمن اشاره به این موضوع گفت: قیمت‌ها قطعا با این تحریم‌ها بیشتر می‌شود، اما از این تحریم کشتی‌ها و کشورهایی بیشتر متضرر می‌شوند که نفت خام خود را از خاورمیانه و امریکا دریافت می‌کنند.

پس از تحریم نفت ایران و ونزوئلا، از بین رفتن نصف تولید عربستان همچنین لغو حرکت نفتکش‌ها که در واقع به معنای اعمال محدودیت بیشتر واشنگتن بر بازار انرژی است، باعث شده مشتریان اروپایی که تا پیش از این نفت خود را از خاورمیانه تهیه می‌کردند، به امریکا سوق پیدا کنند. با وجود اینکه امریکا در شرایط فعلی سعی در به دست گرفتن بازار نفت دارد، اما حرکت نفتکش‌ها از این کشور به سمت آسیا، باعث شده نرخ‌های حمل نفت از ژوئن 2008 به بالاترین سطح خود برسد. این نشان می‌دهد که شرکت‌های بزرگ به دلیل فرار از عواقب تحریم‌ها، به ناچار مجبور به پرداخت هزینه‌های بیشتری هستند.

افزایش نرخ حمل نفت همه جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد

شعیب بهمن‌، کارشناس ارشد بین‌المللی انرژی معتقد است برای هر گونه قضاوت در خصوص تاثیر‌گذاری نرخ کرایه نفتکش‌ها بر قیمت نفت، در وهله اول باید این نکته را مدنظر قرار داد که هرگونه بالا رفتن هزینه تولید یا انتقال نفت می‌تواند افزایش قیمت نفت را به دنبال داشته باشد. افزایش هزینه حمل و نقل مانند بیمه نفتکش‌ها نیز از جمله موارد تاثیرگذار بر بازار نفت است.

بهمن در خصوص تاثیرگذاری نرخ حمل نفت بر جهان گفت: «اقداماتی که منجر به افزایش نرخ انتقال نفت می‌شود‌، نه فقط مشتریان آسیایی، بلکه کل جهان را متاثر می‌کند.»

این کارشناس ارشد بین‌المللی انرژی، تاثیر نرخ حمل بار را به شرط «تداوم»، بر قیمت‌ها موثر می‌داند. او در ادامه گفت: «آنچه در ماه‌های اخیر باعث افزایش قیمت نفت و نرخ حمل آن شده‌، علاوه بر تحریم‌های یکجانبه امریکا علیه ایران و ونزوئلا، کمبود نفتکش‌ها نیز هست.»

بهمن در توضیح این امر ادامه داد: «تحریم‌ها باعث شده بسیاری از شرکت‌های خارجی به خاطر ترس از عواقب تحریم‌ها و عدم استفاده از بیمه نفتکش‌، تمایل کمتری به حمل نفت از منطقه خلیج فارس دارند. از سوی دیگر، کمبود نفتکش و مخاطرات در منطقه باعث می‌شود که برای هر بارگیری، قیمت‌های بالاتری مطالبه شود که این امر به افزایش بیشتر نرخ حمل بار می‌افزاید.»

او در بخشی از سخنان خود با اشاره به تنش در منطقه خاورمیانه خاطرنشان کرد: «تنش‌های خلیج‌فارس تاثیر زیادی بر رفت‌وآمد کشتی‌ها می‌گذارد. البته باید به این نکته اشاره کرد که تنش تنها در منطقه خلیج‌فارس وجود ندارد، بلکه به سایر آب‌های آزاد نیز کشیده شده است. نمونه این مدعا حمله به نفتکش ایرانی در دریای سرخ است. متوقف کردن کشتی در جبل‌الطارق نیز نشان از انتقال ناامنی به سایر آبراهه‌های مهم دنیاست. اگر این وضع تداوم یابد‌، نه تنها قیمت انتقال نفت بلکه سایر فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی نیز افزایش می‌یابد.»

بهمن ضمن اشاره به این موضوع که با وجود افزایش و تسری ناامنی به سایر نقاط جهان، اما قیمت نفت افزایش چشمگیری نداشته‌، گفت: «آن چیزی که در چند ماه اخیر جلوی رشد بیشتر قیمت نفت را گرفته، میزان عرضه نفت است. بارها از سوی کارشناسان عنوان شده که عرضه نفت در بازار بیشتر از تقاضاست. همین امر سبب افزایش ذخایر استراتژیک کشورها شده است. هرچند با خروج ایران و ونزوئلا از بازار نفت همچنین ادامه یافتن روند کاهش تولید نفت در عربستان به نظر می‌رسد، ذخایر نفتی کشورها در آینده‌ای نه چندان دور تغییر کند و با نوعی تعادل در بازارهای بین‌المللی روبه‌رو شویم. در آن صورت است که می‌توان متوجه تاثیر افزایش نرخ حمل نفت بر بهای تمام شده نفت بود.»

منبع: روزنامه اعتماد