جنگ کریدوری بر سر زایش خاورمیانه جدید

به گزارش تجارت نیوز،

جنگ در خاورمیانه ادامه دارد. جنگی که کشته‌های بسیاری تاکنون برجای گذاشته است و زندگی بسیاری از مردم خاورمیانه را تحت‌الشعاع قرار داده است. نکته مغفول اما اهداف اقتصادی جنگ و تغییرات ژئوپلیتیکی منطقه است. از کریدور عرب-مد گرفته تا کانال بن گورین و میادین نفتی و گازی اسرائیل، همه از مواردی است که تداوم آتش و جنگ را رقم زده است.

در همین زمینه تجارت‌نیوز با احمد دستمالچیان، سفیر سابق ایران در لبنان، گفت‌وگویی انجام داده است که در ادامه می‌خوانید.

جنگ بر سر منابع نفت و گاز

*دلایل اقتصادی جنگ اسرائیل با غزه چیست؟

سالیان سال است که جنگ تمام‌عیار در غزه، در جریان است. آمریکا و اسرائیل با محور مقاومت درگیر هستند و بحث اصلی تسلط بر منطقه و منابع غنی غرب آسیاست. این منابع غنی همان نفت و گازی است که هر یک از طرفین قصد تسلط بر آن را دارند.

حدود 60 درصد انرژی دنیا از منطقه خاورمیانه و به‌ویژه از طریق تنگه هرمز عبور می‌کند. از این رو، این منطقه، منطقه‌ای ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک تلقی می‌شود. همچنین مزیت سرزمینی منطقه، باعث حلقه اتصال آسیا به اروپا شده است.

*مزیت سرزمینی منطقه چگونه بر جنگ دامن زده است؟

در رابطه با این مزیت سرزمینی می‌توان به موارد متعددی اشاره کرد. ایران از قدیم‌الایام، چهارراه کریدوری دنیا بوده است. از سوی دیگر جاده ابریشم نیز شرق را به غرب متصل می‌کرد و همچنان بحث احیای این جاده وجود دارد. کریدور شمال-جنوب نیز کشورهای قفقاز و آسیای میانه را به آب‌های خلیج‌فارس و شرق آسیا متصل کرده است.

بحث تسلط بر این منطقه، سالیان طولانی است که انجام می‌شود. این منطقه شاهد جنگ‌های خونین و بزرگی بوده است. جنگ تحمیلی 8ساله نیز همین موضوع تسلط بر منطقه را نشان می‌دهد. جنگ‌های نیابتی و جنگ کنونی نیز بر همین اساس است. موضوع تسلط بر خاورمیانه یا زایش خاورمیانه جدید است.

زایش خاورمیانه جدید

*زایش خاورمیانه جدید به چه معناست؟

خاورمیانه جدید و نظم جدیدی که در جهان پساقطبی شروع می‌شود، از این جهت حائز اهمیت است که مشخص شود چه کسی قرار است بر خاورمیانه تسلط داشته باشد. اسرائیل به نمایندگی از غرب، تمام تلاش خود را می‌کند تا تسلط سیاسی-اقتصادی-نظامی را در منطقه داشته باشد. اسرائیل در نظر دارد که از طریق جنگ یا طرح پیمان صلح ابراهیم یا کریدوری که از هند و امارات گذر می‌کند و به بندر حیفا می‌رسد، کشورها و در حقیقت منطقه را تحت سلطه خود قرار دهد.

*آیا اسرائیل توان تسلط بر خاورمیانه را دارد؟

اسرائیل در یک سال گذشته نشان داد که توانایی نمایندگی این کار بزرگ را ندارد. در واقع ظرفیت انجام چنین کاری را هم ندارد. رژیمی که می‌خواست صاحب قدرت باشد و پیمان‌های خود را گسترش دهد، در یک سال گذشته نشان داد که متکی به قدرت‌های دیگر، به خصوص آمریکا است. این اتکا صرفا از نظر سیاسی نبوده و از نظر نظامی و اقتصادی نیز متکی به آمریکا است.

*هزینه جنگ برای اسرائیل به چه صورت بوده است؟

مقامات اسرائیل عنوان می‌کنند که هزینه جنگ در یک سال گذشته، 60 میلیارد دلار بوده و حدود 40 میلیارد سرمایه از این کشور فرار کرده است. همچنین با همین نسبت، رکود در صنایع تولیدی و صنعتی نیز مشاهده شده است.

از سوی دیگر حوثی‌های یمن نیز در تنگه باب‌المندب، مانع از رساندن کالا به اسرائیل شدند. این هزینه‌های سنگینی که در یک سال گذشته وارد شده، نشان می‌دهد که اسرائیل نمی‌تواند مجری اجرای طرح خاورمیانه بزرگ باشد. در آخر این جنگ مشخص می‌شود که خاورمیانه از آن کیست.

به نظر من محور مقاومت دست بالاتر را خواهد داشت. عراق، سوریه، یمن و لبنان که همراه محور مقاومت هستند، در نهایت با توجه به پتانسیل‌های بیشتر، منطقه را در دست دارند. در آینده اسرائیل از جهت امنیتی، نظامی و سیاسی با شکست‌های بیشتری مواجه خواهد شد.

بهره‌برداری از منابع گازی نیاز به امنیت دارد

*پس از جنگ روسیه و اوکراین، اروپا به واردات گاز از مناطق دیگری نیاز دارد. آیا منابع گازی اسرائیل می‌تواند جایگزین گاز روسیه شود؟

در طول یک سال گذشته نشان داده شد که هیچ منطقه‌ای در اسرائیل، امن نیست. منابع گازی، صنایع و پایگاه‌های نظامی اسرائیل، هیچ‌کدام امن نیستند. از این رو، اروپا نمی‌تواند بر منابع گازی اسرائیل حساب باز کند. به این دلیل که همه این موارد، در تیررس محور مقاومت است و ضربه‌های اساسی به این مناطق ممکن است وارد شود.

برای مطالعه بیشتر صفحه سوخت و انرژی را دنبال کنید.