چطور گسترش ویروس کرونا به اقتصاد جهان آسیب می‌رساند؟

هرگاه اتفاقی رخ می‌دهد که بازارها را دچار شوک می‌کند و به اقتصاد جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد، اقتصاددانان و تحلیلگران در وال‌استریت با مراجعه به گذشته و بررسی سایر بحران‌ها، پیش‌بینی‌های خود را در مورد پیامدهای آن اتفاق ارائه می‌دهند.

به گزارش تجارت‌نیوز ، حالا با شیوع ویروس کرونا آنها این بیماری خطرناک تنفسی و پیامدهایش را با ویروس سارس که در سال 2003 و از چین آغاز شد، مقایسه کرده‌اند.

در آن زمان، علی‌رغم افت قابل توجه رشد اقتصادی چین، پس از مهار ویروس این کشور موفق شد با سرعت و قدرت بیشتری به رونق‌ بازگردد.

در حال حاضر، تعداد قربانیان ویروس کرونا در مقایسه با سارس بیشتر است؛ سرمایه‌گذاران اما در مورد پیامدهای آن خوش‌بین هستند و پیش‌بینی می‌کنند که احتمالا اقتصاد مانند سال 2003 به‌سرعت در مسیر عادی قرار خواهد گرفت.

در 13 فوریه (شش روز پیش)، مقامات مسئول در استان هوبئی چین از ابتلای 14 هزار و 840 مورد جدید به ویروس کرونا خبر دادند. این رقم قابل توجه است. یکی از دلایل افزایش مبتلایان البته به رویکردهای جدید پزشکان برای شناسایی سریع‌تر ویروس از جمله سی‌تی اسکن ریه مربوط می‌شود.

به‌نوشته اکونومیست ، اگرچه آمار و ارقام حکایت از رشد قابل توجه تعداد مبتلایان در داخل این استان دارد، شاخص‌های دیگر نشان‌دهنده آهسته‌ شدن روند تعداد بیماران در خارج از این استان است.

به همین دلیل، بیشتر اقتصاددانان چشم‌انداز خود از اقتصاد جهان را تا پایان سال، اندکی کاهش داده‌اند. بازار سهام در چین که به‌نوعی نشان‌دهنده چشم‌انداز اقتصاد این کشور است، پس از سقوط در هفته‌های ابتدایی شیوع ویروس، تا حدودی بهبود یافت.

به گزارش اکونومیست ، بازارهای سهام در دیگر کشورها هم در مقایسه با ژانویه اندکی رشد را تجربه کرده که امید می‌رود دلایل منطقی پشت این خوش‌بینی بازار وجود داشته باشد.

مقایسه کرونا و سارس از سوی اقتصاددانان اما دو شبهه را در ذهن ایجاد می‌کند: اول آنکه آیا مهار ویروس به‌سادگی نقشه چشم‌انداز اقتصادیِ بهتر را ترسیم می‌کند؟ دوم آنکه آیا ساختار اقتصادی جهان هنوز هم مانند سال 2003 کار می‌کند؟

یکی از نکاتی که باید به آن توجه داشت، میزان موفقیت قابل توجه چین در مهار ویروس و رابطه آن با رشد اقتصادی است. اگرچه کرونا نسبت به سارس کمتر کشنده بوده، اما روند گسترش آن سریع‌تر بوده است. چین با اعمال سیاست‌هایی از جمله محدود کردن سفرها، جابجایی‌های افراد و تعطیل کردن کسب‌وکارها از شیوع گسترده‌تر آن جلوگیری کرده است.

به‌عقیده نویسنده، مقامات چینی تاکنون جانب احتیاط را بیش از حد رعایت کرده‌اند و این سیاست‌ها خود به رشد اقتصادی چین ضربه‌ خواهد زد.

پس از سی و یکم ژانویه (یعنی آخرین روز از تعطیلات سال نوی میلادی)، استان‌هایی که بیش از 90 درصد از صادرات این کشور را به خود اختصاص می‌دهند، هنوز تعطیل یا نیمه‌تعطیل هستند.

در حال حاضر، میزان مصرف زغال‌سنگ در مقایسه با متوسط مصرف سالانه، 30 درصد و فروش املاک بیش از 90 درصد کاهش یافته است.

معمولا پس از پایان تعطیلات سال نو، 200 میلیون نفر زادگاهشان را ترک می‌کنند تا به کارخانه‌ها، شرکت‌ها و دفترهای کارشان بر‌گردند. امسال قطارهایی که این افراد را جابجا می‌کند، همچنان خالی از مسافر است.

مقامات مسئول در شهرهای مختلف به افرادی که قصد ورود به شهر را دارند هشدار می‌دهند که با قرنطینه‌های 14 روزه مواجه خواهند شد. از 10 شرکتی که اتاق بازرگانی آمریکا در شانگهای مورد بررسی قرار داده، کارمندان 9 شرکت، از طریق دورکاری و از منزل، کارهایشان را انجام می‌دهند.

از آنجا که مردم نگران خریداری غذاهای آماده هستند، صنعت غذا با مشکلات بسیاری مواجه است. استارباکس هم حدود نیمی از چهار هزار کافی‌شاپ خود را در چین تعطیل کرده است.

شبهه دوم اما در مورد صحیح بودن مقایسه کرونا با ویروس سارس است. اقتصاد جهان از سال 2003 تاکنون تغییرات بسیاری کرده است. در حال حاضر، چین 16 درصد از تولید ناخالص داخلی در جهان را به خود اختصاص داده؛ این رقم چهار درصد بیشتر از سال 2003 است.

چین همچنین دومین واردکننده بزرگ در جهان محسوب می‌شود. بنابراین هرگونه ضعف در اقتصاد این کشور، حتی به‌شکل موقت، تاثیرات عمیقی خواهد داشت.

برخی از شرکت‌های چینی قراردادهای خود برای واردات مس و گاز طبیعی مایع معلق را کرده‌اند. گردشگرهای چینی که سالانه 250 میلیارد دلار در خارج از این کشور هزینه می‌کردند، امسال در خانه‌هایشان مانده‌اند.

اگرچه محاسبه اندازه‌ اقتصاد چین در جهان چندان دشوار نسیت، اما این تنها اقتصاد چین نیست که از سال 2000 تاکنون رشد کرده است. زنجیره‌های تامین هم طی این مدت بسیار پیچیده‌تر شده‌ است. کارخانه‌ای در ووهان، قطعاتی را برای کارخانه دیگری در چین تولید می‌کند. این کارخانه خود مسئول تولید محصولاتی برای کارخانه‌ای در اشتوتگارت آلمان است و محصول نهایی در ایالت میشیگان آمریکا تولید می‌شود.

به‌موقع آماده شدن این محصولات در چنین زنجیره پیچیده‌ای از اهمیت بالایی برخودار است. بسیاری از شرکت‌ها نمی‌توانند تمامی تامین‌کنندگان خود را ردیابی کنند. به‌این‌ترتیب، پیش‌بینی تاثیر توقف کار در چین بر بخش تولید و از آن مهم‎تر بر رشد اقتصادی جهان بسیار دشوار است.

اقتصاد جهان مدت‌های مدیدی نیست که بر اساس زنجیره‌های تامین سازمان‌دهی شده؛ بنابراین تاریخ هم نمی‌تواند به پرسش‌های مربوط به مختل شدن این زنجیره‌ها پاسخ دهد.

از جمله مشکلاتی که در حال حاضر ظهور کرده می‌توان به توقف تولید برخی خودروهای هیوندای در کره جنوبی و نیسان در ژاپن اشاره کرد. فیس‌بوک قبول سفارش برای هدست‌های واقعیت مجازی را متوقف کرده و شرکت نینتندو، ارسال دستگاه‌های جدید بازی‌های ویدئویی را به تعویق انداخته است. شرکت فاکس‌کان که برای اپل و هواوی موبایل تولید می‌کند، فعالیتش را با تعداد اندکی کارمند شروع کرده است.

این‌ها البته برندهایی هستند که نامشان را بسیار شنیده‌ام. چین یک‌سوم از مواد شیمیایی، نیمی‌ از صفحه‌ نمایش‌های ال‌سی‌دی و دو سوم از پارچه‌های پلی‌استری جهان را تولید می‌کند. بنابراین بسیاری از شرکت‌ها در جهان که گمان می‌کنند کسب‌وکارشان با چین ارتباطی ندارد، به‌زودی غافلگیر خواهند شد.

از دیگر تهدیدهای این ویروس می‌توان به احتمال گسترش آن در خارج از چین، آن هم با سرعتی بیشتر، اشاره کرد. واقعیت این است که عفونت‌ها، ویروس‌ها و آلودگی‌ها ممکن است در کشورهای در حال توسعه به‌خوبی تشخیص داده‌ نشوند.

ویتنام 10 هزار نفر را قرنطینه کرده اما بیشتر دولت‌ها ممکن است قادر به اتخاذ چنین تدابیری نباشند.

در پایان نویسنده، با اشاره به عجولانه و شتابزده بودن خوش‌بینی وال‌استریت، می‌نویسد: اقتصاددانان باید بدون سوگیری بر روی عوامل قابل اندازه‌گیری تمرکز کنند. اما در حال حاضر، عوامل شیوع، تهدیدها و ریسک‌های ویروس کرونا قابل اندازه‌گیری نیستند.