مجید نصیرپور، نماینده مجلس در گفت‌وگو با «تجارت‌نیوز»:
شاید روی کاغذ نفت بفروشیم اما آیا واقعا این پول برمی‌گردد؟
ریشه اصلی کسری بودجه از واقعی ندیدن درآمدها در لایحه بودجه است
یک نماینده مجلس درباره دلایل کسری بودجه معتقد است: یکی از منابع درآمدی ما حتما منابع حاصل از فروش نفت است. بله خب شاید ما روی کاغذ نفت را می‌فروشیم حتی آن را ارسال می‌کنیم اما آیا واقعا این پول برمی‌گردد؟ یا با تعهداتی که ایجاد می‌کنیم به حساب اینکه این پول برگشت خواهد داشت برنامه‌ریزی می‌کنیم و در عمل می‌بینیم چنین اتفاقی نمی‌افتد.
در آستانه ارائه لایحه بودجه ۱۴۰۴ به مجلس برخی اخبار رسانه‌ها از کسری بودجه ۳۸۰ هزار میلیاردی خبر می‌دهند؛ هرچند برخی منابع آگاه در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز این مبلغ را خیلی بیشتر از این رقم عنوان می‌کنند. اما با توجه به این کسری و مشکلات عدیده‌ای که دولت تازه بر سر کار آمده چهاردهم با آن دست به گریبان است، راهکار چیست؟ آیا دولت چهاردهم می‌تواند لایحه بودجه ۱۴۰۴ را به‌گونه‌ای تدوین کند که با کمترین کرسی مواجه باشد؟ مجلس شورای اسلامی به عنوان تایید کننده این بودجه می‌تواند در این زمینه به دولت کمک کند یا مانند مجالس گذشته قرار است بودجه تدوینی دولت با افزایش قابل توجه در مجلس روبرو شود؟
اینها برخی از سوالات کلی و گره‌ها درباره بودجه‌ای است که دولت چهاردهم قرار است یکی از سخت‌ترین سال‌های اقتصادی را با آن سپری کند. باید دید با رویکرد که دولت در پیش گرفته و طرح کلیدواژه وفاق برای همراه کردن همه گروه‌های سیاسی خود این راهکار در جریان بررسی بودجه ۱۴۰۴ هم به او کمک می‌کند یا نه؟
مجید نصیرپور، نماینده مجلس که در دولت‌های یازدهم و دوازدهم معاون نظارت و هماهنگی معاونت پارلمانی ریاست جمهوری بوده است در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز درباره راهکارهای پیش‌روی دولت چهاردهم برای تدوین بودجه ۱۴۰۴ با توجه به مشکلاتی که وجود دارد توضیحاتی داده که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
***
کسری بودجه مشکلی است که با یک تصمیم و دو تا تصمیم حل نمی‌شود
*آقای نصیرپور دولت در حال نگارش لایحه بودجه ۱۴۰۴ است و این لایحه به‌زودی به مجلس می‌آید. با توجه به کسری حداقل ۳۸۰ هزار میلیاردی راهکار دولت برای ایجاد توازن در لایحه بودجه چیست؟
مقوله کسری بودجه یه مشکل جدی است که با یک تصمیم و دو تا تصمیم حل نمی‌شود. واقعیت این است که دولت و مجلس قبل از ارائه لایحه بودجه در سال جاری باید یک نشست کارشناسی با هم بگذارند و فهرست موضوعاتی که منجر به کسری بودجه می‌شود را مشخص کنند. همچنین باید یک تصمیم جامع گرفته شود که هر دو طرف به آن پایبند باشند.
ریشه اصلی کسری بودجه از واقعی ندیدن درآمدها در لایحه بودجه است / شاید ما روی کاغذ نفت را می‌فروشیم حتی آن را ارسال می‌کنیم اما آیا واقعا این پول برمی‌گردد؟
*کسری بودجه‌ای با این میزان که حتی برخی منابع میزان آن را خیلی بیشتر از آمار رسمی می‌دانند از کجا نشات می‌گیرد؟
ریشه اصلی کسری بودجه از واقعی ندیدن درآمدها در لایحه بودجه است. دولت در گام اول بعد از انجام این پیشنهاد من باید اصرار داشته باشد که همه چیز را واقعی ببیند. یعنی منابعی درآمدی را آنچه که واقعا هست در نظر بگیرد. یکی از منابع درآمدی ما حتما منابع حاصل از فروش نفت است. بله خب شاید ما روی کاغذ نفت را می‌فروشیم حتی آن را ارسال می‌کنیم اما آیا واقعا این پول برمی‌گردد؟ یا با تعهداتی که ایجاد می‌کنیم به حساب اینکه این پول برگشت خواهد داشت برنامه‌ریزی می‌کنیم و در عمل می‌بینیم چنین اتفاقی نمی‌افتد. یا در سایر درآمدهایی که از محل گمرکات داریم یا عوارض‌هایی که داریم. اگر ما ارقام درآمدی را واقعی ببینیم و تحت فشار قرار نگیریم به نظرم بخشی از این مسئله حل می‌شود.
مجلس نباید پروژه‌هایی را که می‌داند پول ندارد، در بودجه تعریف کند
*مجلس در این زمینه چگونه می‌تواند به دولت کمک کند؟ اصلا امکان چنین موضوعی وجود دارد؟
حتما گام دوم در این زمینه را مجلس باید بردارد. این مجلسی که ما در آن قرار داریم مجلس ملی است و ما در حوزه‌های انتخابیه تعهدات و توقعاتی ایجاد می‌کنیم که اجرای همه آنها نیاز به پول دارد. بعد هم اصرار داریم همه آنها در لایحه بودجه یا در پیشنهادات مجلس باشد که همه آنها تولید پروژه می‌کند بدون منبع درآمدی مشخصی که هزینه‌های آنها را تامین کند. همین نکته را سال‌هاست که رهبر انقلاب در جلساتی که با مجلس دارند تاکید می‌کنند که شما پروژه‌هایی را که می‌دانید پول ندارد تعریف نکنید.
نمایندگان مجلس در لایحه بودجه تکالیفی ایجاد می‌کنند که قابل اجرا نیست/ مجلس به پروژه جدید تن ندهد و هزینه جدید بار دولت نکند
بنابراین اگر می‌خواهیم کشور را واقع‌بینانه اداره کنیم گام دوم را باید مجلس بردارد. لایحه بودجه به مجلس می‌آید ناگهان می‌بینیم که رقم قابل توجهی پروژه به آن اضافه می‌شود و تکالیفی ایجاد می‌کنند که قابل اجرا نیست. به عنوان مثال وام فرزندآوری، حمایت از خانواده، مسکن ملی و ... اینها تکالیفی است که مجلس با هماهنگی یا بدون هماهنگی در لایحه بودجه آورده است و الان که برج ۷ را پشت سر می‌گذاریم اعتبارت خیلی از آنها ابلاغ نشده است. در نتیجه مجلس باید تن به این اقدام بدهد که پروژه جدید تعریف نکند و هزینه جدید بار دولت نکند.
دولت در خصوص تامین و یا برگشت پول‌های خود از طرف‌های تجاریش فکر اساسی کند/ رفع تحریم‌ها را جدی نمی‌بینیم/ باید راه‌های جدیدی پیدا کنیم و پول را برگردانیم و نیاز مالی کشور را تامین کنیم
*برخی معتقدند بخشی از این ناترازی‌ها از عدم ورود مطالبات ما به کشور نشات می‌گیرد. این موضوع چقدر تاثیرگذار دارد، اصلا صحت دارد؟
بله صرف‌نظر از این دو سه اقدامی که عرض کردم واقعیت این است که دولت باید در خصوص تامین و یا برگشت پول‌های خود از طرف‌های تجاریش در خارج از کشور یک فکر اساسی کند. در افق ما رفع تحریم‌ها را جدی نمی‌بینیم بنابراین باید راه‌های جدیدی پیدا کنیم و پول را برگردانیم و نیاز مالی کشور را تامین کنیم.
باید هزینه مدیریت را در دستگاه‌های اجرایی کاهش دهیم/ کشور را خیلی گران اداره می‌کنیم
همچنین باید هزینه مدیریت را در دستگاه‌های اجرایی تا آنجا که ممکن است کاهش دهیم. هزینه‌های مدیریت چه در حوزه‌های نیروی انسانی چه در کلان مدیریت، ما خیلی گران کشور را اداره می‌کنیم. بعضی مواقع می‌بینیم که برای یک کار واحد ده‌هها دستگاه مسئولیت دارند. باید همه اینها را تجمیع کنیم، هزینه‌ها را کاهش دهیم و کشور را از این بزنگاه‌ها عبور دهیم.
اقدام کنترلی درباره لایحه بودجه در مجلس باید بهنگام باشد/ قبل از تدوین لایحه بودجه باید جلسات مشترک دولت و مجلس برگزار شود
*همراهی مجلس و دولت که شما می‌گویید باید بر سر بودجه با هم هماهنگ باشند و کنار بیایند. چقدر امکان‌پذیر است؟ چون به هر حال همان‌طور که خودتان هم گفتید نمایندگان باید مردم حوزه‌های انتخابیه خود را هم راضی کنند و به نظر نمی‌آید صبحتی که شما مطرح می‌کنید در عمل ممکن باشد؟
بله به هر حال نمایندگان هم پیگیر مطالبات مردمی هستند. ما باید راهکار عملی داشته باشیم. من به آقای دکتر پزشکیان و معاونان و برخی وزرای ایشان هم گفته‌ام که اگر می‌خواهیم اقدام کنترلی داشته باشیم باید به هنگام باشد. الان که لایحه بودجه در ستاد بودجه دولت در حال طراحی است باید جلسات مشترک دولت و مجلس را برگزار کنیم، جلسات توجیهی بگذاریم و واقعا وضعیت مالی دولت را برای مجلس تبیین کنیم و مقدمات کاهش هزینه‌ها و جلوگیری از افزایش هزینه‌های غیرضروری را از الان تدارک ببینیم و با مجلس هم توافق کنیم. می‌توانیم کارگروه‌های مختلفی بگذاریم مسائل و مشکلات را بین دستگاه‌های تخصصی دولت و کمیسیون‌های تخصصی مجلس تبیین کنیم و مسئله که روشن شود قطعا نمایندگان همراهی می‌کنند اما وقتی مسئله روشن نیست من نماینده طبیعتا به دلایل مختلف به‌دنبال برنامه‌هایی که طراحی کرده‌ام، تعهداتی که در منطقه ایجاد کرده‌ام، هستم و همین می‌شود که تا به حال بوده است.
بین مجلس و دولت هماهنگی ایجاد شود، کسری در بودجه ۱۴۰۴ قابل کنترل است
*یک سری از این تعهدات را مجلس به بودجه اضافه می‌کند. با توجه به این راهکارهایی که مطرح کردید چقدر از کمبودهای بودجه قابل تامین است. علاوه براینکه باید توجه داشت که حداقل از بیرون اینگونه به نظر می‌آید که دولت در تامین یک سری الزامات خود هم مانده است؟
به نظر من اگر این هماهنگی بین دولت و مجلس انجام شود تا حد قابل قبولی این اتفاق می‌افتد و بخش عمده‌ای از این مسئله را می‌توانیم تدبیر کنیم. همان‌طور که گفتم دولت هم باید در دیپلماسی‌های مرزی، منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای خود به شکلی رفتار کند که پول‌ها برگردد و بتوانیم پروژه‌هایی که اعتبار نیاز دارد و قبلا تعریف شده را به سرانجامی برسانیم.
نظرات