ضررهای میلیارد تومانی به دلیل ممنوعیت ورود کالا / رکود بی‌سابقه در منطقه آزاد ارس

یکی از راهکارها برای اقتصادهای بسته و ناکارا ایجاد مناطق آزاد تجاری است. جذب سرمایه خارجی، ایجاد فرصت‎‌های شغلی، افزایش تولید و ارزش‌افزوده بخش‌های اقتصادی، کمک به کشور برای ورود به بازارهای جهانی، افزایش کارایی اقتصاد، افزایش درآمد کشور و کمک به ورود کالاهای واسطه‌ای با قیمت مناسب از جمله‎‌ امتیازاتی است که مناطق آزاد تجاری ایجاد می‌کنند.

به گزارش تجارت‌نیوز ، ایران هم دارای هفت منطقه آزاد تجاری است که ارس یکی از مهم‌ترین آنهاست. بر اساس ارزیابی‌های صورت‌گرفته از سوی دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد ایران، منطقه آزاد ارس در استان آذربایجان شرقی، پس از منطقه آزاد کیش دومین منطقه آزاد توسعه‌یافته و در حال رشد است.

با این حال به دنبال بحران ارزی در ایران و بسته شدن مرزها و محدودیت‌های ایجادشده برای واردات کالا، مراکز خرید جلفا دیگر رونق گذشته را ندارند.

با بسته شدن مرزها از فروردین ماه سال 1397، مراکز خرید جلفا دیگر رونق گذشته را ندارند.

آنچه این روزها توجه گردشگران را در این منطقه جلب می‌کند، پاساژهای شیک اما خلوت، مغازه‌های نیمه‌تعطیل و چهره‌های ناامید فروشنده‌هاست؛ آن هم در شهری که برای گردشگران خارجی و داخلی، که خرید بخش مهمی از سفر آنها را تشکیل می‌دهد، جذاب بوده است.

یکی از مزیت‌های مناطق آزاد تجاری این است که انحصار در آنها معنایی ندارد. فروشندگان در اصناف مختلف می‌توانند آزادانه کالاهای مختلف را علی‌رغم حضور نمایندگی‌ها در سرزمین اصلی وارد کنند و با قیمتی مقرون‌به‌صرفه‌ به دست مشتری برسانند.

در حال حاضر اما با محدودیت‌های ایجادشده برای واردات کالا از فروردین 1397 با هدف ساماندهی و مدیریت بازار ارز، حال اصناف این منطقه چندان خوب نیست.

با افزایش قیمت دلار، حال اصناف منطقه آزاد تجاری ارس چندان خوب نیست.

یکی از فروشندگان صنف لوازم آرایشی و بهداشتی می‌گوید: تا پایان سال 1396 به راحتی می‌توانستیم با هزینه‌کرد حدود 150 میلیون، کالاهای مختلف از مواد غذایی گرفته تا لوازم آرایشی و بهداشتی و شوینده را از ترکیه وارد کنیم؛ بدون اینکه محدودیتی وجود داشته باشد. هزینه حمل کالا و کرایه ماشین هم در بیشترین حالت ممکن حدود 20 میلیون تومان می‌شد. با وضعیت دلار حالا همان میزان کالا حدود 900 میلیون تومان برای ما آب می‌خورد. برخی از اقلام حتی بیش از پنج برابر افزایش قیمت داشته‌اند. علاوه بر آن پس از بسته شدن مرزها و ممنوعیت واردات کالاهای گروه چهار، زیان بسیاری متوجه ما شده است. چندین بار پس از آنکه واردات کالا را آزاد اعلام کردند ما ثبت سفارش کردیم. اما در زمان مراجعه به گمرک به ما اجازه ترخیص ندادند. در نهایت ناچار شدیم حدود 56 میلیون هزینه اضافه بار بدهیم و به جز آن حدود 400 میلیون هم بابت کالاها ضرر کردیم.

او می‌گوید: در سال 1396 ماهانه به طور متوسط 750 کامیون فقط مواد غذایی، شوینده و پوشاک به جلفا وارد می‌شد. اما حالا وضعیت به طور کلی تغییر کرده است. علاوه بر سختی‌های مربوط به واردات کالا، قیمت‌ها بالاست و دیگر برای مشتری‌ها جذاب نیست. انگار خاک مرده بر این منطقه پاشیده‌اند.

به گفته یکی از کسبه، سرمایه‌گذاران بسیاری که در سال 96 اوضاع خوبی داشتند، در سال 97 میلیاردها دلار ضرر کردند. کسانی که در صنف مواد غذایی فعال هستند، کالاهایشان مدت‌هاست که در گمرک مانده و فاسد شده است.

او در ادامه می‌گوید: بیشترین زیان متوجه این صنف بوده است. در حال حاضر، ثبات وجود ندارد. گاهی سیستم برای ثبت سفارش باز می‌شود، اما دوباره بسته می‌شود و با این وضعیت بسیاری ناچار شده‌اند که کسب‌وکار خود را تعطیل کنند. حتی اتباع خارجی از ترکیه و روسیه که در این منطقه سرمایه‌گذاری کرده بودند، اواسط سال 97 و با بسته شدن مرزها به کشورهای خود برگشتند.

افول منطقه آزاد ارس؛ فروشگاه‌های پوشاک برند خارجی نفس‌های آخر را می‌کشند.

به گزارش تجارت‌نیوز ، گمرک ایران در ماه‌های ابتدایی سال 1397، در بخشنامه‌ای صدور هرگونه مجوز ترانزیت و ورود کالاهای گروه چهار به مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی را ممنوع اعلام کرد. لباس و منسوجات، لوازم آشپزخانه، خودرو، کیف و کفش و سایر مصنوعات چرمی، لوازم آرایشی و بهداشتی، لبنیات و خوراکی‌ها از جمله کالاهایی هستند که واردات آنها ممنوع شد؛ کالاهایی که بخش عمده‌ای از کسب‌وکار فروشندگان منطقه آزاد ارس را شامل می‌شود.

پاساژهای این منطقه که پیش‌تر از محبوبیت خاصی در میان مسافران از نقاط مختلف ایران برخوردار بودند، حالا حتی در روزهای تعطیل و آخر هفته هم خلوت هستند. کم نیستند فروشگاه‌های عرضه‌کننده پوشاک برند خارجی که تعطیل شده‌اند و تنها تابلویی از آنها باقی مانده است. فروشگاه‌های نیمه‌تعطیل هم که نفس‌های آخر را می‌کشند، به ندرت پوشاک همان برند را می‌فروشند و بیشتر محصولات چینی در آنها عرضه می‌شود.

معدود اقلام خارجی باکیفیت در این مغازه‌ها هم با وجود اختلاف قیمت 20 تا 30 درصدی در مقایسه با تهران، همچنان گران هستند و مشتری چندانی ندارند. درباره علت این اتفاق، یکی از کسبه به ممنوعیت واردات پوشاک خارجی با هدف بهبود تولید داخلی و افزایش قیمت دلار اشاره کرد.

این در حالی است که تولیدکنندگان داخلی پوشاک هم این روزها در شرایط بسیار سختی فعالیت می‌کنند. گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد، اوایل سال 97 حدود 40 درصد از کارگاه‌های تولید پوشاک در داخل تعطیل شدند. همچنین پیش‌بینی شده بود که این رقم تا پایان سال گذشته به 70 درصد برسد.

ممنوعیت واردات پوشاک تاثیر قابل توجهی بر رکود در منطقه آزاد ارس داشته است.

فروشنده‌ای که نمایندگی رسمی یک برند معروف ترکیه را دارد، با اشاره به ممنوعیت واردات پوشاک می‌گوید: کسانی که در پایتخت نشسته‌اند و این بخشنامه‌ها را صادر می‌کنند به خوبی می‌دانند که ما توانایی تولید بسیاری از اجناس باکیفیت را نداریم. اما با ایجاد محدودیت برای واردکنندگان در مناطق آزاد تجاری، باعث می‌شوند عده‌ای به شکل انحصاری واردات غیررسمی برخی کالاهای خاص را انجام دهند. این در حالی است که تا پایان سال 96 انحصار هیچ معنایی در مناطق آزاد تجاری نداشت. حدود یک سال است که مرزها بسته شده اما کالاهای ممنوعه از جمله پوشاک، مواد غذایی و لوازم آرایشی و بهداشتی از طریق گروه‌های خاصی وارد می‌شود.

او در پایان با اشاره به نبود ثبات در ایران می‌گوید: هیچ چیز مشخص نیست. سیستم ثبت سفارش گاهی به مدت چند روز باز می‌شود و دوباره بسته می‌شود. ما هم به زودی به سرنوشت بسیاری از واردکنندگان کالا دچار و ناچار می‌شویم تعطیل کنیم.

او در مورد چشم‌انداز اقتصادی در منطقه آزاد ارس پاسخی تلخ و ناامیدکننده داد: احتمالا به زودی به ترکیه مهاجرت کنم. با وجود بحران ارزی که ترکیه به آن دچار شده، وضعیت ایرانی‌ها در این کشور بهتر است. آنجا حتی اگر سیگار هم بفروشم، در شرایط بهتری زندگی خواهم کرد.