اکرم فیض‌آبادی 
گفتگوی تجارت‌نیوز با سیده فاطمه مقیمی در روز ملی صنعت و معدن:
ایران پل ارتباطی روسیه شده است/ وزارتخانه‌ها با فقر مدیریتی مواجه هستند
در حالی دهم تیر روز ملی صنعت و معدن شناخته می‌شود که امسال در این روز صنایع و معادن ایران با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستند. از غیرفعال بودن معادن و تعطیلی صنایع تا تغییر نقش بازیگران تجاری، ازجمله چین و روسیه. سیده فاطمه مقیمی، عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی تهران، ریشه این مشکلات را در فقر مدیریتی وزارتخانه‌ها می‌داند. او معتقد است که ایران در حوزه بین‌المللی هم به پل ارتباطی روسیه تبدیل شده است.
سیده فاطمه مقیمی، عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی تهران، در گفتگو با تجارت‌نیوز از مشکلات صنایع، معادن و تجارت ایران در روز ملی صنعت و معدن می‌گوید. از فقر مدیریتی وزارتخانه‌ها و نبود ابزارآلات در معادن تا تبدیل‌شدن ایران به پل ارتباطی روسیه در حوزه تجارت و بازرگانی و تولد وزارتخانه‌های جدید. در ادامه گفتگوی کامل این فعال بخش خصوصی را با تجارت‌نیوز می‌خوانید.
ادغام و تفکیک وزارتخانه‌ها مؤثر نیست
روز ملی صنعت و معدن ۱۴۰۱ در حالی قرا رسید که صنایع و معادن کشور با چالش‌های متعددی مواجه هستند. اما به نظر می‌رسد فعلا دغدغه اصلی دولت و مجلس در این زمینه به تفکیک وزارتخانه‌ها، ازجمله وزارت صمت مربوط می‌شود. شما اولویت‌دهی به این موضوع را چه میزان مهم می‌دانید؟
بحث تفکیک و یا ادغام وزارتخانه‌ها موضوع تازه و جدیدی نیست. حتی در گذشته و اوایل شکل‌گیری این وزارتخانه، وزارت تجارت با وزارت هنر ادغام شد. پس از آن نیز بارها موضوع تفکیک و ادغام در این وزارتخانه مطرح بود.
در حدود ۱۰ سال اخیر نیز ادغام وزارت صمت با سناریو کوچک کردن بدنه دولت پیش رفت. با این حال لختی بدنه دولت همچنان ادامه پیدا کرد و هیچ تغییری در نظام بروکراسی و دیوان‌سالاری وزارتخانه شکل نگرفت. از طرف دیگر، هیچ برنامه‌ریزی هم برای تقویت و رشد بخش خصوصی انجام نشد و این بخش هم به سامان نرسید.
همان زمانی که از ادغام وزارتخانه‌ها صحبت می‌شد بنده یکی از مخالفان آن بودم. اما مخالفت آن مقطع بنده، دلیل بر این نیست که مجدد موافق تفکیک دو وزارتخانه باشم. تا زمانی که تفکر درست و منسجم در تصمیم‌گیری مدیریتی ما شکل نگیرد، ادغام و جداسازی هیچ کدام اثرگذار نیست.
فقر مدیریتی وزارتخانه‌ها
اما به نظر می‌رسد تفکیک دو وزارتخانه اهمیت زیادی برای مجلس دارد. تا جایی که به خاطر آن وزرا را تهدید به استیضاح می‌کنند و یا به لابی با آن‌ها می‌پردازند. مگر با تولد وزارتخانه‌ای جدید چه اتفاقی قرار است رخ دهد؟
بله؛ در حال حاضر موضوع استیضاح وزیر صمت مطرح است. بنده موافق و یا مخالف استیضاح آقای فاطمی‌امین نیستم. اما این سوال برایم مطرح است که مگر یک نفر در وزارتخانه تنها تصمیم‌گیرنده امور است؟ نمی‌توان تمام بار گناه اجرای نادرست برنامه‌ها را به گردن یک نفر انداخت. ما یک نفر را در راس یک وزارتخانه قرار می‌دهیم و انتظار داریم که انقلاب صنعتی در آن شکل بگیرد. تغییر و تحول صحیح نیاز به زیرساخت درست و کاربردی دارد.
البته این را هم باید گفت زمانی که یک نفر در یک حوزه پیش از این فعالیت خاصی نداشت، نمی‌تواند بدون پذیرش کارشناس و مشاور خوب کار را جلو ببرد. متاسفانه در حال حاضر اکثر وزارتخانه‌ها با فقر مدیریتی مواجه هستند. در برخی از بخش‌ها علاوه بر فقر مدیریت و دانش شخصی، فقر قوانین موثر و خوب هم مشاهده می‌شود. متاسفانه مسائل سیاسی ما با دنیا مانع اجرای یک سری از کارها می‌شود. اگر تمام این موارد کارشناسی و دسته‌بندی شود آنگاه با یک دیدگاه درست و برنامه‌ریزی‌شده می‌توانیم بگوییم که این تفکیک آیا لازم است یا خیر؟ اگر لازم است آیا زمان خوبی برای اجرای آن است یا خیر؟ بی‌توجهی به این موضع بدان معناست که کودکی متولد می‌شود بدون آنکه به فکر آینده، مدرسه، بهداشت، درمان و .. آن باشیم.
کمبود ابزارها؛ مشکل داخلی معادن ایران
اخیراً رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس از غیرفعال بودن ۹۰ درصد معادن کشور خبر داد؛ آیا شما این موضوع را تائید می‌کنید؟ چه عواملی را باعث بلاتکلیفی ظرفیت‌های معدنی کشور می‌دانید؟ آیا وزارتخانه‌ها در این زمینه منفعل عمل کرده‌اند؟
درباره این موضوع کمیسیون مربوطه در مجلس اعلام نظر کرد. اما باید دید که ایمیدرو به‌عنوان متولی اصلی، این آمار را تائید می‌کند یا خیر؟ اما به‌طور کلی غیرفعال بودن معادن کشور ریشه در مشکلات داخلی و محدودیت‌های بین‌المللی دارد. مشکل داخلی ما نداشتن ابزارهاست. معادن کشور بشدت از کمبود تجهیزات و ماشین‌آلات به‌روز رنج می‌برند.
تغییر نقش شرکای تجاری ایران
در چند وقت اخیر شاهد تغییر نقش بازیگران تجاری در رابطه با ایران هستیم. روسیه که با تخفیف‌های ویژه به مشتریان ایران، به‌ویژه نفت و فولاد، مشتریان ما را به سمت خود کشاند. چین نیز فعلا به سمت کشورهایی نظیر قطر، روسیه و … رفته است. این موضوع در بلندمدت چه تاثیری بر اقتصاد ایران می‌گذارد؟
بنده در هر صورت مخالف جنگ هستم. اما متأسفانه ترکش‌های جنگ روسیه و اوکراین به ما هم اصابت می‌کند. روسیه به دنبال پیدا‌کردن فرصتی است تا دو صورت حذف‌شدن توسط گروه ۷ و یا تصمیمات ضد روسی گروه‌های بین‌المللی با نزدیک‌ترین وسیله ارتباطات سیاسی و اقتصادی خود را حفظ کند. حال چه کشوری بهتر از ایران؟
احتمالاً روس‌ها به دلیل سایه سنگین تحریم روی کشور ما، ایران را سرزمینی منزوی می‌بینند. از این رو، قصد دارند در شرایط کنونی از طریق ایران ارتباطات خود را برای فروش نفت، گاز، فولاد و … استفاده کنند. بدین ترتیب ایران دیگر یک پل برای ارتباط روسیه با دنیا شده است.
این اتفاق هم خوب است و هم بد. بدبودن این موضوع این است که ایران به‌عنوان یک وسیله قرار بگیرد و و خوب بودن این است ما هم از این فرصت بتوانیم بهره‌برداری کنیم. درنهایت تفکر درست این است که ما هم از شرایط کنونی استفاده‌ای موثر برای حضور در بازارهای منطقه‌ای و جهانی ببریم. نقش وزارتخانه‌ها ، ازجمله وزارت صمت و خارجه در این زمینه انکارناپذیر است.
برای مطالعه بیشتر در این زمینه خبر چین و روسیه مانع جدید تجارت ایران می‌شوند؟ را بخوانید.
نظرات