زنگ هشدار کمبود آب به صدا درآمد/تهران فقط ۳۰ درصد ذخیره آب دارد

به گزارش تجارت‌نیوز ، افزایش سرانه مصرف آب در بخش‌های کشاورزی و صنایع در کنار کاهش بارش‌های فصلی و خشکسالی دست به دست هم داده‌اند تا امروز بحران کمبود آب بیش از هر زمان دیگری لمس شود.

این در حالی است که پیش‌بینی‌ها از آینده منابع آبی نیز چندان امیدوارکننده نیستند و بررسی‌ها از ادامه روند نزولی بارش‌ها تا ۲۰۵۰ حکایت دارد. حتی به فرض اینکه چند سالی هم بارش‌ها فراتر از نقشه‌های ماهواره‌ای باشد، کمبود آب به حدی چدی است که این مازاد بارش دردی را دوا نکند. اوضاع به حدی نگران‌کننده است که ورود به دوره‌های «بحران شدید آب» در سال ۲۰۲۵ و «نهایت حد بحران شدید آب» در سال ۲۰۴۰ اجتناب‌ناپذیر است.

از همین رو فعالان حوزه آب معتقدند دولت برای بهبود شرایط آبی کشور ۱۰ سال بیشتر وقت ندارد. در غیر این صورت راهی برای رهایی از بحران شدید آبی پیش رو نخواهد داشت.

بحران کمبود آب به جایی رسیده که حتی ائمه جمعه در خطابه‌های هفتگی خود گهگاه به این موضوع اشاره دارند. در این میان بسیاری از استان‌ها اعلام کرده‌اند که در یک قدمی بحران آب قرار گرفته‌اند.

در حال حاضر به دلیل کمبود آب، به بسیاری از روستاهای کشور به صورت دائم یا موقت با تانکرهای سیار آب‌رسانی می‌شود. این بحران منجر به قطعی آب مناطق شهری بسیاری از استان‌ها در ساعاتی روز شروع شد و برخی مناطق قطعی چندساعته در طول روز را تجربه می‌کنند.

۷۰ درصد مخازن سدهای استان تهران خالی شد

تهران نیز به مانند اغلب شهرهای ایران از وضعیت مناسب آبی برخوردار نیست. طوری‌که طبق اعلام مدیر دفتر بهره‌برداری از تأسیسات آبی و برق‌آبی شرکت آب منطقه‌ای تهران، تنها حدود ۳۰ درصد از ظرفیت کلی سدهای پنج‌گانه تأمین کننده آب استان تهران پر است.

محمد شهریاری با بیان اینکه ۷۰ درصد ظرفیت مخازن سدهای تهران خالی است، عنوان کرد که از مجموع ظرفیت ۱۸۸۹ میلیون متر مکعبی پنج سد تأمین‌کننده آب شرب استان تهران، ۵۶۹ میلیون مترمکعب آب پشت سدها ذخیره شد.

تأثیر کشاورزی بر کمبود آب

از بخش کشاورزی به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده آب کشور یاد می‌شود. هرچند حجم آب مصرفی در بخش کشاورزی همیشه مورد اختلاف‌نظر متخصصان و کارشناسان بوده است، اما بنا بر اعلام هاشم امینی، معاون نظارت و بهره‌برداری شرکت آبفای کشور، حدود ۹۲ درصد آب تجدیدپذیر کشور در حوزه کشاورزی، شش تا هفت درصد در حوزه آب شرب و مابقی به سایر مصارف اختصاص دارد.

کاهش کشت محصولات آب‌بر از سیاست‌های جهاد کشاورزی در عرصه کشاورزی متناسب با تغییرات اقلیمی است، اما ظاهراً این سیاست به‌خوبی اجرا نشده است. در حال حاضر شاهدیم که بسیاری از مناطق کم آب کشور اقدام به کشت محصولی آب‌بری مانند هندوانه کرده‌اند. محصولی که امروز با قیمت کمتر از آب عرضه می‌شود. اتفاقی که منجر به زیان کشاورزان و استفاده بسیاری از منابع آبی کشور شد.

همچنین متوسط جهانی آبی که برای تولید یک کیلوگرم هندوانه موردنیاز است، حدود ۲۳۵ لیتر است، اما در ایران این شاخص حدود ۳۰۰ لیتر است. یعنی در کشور یک هندوانه ۳.۵ کیلویی در حدود یک مترمکعب آب مصرف می‌کند تا به بار بنشیند. اما قیمت امروز هندوانه در بازار حتی به کیلویی ۲ هزار تومان رسیده است.

چرا هندوانه صادر نشد؟

حال این پرسش مطرح می‌شود که دلیل اصلی کاهش قیمت هندوانه چیست؟ عراق یکی از مهم‌ترین واردکنندگان محصولات کشاورزی ایران است، اما اخیراً دولت عراق واردات شش محصول کشاورزی را از ۲۸ مرداد ممنوع اعلام کرد.

این محصولات کشاورزی شامل سیب‌زمینی، هندوانه، گوجه‌فرنگی، خربزه، خیار و بادمجان می‌شود. این در حالی بود که سال گذشته رکورد ۱۳ ساله ایران با صادرات ۹۰۲ هزار تن هندوانه به سایر کشورها شکست.

با اینکه ایران از نظر موقعیت جغرافیایی، کشوری خشک و نیمه‌خشک محسوب می‌شود، اما سیاست‌های نادرست در بخش‌های مختلف کشاورزی، صنعتی و … به بحران کمبود آبی کشور دامن زد؛ بی‌تدبیری که قطعاً دامن آیندگان را خواهد گرفت.

مطلب کاهش ۴ درصدی ذخایر آب سدهای کشور را در تجارت‌نیوز بخوانید.