امروزه صنعت گردشگری، یکی از بزرگ‌ترین و متنوع‌ترین صنعت‌ها محسوب می‌شود؛ به‌طوری‌که در بسیاری از کشورهای جهان، این صنعت، منبع اصلی درآمد ارزی، اشتغالزایی، ایجاد عدالت اجتماعی، رشد فرهنگی، افزایش سطح رفاه و نیز میدانی برای رشد بخش خصوصی و وسیله‌ای برای توسعه ساختار زیربنایی است. رشد روزافزون و شتابنده گردشگری موجب شده که بسیاری از صاحب‌نظران، قرن بیست‌ویکم را قرن گردشگری بنامند. به گزارش تجارت‌نیوز ، طی نیم قرن گذشته، فعالیت‌های گردشگری، ابعاد گسترده‌ای یافته است و هر سال بر تعداد مسافرانی که با انگیزه‌های مختلف سفر می‌کنند، افزوده می‌شود. مطابق برآورد سازمان جهانی گردشگری، کل گردشگران دنیا در سال 1950 تقریبا 25 میلیون نفر و در سال 2000 حدود 700 میلیون نفر بوده است که این رقم در سال 2020 به حدود 6/1 میلیارد نفر خواهد رسید. این ارقام، نشانگر رشد 7 درصدی در یک دوره 50 ساله 1950 تا 2000 است؛ بنابراین، با استناد به آمار و گزارش‌های ارائه شده می‌توان گفت صنعت گردشگری در حال تبدیل شدن به بزرگ‌ترین و پردرآمدترین صنعت در ابعاد جهانی است؛ به طوری‌که 11 درصد از تولید ناخالص، 10 درصد از اشتغال، 5 درصد از صادرات و 5 درصد از سرمایه‌گذاری جهانی را به خود اختصاص داده است. در این راستا توسعه صنعت گردشگری برای کشورهای در حال توسعه که به معضلاتی از قبیل نرخ بیکاری بالا، محدودیت منابع ارزی و اقتصاد تک‌محصولی مواجه هستند از اهمیت فراوانی برخوردار است. گردشگری شهری به ویژه در کشورهای کمتر توسعه‌یافته، عامل موثری در مقابله با فقر است و موجب افزایش درآمد قشرهای مختلف، کاهش بیکاری و رونق اقتصادی و در نتیجه، بهبود کیفیت زندگی مردم و افزایش رفاه اجتماعی می‌شود. کشور ایران نیز به عنوان یک کشور درحال‌توسعه با برخورداری از منابع سرشار محیطی و بهره‌گیری از پشتوانه تاریخی- تمدنی و فرهنگی چندهزارساله، از قابلیت ویژه‌ای برای توسعه صنعت گردشگری برخوردار است اما از لحاظ شکوفایی، این کارکرد نتوانسته جایگاه درخور توجهی کسب کند. از سوی دیگر با توجه به این‌که ایران از جمله کشورهایی است که با اقتصاد تک‌محصولی، اتکای شدیدی به درآمدهای حاصل از صادرات نفت خام دارد، این شرایط باعث شده متغیرهای کلان اقتصادی با دنباله‌روی از قیمت جهانی در طول زمان دچار نوسانات شدیدی شوند؛ بنابراین رهایی از نفت در سایه افزایش صادرات کالاهای صنعتی، محصولات کشاورزی و برنامه‌ریزی برای توسعه فعالیت‌هایی چون صنعت گردشگری، امکان‌پذیر است. یکی از مباحث مهم و اساسی در برنامه‌ریزی گردشگری نیز تعیین جایگاه و وضعیت موجود این صنعت در یک منطقه و شناخت مناطق مختلف از جنبه‌های طبیعی، تاریخی و زیستی در اقصی نقاط یک سرزمین است. بر این اساس، در برنامه‌ریزی‌های گردشگری، تلاش برای شناخت نواحی گردشگری، معرفی نواحی گردشگری مستعد، ارزیابی نوع جاذبه مناطق، ارزیابی مناطق مستعد سرمایه‌گذاری، تلاش به‌منظور توسعه پایدار نواحی گردشگری و تمرکز بر فعالیت‌های خاص در این مناطق مدنظر قرار می‌گیرند. گردشگری، فعالیتی چندمنظوره است که در چند دهه اخیر، سهم عمده‌ای در توسعه منطقه‌ای و ناحیه‌ای کشورها داشته است. از آنجا که گردشگری، فعالیتی کاربر است که پیامدهای فرهنگی و اقتصادی به همراه دارد؛ در سال‌های اخیر نه تنها در سطوح فراملی، بلکه در سطح ملی، منطقه‌ای و محلی مورد توجه قرار گرفته است. بسیاری از برنامه‌ریزان و مدیران شهری و روستایی برای شکوفایی و توسعه گردشگری، درصدد توسعه بیشتر نواحی تحت نظارت خود و بهینه کردن خدمات گردشگری در راستای افزایش ارزش‌افزوده این فعالیت هستند. از این رو، توجه به پتانسیل‌های مناطق در جذب گردشگر، از ملزومات حرکت به سوی توسعه نواحی است. لذا در این راستا اقدامات زیر ضروری است: - بازاریابی صنعت گردشگری در شهرها و شناساندن جاذبه‌های شهر به گردشگران - جذب افراد متخصص در بخش گردشگری - افزایش خدمات و امکانات رفاهی از جمله مهمان‌سراها و مسافرخانه‌ها - ارتقای کیفیت زیرساخت‌های موجود برای افزایش رضایت گردشگران و جذب بیشتر گردشگر - حمایت و تشویق بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در تأسیس امکانات رفاهی. منبع: شهر فردا
