سوخت ارزان سود صنایع را سوزاند/ موج تعطیلی معادن با تداوم خام‌فروشی

به گزارش تجارت‌نیوز ، در حالی که مسئولان به طور ویژه رئیس جمهور و در زیرمجموعه آن وزیر صنعت، معدن و تجارت بر هر چه کمتر شدن وزن صادرات مواد خام معدنی تاکید دارند، فعالان بخش معدن کشور خام فروشی مواد معدنی را دغدغه امروز این صنعت نمی‌دانند و بر سوددهی متمرکز هستند. به باور آنها گاه خام فروشی مواد معدنی ارزش افزوده بیشتری در مقایسه با مصرف آن برای تولید کالای صادراتی می‌آفریند و آنچه سبب ترجیح تولید بر صادرات این مواد شده ارزان بودن سوخت است.

فرآوری به چه قیمتی؟

کامران وکیل، دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات معدنی ایران در گفتگو با تجارت‌نیوز این موضوع را تشریح کرد و گفت: خام فروشی یا فروش محصول فرآوری شده برای هر ماده معدنی به اقتضای نوع ماده متفاوت است. به طور مثال در مورد سنگ‌های تزیینی ساختمانی، خام فروشی سنگ مرمر سودده‌تر از صادرات فرآوری شده آن است چون محصول فرآوری شده ارزش افزوده کمی می‌آفریند.

وی افزود: نمونه بعدی سنگ آهن در جایگاه ماده اولیه تولید فولاد است. در حال حاضر برای تولید فولاد در کشور انرژی زیادی می‌سوزد، آب زیادی با وجود بحران آبی مصرف می‌شود، محیط زیست تخریب و هوا آلوده می‌شود تا در نهایت فولادی تولید شود که بهای تمام شده آن بسیار بالاتر از محصول مشابهی است که امکان خرید آن از چین وجود داشت.

وکیل ادامه داد: در چنین شرایطی جلوی خام فروشی سنگ آهن گرفته شده تا فولاد تولید شود اما تولید فولاد از واردات آن گران‌تر تمام می‌شود و افزون بر این تولید در مناطق خشک مرکز کشور فرونشست دشت‌ها و خشک شدن سفره‌های آب زیرزمینی را در پی دارد.

این کارشناس همچنین گفت: صادرات سنگ آهن به چین و واردات فولاد سوددهی بیشتری دارد چون کوره‌ها در کارخانه‌های فولاد چین بزرگ مقیاس هستند و از فناوری‌های کم‌مصرف برخوردارند؛ در نتیجه چینی‌ها محصول فولادی را با قیمت تمام شده کمتری عرضه می‌کنند. بنابراین خام فروشی سنگ آهن به چین سودده‌تر از فرآوری آن برای تولید فولاد در کشور است.

دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات معدنی در ادامه توضیحات خود در مورد سوده بودن به صنعت سیمان هم اشاره کرد و توضیح داد: در حال حاضر سیمان ایران در بازارهای جهانی 20 دلار در هر تن معامله می‌شود در حالی که قیمت این محصول در بازارهای جهانی 80 دلار است؛ در اینجا هم فرآوری مواد معدنی برای تولید سیمان سودده نیست.

این کارشناس ارزان بودن سوخت در ایران را مسبب شرایط کنونی دانست و تصریح کرد: اگر یارانه سوخت از صنایع معدنی گرفته شود، تنها یک درصد آنها می‌توانند به فعالیت ادامه دهند.

خام فروشی تنها برای خصوصی‌ها بد است

وکیل در ادامه خاطرنشان کرد: نکته جالب توجه این‌جاست که در خام فروشی مواد معدنی بیشتر به بخش خصوصی سخت گرفته می‌شود و اگر تولیدکننده دولتی باشد، در این باب مدارا می‌شود.

وی افزود: به طور مثال مس کرمان در حالی ورق کاتد را صادر می‌کند که صنایع زیرمجموعه در داخل کشور به آن نیاز دارند و تولیدشان به دلیل نرسیدن مواد اولیه با ظرفیتی کمتر از ظرفیت واقعی انجام می‌شود تا جایی که در اندیشه واردات مواد اولیه هستند. این قضیه علاوه بر ورق کاتد در مورد سولفید مولیبدن تولیدی مس کرمان هم صادق است.

این کارشناس در پایان خام فروشی محصولات معادن منگنز و کرومیت را هم ناگزیر دانست و در این باره گفت: چون مصرف این مواد در صنایع داخلی پایین است چاره‌ای جز خام فروشی آن نیست.

با این تفاسیر مشکل امروز معادن و صنایع معدنی کشور مدیریت درست منابع برای رسیدن به سوددهی است نه تایید یا نفی مطلق خام فروشی.

برای مطالعه بیشتر، خبر خروج ارز از کشور به دنبال اختلاف تولیدکنندگان و معدن‌داران منگنز را بخوانید.