فولاد؛ صنعتی ارزبر یا ارزآور؟/ پشت‌پرده کاهش صادرات و افزایش واردات

به گزارش تجارت‌نیوز ، در حالی که تولیدکنندگان فولاد بر کاهش ارزبری حاصل از تولید فولاد تاکید مستمر دارند، در پشت‌پرده این ادعا چالش‌هایی مانند کاهش تقاضای جهانی و به تبع آن افت ارزآوری فولاد مشاهده می‌شود؛ موضوعی که مستقیماً بر تولید فولاد و نوسانات بازار ارز تأثیر گذاشته است.

علاوه بر این موارد، رشد واردات شماری از محصولات فولادی که در داخل کشور نیز تولید می‌شود همچنان اسباب ارزبری را فراهم می‌کند و ممکن است تراز ارزی صنعت فولاد را منفی کند.

رضا شهرستانی، عضو پیشین هیات مدیره انجمن فولاد، درباره کاهش ارزبری تولید فولاد ایران به تجارت‌نیوز گفت: در حال حاضر تولید فولاد ایران در سال به نزدیک 30 میلیون تن رسیده و برای این وزن از تولید سالانه حدود دو میلیارد دلار ارز از کشور خارج می‌شود تا مواد اولیه افزودنی، قطعات یدکی و ماشین‌آلات موردنیاز تولید فولاد تامین شود.

در همین حال اعضای انجمن تولیدکنندگان فولاد تاکید دارند که ارزبری تولید فولاد در طول چند سال اخیر به نصف رسیده و دستاورد این اتفاق به گفته بهرام سبحانی، رئیس انجمن، این بوده که اکنون برای تولید هر تن فولاد تنها 50 دلار ارز از کشور خرج می‌شود. البته رسول خلیفه‌سلطانی، دبیر انجمن، این رقم را بین 60 تا 70 دلار اعلام می‌کند.

افت صادرات و کاهش ارزآوری تولید فولاد

فارغ از ارقامی که به آن اشاره شد آنچه در این مقال محل توجه است، تاکید اعضای انجمن فولاد بر کاهش ارزبری در شرایطی است که ارزآوری حاصل از صادرات انواع محصولات زنجیره فولاد هم افت چشمگیری داشته است.

گواه این ادعا ارقام ثبت‌شده در جدول زیر برگرفته از وب‌سایت انجمن فولاد است. این ارقام نشان می‌دهند که صدور بیشتر محصولات فولادی در هشت ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد منفی داشته است؛ تا جایی که این رشد منفی گاه تا مرز 40 درصد هم پیش رفته است.

همان‌طور که در جدول پیداست، ایران در هشت ماه نخست سال جاری 34 درصد آهن اسفنجی، 31 درصد اسلب، 35 درصد مقاطع تخت و 39 درصد ورق گرم کمتری نسبت به مدت مشابه سال گذشته صادر کرده است؛ این ارقام گویای کاهش ارزآوری صنعت فولاد در سال جاری در مقایسه با سال گذشته است.

کاهش ارزآوری حاصل از صادرات محصولات زنجیره فولاد در سال جاری در حالی اتفاق افتاده که در سال‌های قبل، تولید فولاد هر چند ارزبری بیشتری داشته اما منبع قوی‌تری از ارزآوری هم محسوب می‌شد.

جدول زیر صادرات فولاد در هشت ماه نخست سال 1400 در مقایسه با مدت مشابه سال 1399 را نشان می‌دهد.

در سال 1400 همان طور که از جدول بالا پیداست رشد صادرات بیشتر محصولات زنجیره فولاد مثبت بود؛ به طور مثال آهن اسفنجی 105 درصد، اسلب 73 درصد و میلگرد نزدیک به 60 درصد بیشتر صادر شد.

افزایش واردات همزمان با کاهش ارزبری

نکته قابل توجه دیگری که از مقایسه دو جدول حاصل می‌شود این است که ایران با رشد تولید فولاد جایگاه دهمین تولیدکننده بزرگ این کالا را در اختیار دارد و در ماه نوامبر موفق شده این جایگاه را در شرایط کاهش تقاضای جهانی به هفتم هم ارتقا دهد؛ با این حال واردات شماری از محصولات زنجیره فولاد به کشور هنوز با رشد مثبت همراه است؛ به طور مثال ایران در هشت ماه نخست سال جاری دو برابر سال گذشته بیلت و بلوم وارد کرده و واردات ورق گرم آن نیز رشد 140 درصدی داشته است.

همچنین در حالی که از فروردین تا آبان سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته هفت درصد میلگرد بیشتری از ایران صادر شده اما واردات میلگرد به ایران نیز در همین بازه زمانی 33 درصد افزایش یافته است.

برای مطالعه بیشتر احتمال سقوط قیمت فولاد ایران با رشد بی‌رویه تولید را بخوانید.