تبعات افزایش هزینه انرژی برای فولادکاران/ تداوم زیان تولیدکنندگان با افزایش نرخ گاز

به گزارش تجارت‌نیوز ، اخیرا تصمیم‌گیری در رابطه با نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و گاز صنایع سرانجام پس از کشمکش‌های فراوان انجام شد. بر اساس اصلاحیه جدید، نرخ پایه خوراک گاز واحدهای پتروشیمی تا پایان برنامه هفتم توسعه به نحوی مقرر شده است که قیمت گاز در بازار تعیین شده از ۵۰۰۰ تومان کمتر نشود و از میانگین ماه قبل قیمت صادراتی گاز ایران بیشتر نشود.

همچنین نرخ سوخت گاز واحدهای پتروشیمی، پالایشگاه‌ها، تلمبه‌خانه‌ها و واحدهای احیای فولاد (به استثنای واحدهای کوره بلند) معادل ۶۰ درصد، واحدهای تولید فلزات (شامل واحدهای احیای کوره بلند) 45 درصد، واحدهای تولید سیمان ۱۵ درصد و سایر واحدهای صنعتی ۱۰ درصد نرخ پایه خوراک گاز واحدهای پتروشیمی تعیین می‌شود.

بر این اساس هیئت وزیران سرانجام از مصوبه افزایش سقف قیمت خوراک گاز که در اردیبهشت‌ماه به آن رای داده و بورس را ریزشی کرده بود، عقب‌نشینی کرده و نرخ خوراک را به فرمول بازگردانده است؛ برخی معتقدند که اکنون کف قیمت خوراک گاز برای صنایع پتروشیمی پنج هزار تومان تعیین شده اما برخی تحلیلگران بازار سرمایه این برداشت را اشتباه توصیف کرده و معتقدند که این فرمول برای قیمت گاز، کف تعیین نکرده است.

دبیر انجمن سیمان هم گفته که برای نرخ خوراک یک بازه قیمتی مصوب شده و نه یک قیمت مشخص و به همین دلیل هنوز مشخص نیست نرخ گاز صنایع سیمان چقدر خواهد بود؛ بنابراین از شرکت گاز درخواست شده که قیمت خوراک و گاز را اعلام کنند. اما در حوزه صنایع فولاد به نظر می‌رسد فعلا نرخ گاز به همان نرخ قبلی برگشته است.

در این رابطه سید رضا شهرستانی، عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد، در گفت‌وگو با تجارت نیوز با بیان اینکه فولاد صنعتی انرژی‌بر است، گفت: بنابراین اگر منابع وجود داشته باشد، تولید فولاد کم‌هزینه است. تولید فولاد به سنگ آهن، انرژی، آب‌های آزاد و نیروی ارزان دارد که همه در کشور فراهم است و بر این اساس در کشور سرمایه گذاری شده است.

اما به گفته وی محاسبه نرخ انرژی بر اساس قیمت‌های جهانی درست نیست. چراکه در دنیا قیمت کالا در مبدأ و مقصد متفاوت است. بنابارین انرژی که در کشور فراهم است باید قیمت پایین‌تری نسبت به قیمت آن در کشورهای دیگر داشته باشد. از طرف دیگر کشورهایی مثل روسیه، اوکراین، آمریکا و غیره برای صنایع به انرژی سوسبید می‌دهند و معمولا نرخ انرژی صنایع کمتر از نرخ انرژی شهری است، چراکه تولید ارزش افزوده ایجاد می‌کند.

شهرستانی با بیان اینکه تولیدکنندگان در ایران با مشکلاتی متفاوت از مشکلات تولیدکنندگان در سایر کشورها مواجه هستند، گفت: بخشی از این مشکلات به تحریم‌ها برمی‌گردد. برای مثال کشورهای دیگر می‌تواننند به راحتی قطعات یدکی خود را وارد کنند، صادرات داشته باشند، ال سی باز کنند و سه ماه با قطعی برق و سه ماه با قطعی گاز مواجه نیست. اگر با همه این مشکلات قرار باشد قیمت انرژی هم افزایش پیدا کند به معنی از بین بردن صنعت است.

وی با بیان اینکه برای تولید هر تن فولاد به ۴۰۰ تا ۵۰۰ مترمکعب گاز برای کل زنجیره نیاز است، تصریح کرد: همچنین برای تولید هر تن فولاد نیاز به ۱۰۰۰ کیلوات ساعت برق است که اگر تبدیل به گلز کنیم معادل ۲۵۰ متر مکعب گاز است. بنابراین در مجموع حدود ۶۵۰ متر مکعب گاز برای تبدیل یک سنگ به فولاد، میلگرد یا ورق نیاز است.

عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ادامه داد: بنابراین هزینه انرژی هر تن فولاد حدود ۲۰۰ هزار تومان است. امسال با مصوبه اول نرخ گاز صنایع، هزینه انرژی برای صنایع فولاد دو برابر شده بود که بعد به فرمول اولیه برگشت. به عبارت دقیق‌تر در حال حاضر حدود ۵۰ دلار هزینه انرژی پرداخت می‌کنیم که قرار بود دو برابر شود. این درحالی است که به جز فولاد مبارکه که یک سرمایه‌گذاری هفت میلیارد دلاری به خود اختصاص داده، درصد سود بالایی ندارند. برای مثال سود فولاد خوزستان ۱۵ درصد است. وضعیت شرکت‌های خصوصی به مراتب بدتر است و مثلا در بخش نورد سودها حدود نیم درصد است. در این زنجیره فقط بخش آهن اسفنجی سود خوبی دارد.

وی با بیان اینکه فولاد خوزستان که از سنگ تا شمش را دارد در بهترین حالت ۱۵ درصد سود دارد، تصریح کرد: با در نظر گرفتن قیمت ۴۵۰ دلاری فعلی قیمت شمش، ۱۵ درصد یعنی ۶۷ دلار سود دارد. اگر هزینه انرژی دو برابر شود، این سود از ۶۷ دلار به ۱۷ دلار کاهش می‌یابد. در این شرایط اگر تولیدکنندگان اگر پول خود را در بانک بگذارند، سود بیشتری دریافت می‌کنند.

شهرستانی با بیان اینکه الآن نرخ‌ها برگشته اما با همین نرخ‌ها هم در بهترین حالت که فولاد خوزستان با داشتن کل زنجیره فعال است، ۱۵ درصد سود دارد، گفت: شرکت‌های خصوصی در حال حاضر دو درصد هم سود ندارند. پس اگر نرخ گاز دو برابر شود همین شرکت‌ها باید با ۱۰ درصد زیان محصولات خود را بفروشند.

به گفته وی نظر انجمن این است که اگر قرار بر آزادسازی است، همه چیز باید آزادسازی شود. برای مثال نرخ بهره بانکی هم آزاد شود، دولت در قیمت بورس دخالت نکند، امکان صادرات به هر میزان فراهم باشد و فعالان اقتصادی ارز را به راحتی مصرف کنند. اما با قیمت فعلی، بخش خصوصی فقط نفس می‌کشد و اگر هزینه انرژی اگر بالاتر برود، تولیدکنندگان زیان‌ده خواهند شد.