ارزی برای خدمات فراتر از پول

در دهه‌های بعد از آن نیز این ایده ادامه پیدا کرد تا جایی که در سال 1992 ادگار کوهن اصطلاح دلارهای زمان را چنین تعریف کرد: پول جدیدی که امریکایی‌ها را قادر می‌سازد تا منابع پنهان‌شان یعنی «زمان» را برای امنیت شخصی و بازسازی جامعه صرف کنند. ادگار کوهن، حقوقدان برجسته امریکایی و مشاور جان اف کندی بود و مفاهیم «بانک زمان» و «اعتبار زمان» را نیز به ادبیات تجاری اضافه کرد.

به گزارش تجارت‌نیوز، به این ترتیب ارزهای مبتنی بر زمان یا ارز زمان جای خود را در اقتصاد پیدا کرد. پول مبتنی بر زمان، یک سیستم مبادله‌ای است که واحد ارزش در آن «یک ساعت از هر فرد» یا واحدهای مشابه آن است.

در برخی از ارزهای مبتنی بر زمان، هر فرد ارزش یکسانی دارد: یک ساعت برابر با یک خدمت است.» در نظام‌های این چنینی، یک فرد برای یک ساعت برای فردی دیگر کار می‌کند و خدمتی به او ارائه می‌دهد. به این ترتیب برای خود یک ساعت اعتبار ساخته است که می‌تواند این زمان را به شخص دیگری بفروشد. در برخی نظام‌ها نیز این یک ساعت به زمان‌های کوچکتر خرد می‌شود که می‌تواند نیم ساعت، یک ربع یا هرچیز دیگری باشد.

بیشتر سیستم‌های مبتنی بر زمان برای مبادلات خدماتی هستند و بیشترین تبادل خدمت نیز برای کارهایی انجام می‌شود که قابل اندازه‌گیری در یک ساعت باشد. این مبادله‌ها همچنین قابل قیمت‌گذاری بر اساس منطق کالا هستند. برای مثال اگر هر ساعت به طور متوسط برابر با 20 دلار باشد، یک کالای 20 دلاری در پول ملی برابر با یک ساعت خدمت می‌شود.

با همین منطق، بانک‌هایی نیز با عنوان بانک زمان در دنیا راه‌اندازی شده‌اند. براساس اطلاعات پایگاه اینترنتی تایم بانکز، بانک‌های زمان 5 هسته اصلی دارند. هر فرد خود یک «دارایی» است؛ یعنی دارای ارزشی است که می‌تواند آن را با شخص دیگر شریک شود. بعضی کارها فراتر از ارزش پولی هستند. کمک کردن متقابل، ضرورت شبکه‌های اجتماعی برای حفظ جامعه و احترام به همه انسان‌ها هسته اصلی این بانک‌هاست.

بانک‌های زمان چطور فعالیت می‌کنند؟

اولین بانک زمان در دنیا در سال 1973 در توکیوی ژاپن راه‌اندازی شد با این ایده که سپرده‌گذاران می‌توانند اعتبارات زمانی به دست آورند و در هر زمانی از زندگی‌شان که بخواهند آن را خرج کنند. پس از آن نیز بانکداری مبتنی بر زمان در سال 1980 در امریکا ایجاد شد و تا سال 1990، بنیاد رابرت جانسون در زمینه‌های مراقبتی در این نوع بانک 1.2 میلیون دلار سرمایه‌گذاری کرد.

شیوه کار این بانک‌ها نیز به این نحو است که هر فرد به ازای هر یک ساعت کاری که برای فرد دیگر انجام می‌دهد، در بانک زمان اعتبار پیدا می‌کند. این ساعت‌های خدماتی روی هم جمع شده و فرد می‌تواند به ازای اعتباری که در بانک دارد، در زمان‌های مورد نیاز خودش خدمات دریافت کند. بنابراین کشورهای مختلف از بانکداری مبتنی بر زمان به‌عنوان ابزاری برای تقویت ارتباطات درون اجتماعی استفاده می‌کنند که فرآیندی برای ساختن «سرمایه اجتماعی» است.

بر اساس اطلاعات به دست آمده از ویکی پدیای انگلیسی، بانک‌های زمان در 34 کشور دنیا تاسیس شده‌اند. حداقل 500 بانک در 40 ایالت امریکا وجود دارد و 300 مورد نیز در انگلستان فعال هستند. بانک‌های زمان همچنین در ژاپن، کره جنوبی، نیوزلند، تایوان، سنگال، آرژانتین، یونان و اسپانیا نیز فعال هستند. در برخی از کشورها این بانک‌ها برای کاهش تخلفات اخلاقی نوجوان‌ها راه‌اندازی شده‌اند.

همچنین برای مراقبت از سالمندان و حمل و نقل آنها در مناطق روستایی، ارائه آموزش‌های بهداشتی، شغلی و خدمات اجتماعی در مجتمع‌های مسکونی، مراقبت و پرستاری از کودکان و… فعال هستند.

در سوئیس نیز به تازگی بانک زمانی برای سپرده‌گذاری برای سالمندان تاسیس شده است. در سال 2013 نیز بانک زمان جهانی راه‌اندازی شد که هدف آن مقابله با محدودیت‌های بانک‌های زمان قبلی بود. CES به معنای سیستم مبادلات اجتماعی، یک شبکه جهانی از جوامعی است که بسیاری از آنها از بانک‌های زمان استفاده می‌کنند.

بانک‌های زمان می‌توانند در هر کجای دنیا که هستند با هم تجارت داشته باشند که این کار را با استفاده از ارزی با مبنای یک ساعت انجام می‌دهند که می‌تواند بر اساس نرخ‌های دستمزد ساعتی در کشورهای مختلف تجارت شود.

منبع: ایران