سارا صفاری 
تجارت‌نیوز در گفت‌وگو با تحلیلگر بازارهای مالی بررسی کرد؛
معمای حذف دلار از تقاضای ارز مسافرتی / فشار تقاضا از روی دلار برداشته می‌شود؟
مدیرعامل مرکز مبادله ایران امروز اعلام کرد که به زودی دلار از سبد ارزهای مسافرتی به کشورهای همسایه، حذف می‌شود و ارز کشورهای مقصد در اختیار مسافران ایرانی قرار خواهد گرفت. تجارت‌نیوز در گفت‌وگو با سعید مشکات، تحلیلگر بازارهای مالی به بررسی پیامدهای اجرای این طرح پرداخته است.
به گزارش تجارت‌نیوز، امروز علی سعیدی، مدیرعامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران گفت: «برای ارزهای مسافرتی برنامه‌ریزی کردیم که در مورد کشورهای اطراف خودمان که مقصد مسافران ایرانی است، بتوانیم ارز همان کشور را در اختیار قرار دهیم. حالا این شامل موارد مختلف مانند سفر‌های زیارتی که به عراق انجام می‌شود بر اساس دینار، عربستان سعودی برای حج به شکل ریال، برای ترکیه به شکل لیر و برای امارات به شکل درهم می‌شود.»
برخی از کارشناسان اقتصادی این سیاست را در راستای دلارزدایی بانک مرکزی از تقاضای ارزی کشور می‌دانند؛ سیاستی که موافقان و مخالفان زیادی دارد. با این حال برخی معتقدند که جایگزینی دلار با ارز مقصد مسافرتی اندکی از فشار دلار بر بازار ارز کشور می‌کاهد.
ارز مسافرتی حج چگونه جایگزین می‌شود؟
سعید مشکات، کارشناس اقتصادی در خصوص تصمیم بانک مرکزی درباره تخصیص ارز برخی کشورهای همسایه یا مقصد به مسافران ایرانی، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز عنوان کرد: :«ارز مسافری به کشورهای همسایه عمدتا معطوف به ترکیه، دبی و عراق است. اما در خصوص عربستان، ایران صادراتی به این کشور برای ارزآوری ندارد. فعلا تنها موضوع در ارتباط با عربستان بحث حجاج است.»
وی افزود: «برای جایگزینی دلار به جای ریال عربستان و تخصیص به حجاج، باید توافقاتی بین دو کشور صورت گیرد. مثلا به تعداد حجاج صادرات داشته باشیم تا بتوانیم ریال حاصل از صادرات را به حجاج بدهیم.»
مشکات به اهمیت تراز تجاری ایران با کشورهای ذکرشده در برنامه دلارزدایی بانک مرکزی اشاره کرد و اظهار داشت: « در مورد ترکیه باید ببینیم تراز تجاری ایران با این کشور منفی یا مثبت است. اگر تراز تجاری ما با ترکیه مثبت باشد یعنی صادرات بیشتر از واردات داشته باشیم، می‌توانیم بخشی از لیر حاصل از صادرات را به مسافری تخصیص دهیم.»
وی با اشاره به تراز تجاری مثبت ایران با عراق خاطرنشان کرد: «تراز تجاری ما با عراق مثبت است؛ بنابراین در حوزه عراق مشکلی نداریم و این کار به سادگی قابل انجام است. اما در خصوص امارات تراز تجاری ایران منفی است و در این بخش بعید می‌دانم بانک مرکزی بتواند کار خاصی انجام دهد؛ زیرا در نهایت ما برای واردات درهم احتیاج داریم.»
این کارشناس اقتصادی افزود: «بیشترین مساله‌ای که تاثیرگذار است موضوع واردات ایران است. ممکن است امارات با ایران وارد این توافق نشود زیرا مساله تحریم‌ها وجود دارد. تحریم‌های ثانویه می‌تواند مانع این اقدام شود و شاید بانک مرکزی کشورهای همسایه تمایل نداشته باشند که با ایران در این حوزه همکاری کنند.»
فشار از شانه دلار برداشته می‌شود؟
اما آیا سیاست جایگزینی دلار با ارزهای مقصد سفر، در صرفه‌جویی ارزی کشور تاثیر دارد؟ این تحلیلگر اقتصادی در پاسخ به این سوال گفت: «در سبد ارزی کشور، فشار روی دلار است. با این اقدام تا حدودی از فشاری که روی دلار است کاسته می‌شود.» وی افزود: «این سیاست، طبیعتا تاثیر مثبتی دارد به شرط آنکه تحریم‌های ثانویه مانع این کار نشود.»
مشکات تصریح کرد: «اگر بانک‌های مرکزی کشورهای هدف، این ریسک را متحمل شوند که با ایران وارد قرارداد همکاری شوند یا از محل ارزآوری که داریم ارز مازادی داشته باشیم تا بتوانیم این اقدام را جلو ببریم و کشورهای هدف نیز آن را بپذیرند، می‌توان این سیاست را مثبت ارزیابی کرد.»
وی تاکید کرد: «در صورتی که این سیاست اعمال شود، مقداری از فشاری که روی اسکناس دلار به خصوص در ماه‌های پایانی سال وجود دارد، کم می‌شود. به‌عنوان مثال، درباره عراق هم که امسال ارز اربعین به دینار پرداخت شد، فشار روی دلار کم شد و جلوی هیجان بازار را گرفت.»
گزارش‌های بیشتر را در صفحه طلا و ارز بخوانید.
نظرات