وضعیت بافت‌های فرسوده در کشور

ایران جزء مناطقی در جهان است که به اصطلاح روی کمربند زلزله قرار گرفته است و این موضوع بسیار مهمی است چرا که هر لحظه ممکن است در گوشه‌ای از کشور اتفاقی نظیر بم رخ دهد که عده زیادی را به کام مرگ بکشاند، شاید بهترین مثال برای مقابله با زلزله و ایمن‌سازی ساختمان‌ها که در وضعیتی مشابه با ایران در حوزه زلزله خیزی است، ژاپن باشد.

به گزارش تجارت‌نیوز ، این کشور نشان داد که با جذب مشارکت مردمی در زمینه ایمن‌سازی شهرها و حتی روستاها چقدر می‌توان در برابر حوادث آماده بود.

شهرهای زیادی در کشور هستند که بافت فرسوده دارند، زلزله‌های اخیر در کرمان و کرمانشاه و حتی تهران نشان داند که بافت‌های مسکونی شهرها به‌شدت آسیب پذیرد و همین آسیب‌پذیری یعنی تلفات بیشتر و خرابی‌هایی که می‌تواند هزینه‌ها را بر سر مردم و کشور آوار کند.

سود داخل و خارج بافت

بانک مرکزی نرخ تسهیلات بانکی برای بافت فرسوده را هشت درصد و خارج از بافت را 5/9 درصد اعلام کرده و گفته است که البته اگر نرخ تسهیلات در بافت فرسوده که هشت درصد برای کسانی که سپرده‌گذاری می‌کنند است به 6 درصد کاهش یابد، می‌تواند مشوق خوبی برای جوانان بوده و بارسنگینی از دوش آنها بردارد.

ولی‌الله سیف در واکنش به دستور روحانی برای کاهش نرخ سود گفته است: براساس آمارهای بانک مرکزی بخش مسکن به‌ویژه در ماه‌های اخیر تحرک ویژه‌ای داشته و این علائم مثبت را به اقتصاد نشان می‌دهد و می‌بینیم که در آمارهای رشد اقتصادی بخش مسکن وضعیت خیلی بهتری پیدا می‌کند.

نظام بانکی کشور با وجود محدودیت‌هایی که دارد برای اثربخشی بیشتر در تحقق رشد اقتصادی تلاش می‌کند منابع محدود تسهیلاتی خود را هدف‌دار به سمت فعالیت‌هایی که می‌تواند آثار مثبت اقتصادی بیشتر داشته باشد و بخش مسکن یکی از آن بخش‌ها است به‌ویژه طرح‌هایی که امروز آخوندی وزیر راه و شهرسازی ارائه کرد، هدایت کند.

او ادامه داد: پیش‌بینی شده برای سال 97 و در اولین اقدام 100 هزار واحد مسکونی مورد توجه قرار گیرد که تا سال 1400 برای این بخش 400 هزار واحد مسکونی را شامل می‌شود و می‌تواند آثار مثبتی هم داشته باشد که ایجاد 240 هزار شغل جدید، شتاب بخشیدن به رونق بخش مسکن و نیز افزایش 35 درصدی فضای عمومی شهری از جمله آنها است.

او با بیان اینکه بیش از 6800 میلیارد تومان اعتبار برای این بخش در سال 97 پیش‌بینی شده است، اضافه کرد: اولویت دولت در اجرای این طرح کمک به تامین اعتبار سرانه‌هاست و بر این اساس 2500 میلیارد تومان از این اعتبار از محل وجوه اداره شده در اختیار بانک‌ها قرار می‌گیرد و منابع نظام بانکی هم به میزان 2500 میلیارد تومان تزریق خواهد شد ضمن اینکه منابعی هم برای ودیعه مسکن در دوره ساخت در نظر گرفته شده تا آن‌دسته از ساکنان بافت‌های فرسوده که واحدهای آنها در دوره ساخت در اختیار طرح نوسازی قرار می‌گیرد بتوانند در دوره ساخت سکونتگاه مناسبی پیدا کنند.

رشد ارزش

سیف گفته است: بررسی‌های ما نشان می‌دهد متوسط آورده کشوری مالک در بافت‌های فرسوده 80 مترمربع زمین به ارزش تقریبی 140 میلیون تومان و متوسط تسهیلات بانکی به آنها 40 میلیون تومان با نرخ 18 درصد است که با احتساب تزریق منابع صندوق و وجوه اداره شده که صفردرصد است این نرخ به 9 درصد کاهش می‌یابد.

رئیس کل بانک مرکزی اضافه کرد: برای دریافت‌کنندگان این تسهیلات دوره بازپرداخت 12 ماهه در نظر گرفته شده است و پیش‌بینی شده در پایان طرح به ازای 80 متر زمین به‌طور متوسط 100 متر مربع واحد مسکونی خالص به مشارکت‌کننده تحویل داده شود که ارزش تقریبی آن حدود 200 میلیون تومان باشد که اقدام مثبتی است.

او گفت: متوسط آورده مالک در شهر تهران حدود 109 متر مربع به ارزش تقریبی 325 میلیون تومان است که متوسط تسهیلات پرداختی نظام بانکی به این واحدها 50 میلیون تومان است.

بد‌مسکنی

عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه توزیع بسیار بد و عدم تعادل در انباشت مسکن باعث غیرقابل دسترس شدن مسکن برای مردم شده است، گفته است: درحالی‌که 5/2 میلیون مسکن خالی در کشور وجود دارد اما 19 میلیون نفر در بد مسکنی زندگی می‌کنند.

در حال‌ حاضر در کشور 27 میلیون خانوار مسکن وجود دارد و این در حالی‌ست که تعداد خانوارهای ما حدود 25 میلیون خانوار است ولی توزیع بد باعث شده است تا کشور با چالش مسکن مواجه باشد.

او با اشاره به بافت‌های ناکارآمد شهری، ادامه داد: ما امروز با بافت‌های فرسوده در شهرها و سکونت‌گاه‌های غیر رسمی پیرامون شهرها مواجه هستیم که سیاست ما بازآفرینی شهرهاست، درحال‌حاضر 8 میلیون نفر در بافت فرسوده و 10 میلیون نفر در حاشیه شهرها در بدمسکنی سکونت دارند.

او وجود بانک توسعه مسکن برای نوسازی 3 میلیون واحد مسکن را از ضروریات طرح دانست و اضافه کرد: خوشبختانه این مساله در مجمع عمومی بانک مسکن به تصویب رسیده و تا امروز نیز این بانک کمک بسیاری به این طرح کرده است.

بازآفرینی شهرهای ایران به صورت منبت کاری و جزبه‌جز خواهد بود و ما در این طرح پروژه‌های بزرگ مقیاس و چند هزار واحدی نخواهیم داشت بنابراین هر کسی با هر میزان آورده‌ای می‌تواند در این طرح مشارکت کند.

براساس طرح صندوق سپرده مسکن یکم در کلان‌شهرها هر فرد می‌تواند 80 میلیون تومان و هر زوج تا 160 میلیون تومان تسهیلات دریافت کند که این رقم در شهرهای بزرگ 120 میلیون تومان و برای شهرهای کوچک‌تر 80 میلیون تومان خواهد بود که در صورت امکان قابلیت افزایش نیز دارد.

نگرانی‌هایی که درباره وجود بافت فرسوده در کشور وجود دارد باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد، ارائه طرح بدون پشتوانه مالی یا سازو کاری که بتواند این طرح‌ها را پیش ببرد محکوم به شکست است، اگر سیاست‌های نوسازی بافت‌های فرسوده در سال‌های گذشته خیلی موفق نبود دلیلش نبود پشتوانه عملیاتی و لجستیکی آن بوده است اما اگر دستور رئیس‌جمهور برای اعطای تسهیلات به درستی اجرا شود همه دستگاه‌ها با هم همکاری لازم را انجام دهند مسلما می‌توان شاهد تغییری اساسی در چهره شهرها بود.

منبع: فانوس