محمد‌مهدی حاتمی 
استخدام دلقک با شرایط خاص / درآمد ماهانه دلقک‌ها چقدر است؟
ایرلند «دلقک سیرک» استخدام می‌کند. این شاید خبر تعجب‌آوری باشد، آن هم در حالی که کشورهای اروپاییِ مهاجرپذیر (همچون آلمان و بریتانیا)، معمولا برای استخدام متخصصان اعلام نیاز می‌کنند. به گزارش تجارت‌نیوز، با این همه، ظاهرا نباید فراموش کرد که در دنیای تخصصی‌شده امروز، دلقک بودن هم نوعی تخصص است که نمی‌توان انجام وظایفش را
ایرلند «دلقک سیرک» استخدام می‌کند. این شاید خبر تعجب‌آوری باشد، آن هم در حالی که کشورهای اروپاییِ مهاجرپذیر (همچون آلمان و بریتانیا)، معمولا برای استخدام متخصصان اعلام نیاز می‌کنند.
به گزارش تجارت‌نیوز ، با این همه، ظاهرا نباید فراموش کرد که در دنیای تخصصی‌شده امروز، دلقک بودن هم نوعی تخصص است که نمی‌توان انجام وظایفش را به فرد غیرمتخصص سپرد. اما چرا اعلام نیاز برای دلقک و چرا حالا؟
کرونا دلقک‌ها را فراری داد
ظاهرا باید باز هم سرنخِ مشکل را تا همه‌گیری کرونا دنبال کرد، مشکلی که حالا تقریبا دو ساله شده است. چند روز پیش، «بی‌بی‌سی» جهانی در گزارشی که به وضعیت یک زوج «دلقک» در ایرلند می‌پرداخت، به این موضوع اشاره کرده بود که همه‌گیری کرونا، کسب‌وکار این صنف را تعطیل کرده است.
سیرک‌هایی که در چادر برگزار می‌شوند، به دلیل فضای نسبتا باز و رعایت فاصله اجتماعی، در ماه‌های آغاز همه‌گیری کرونا تعطیل نشده بودند، اما کمی بعد تعطیلی کرونایی به سیرک‌ها هم رسید. برای مثال در ایرلند نزدیک به ۵۰۰ روز است که سیرک‌ها تعطیل شده‌اند.
کرونا اما همزمان موجب شده که دلقک‌های کنونی در ایرلند که حالا بیکار شده‌اند، به کشورهای خودشان برگردند و به این ترتیب، حتی با چشم‌انداز بازگشایی سیرک‌ها، ایرلند با کمبود دلقک مواجه خواهد بود.
سال گذشته هم اهالی این صنف، در نامه‌ای به نخست‌وزیر بریتانیا، نسبت به وضعیت کسب‌وکارشان شکایت کرده‌اند و خواستار کمک دولتی برای سرِ پا نگه‌داشتن سیرک‌ها شده‌اند. این نامه را ۵۰۰ نفر از پرسنل فعال در ۱۸ سیرک در سرتاسر بریتانیا امضا کرده بودند.
کرونا موجب بیکاری بسیاری از دلقک‌ها شده است.
جالب آنکه بریتانیا بودجه‌ای معادل ۱۶۰ میلیون پوند برای حمایت از هنرمندان در بحبوحه کرونا اختصاص داده بود و این در حالی بود که اهالی صنف سیرک نتوانسته بودند از این بودجه سهمی بگیرند.
همزمان، شرکت کانادایی «سیرک خورشید» (Cirque du Soleil) که معروف‌ترین شرکت ارائه‌دهنده خدمات سیرک در جهان است، اعلام کرده که ناچار است حدود ۳ هزار و ۵۰۰ نفر از کارمندانش را به دلیل شرایط اقتصادی تعدیل کند.
درآمد دلقک‌ها چقدر است؟
اما یک دلقک سیرک چقدر درآمد دارد؟ درآمد و دستمزد دلقک سیرک در کشورهای مختلف از قضا چندان هم کم نیست و این شاید به تخصصی بودن این شغل برگردد.
بررسی سایت‌هایی که میانگین دستمزد مشاغل مختلف را دسته‌بندی می‌کنند (از جمله وب‌سایت‌هایی همچون www.salary.com یا www.glassdoor.com )، نشان می‌دهد که دستمزد یک دلقک سیرک در آمریکا، از ۴۸ هزار تا ۷۵ هزار دلار در سال متغیر است.
به این ترتیب، یک «دلقک» سیرک در آمریکا، به طور متوسط ۶۱ هزار دلار در سال، یا به عبارتی حدود ۵ هزار دلار در ماه (پیش از کسر مالیات) درآمد دارد که اندکی بیش از میانگین درآمد سالانه در آمریکا (حدود ۵۶ هزار دلار در سال ۲۰۲۰ میلادی) است.
نکته دیگر اینکه همچون سایر مشاغل، سطح تحصیلات و سابقه کار، برای دلقک‌ها با افزایش درآمد رابطه دارند. علاوه بر این، دلقک‌ها در آمریکا تحت پوشش بیمه هم هستند و این شاید برای ایرانی‌هایی که بسیاری از مشاغل رسمیِ آنها در بخش‌های گوناگون (از هنر گرفته تا کشاورزی) فاقد بیمه است، کمی رشک‌برانگیز به نظر برسد.
درآمد دلقک‌ها در آمریکا، اندکی کمتر از متوسط درآمد در این کشور (۷۱ هزار دلار در سال) است.
دلقک‌ها در ایران
برگزاری سیرک در ایران، در سال‌های اخیر به پدیده‌ای نادر بدل شده و سیرک‌های مشهوری مانند سیرک «خلیل عقاب» که در دهه ۱۳۷۰ خورشیدی در اوج بودند، حالا عملا تعطیل شده‌اند.
علاوه بر این، تلقی از سیرک در ایران هنوز هم با نمایش حیوانات همراه است که در سطح جهانی تا حد زیادی منسوخ شده است. در واقع، سیرک‌های مشهور در جهان اکنون عمدتا با طراحی اجراهای آکروباتیک و موزیکال همراه هستند و صد البته، دلقک‌ها هم همچنان جزئی از برنامه سیرک‌ها هستند.
برخی تاریخ‌نگاران، همچون «یعقوب آژند»، معتقدند که منشا دلقک بازی در ایران، به پیش از اسلام هم می‌رسد و اطلاعات پراکنده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد لوده‌گران، مسخرگان و خنیاگران، در دوره هخامنشی هم وجود داشته‌اند.
با این همه، ایران هم از جمله کشورهایی است که سابقه حضور دلقک‌ها در هنر آن به نسبت طولانی است. گفته می‌شود که پس از تسلط اعراب بر ایران و شمال آفریقا، رسم حضور دلقک‌ها در دربارهای حکومتی مرسوم شده و پس از آن، این رسم در جریان اشغال بخش‌هایی از اسپانیا به دست اعراب، به اروپا هم راه پیدا کرده است.
در آمریکا، دلقک‌ها تحت پوشش بیمه شغلی هم هستند.
با این همه، برخی تاریخ‌نگاران، همچون «یعقوب آژند»، معتقدند که منشا دلقک بازی در ایران، به پیش از اسلام هم می‌رسد و اطلاعات پراکنده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد لوده‌گران، مسخرگان و خنیاگران، در دوره هخامنشی هم وجود داشته‌اند. (برگرفته از مقاله «تبارشناسی دلقک در نمایش سنتی ایران» نوشته نغمه ثمینی و همکاران)
نظرات