امنیتی‌ترین شهرهای جهان کدام‌اند؟

هوش مصنوعی سریع تر از آنچه فکرش را بکنید، در حال تغییر دادنِ زندگی ما است: حالا حتی ممکن است چهره تان را در اماکن عمومی مانند مترو شناسایی کنند، با کارت ملی تان تطبیق دهند و برای تان برگ جریمه به درب منزل پست کنند.

به گزارش تجارت نیوز، اکنون تقریبا غیرممکن است که یک رخداد خاص، از دید دوربین ها پنهان بماند: چه اخاذی و کیف قاپی، چه آتش سوزیِ خود به خودیِ یک خودرو و چه ریزش ناگهانی یک ساختمان، همه این رویدادها بالاخره در حافظه تصویریِ این یا آن دوربین مداربسته ثبت می شوند.

بر اساس یک بررسی از شهرهای جهان، تهران در زمره شهرهایی قرار دارد که تعداد دوربین های مداربسته در آنها بالا است، اما به هیچ وجه قابل مقایسه با امنیتی ترین شهرهای جهان نیست.

به عنوان نمونه، تخمین زده می شود که در تهران حدود ۲ هزار و ۱۰۰ دوربین مداربسته دولتی وجود داشته باشد، به عبارتی ۰٫۲۲ دستگاه دوربین به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت. (همه داده ها مربوط به سال ۲۰۲۲ میلادی و کاملا تخمینی هستند.)

در این بررسی، نام شهر مشهد هم آمده است، جایی که ۵۸۴ دستگاه دوربین مداربسته دولتی وجود دارد که به معنای ۰٫۱۸ دستگاه به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت است.

در بغداد، پایتخت عراق، ۱۲۰ هزار دوربین مداربسته دولتی وجود دارد، یعنی به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت، حدود ۱۵٫۹۷ دستگاه.

بررسی مشابهی نشان می دهد که در برخی شهرها مانند لندن، پایتخت انگلیس، تعداد دوربین های مداربسته (CCTV) به حدود ۵۰۰ هزار مورد می رسد که از میان آنها، نزدیک به ۲۱ هزار مورد دولتی هستند. ( اینجا را ببینید.)

اما این بالاترین رکورد نیست.

در شهر شانگهای در چین، حدود ۱۰ میلیون و ۶۰۰ هزار دوربین مداربسته وجود دارد و این یعنی سانتی متر به سانتی متر شهر تحت نظر است. در مجموع هم چین بیشترین تعداد دوربین های مداربسته را دارد.

یک تحقیق نشان می دهد که از مجموع حدود یک میلیارد دوربین مداربسته در سراسر جهان، حدود ۵۴ درصد (حدود ۵۴۰ میلیون مورد) در چین قرار دارد. به عبارتی، در چین به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت، حدود ۳۷۲ دستگاه دوربین مداربسته وجود دارد. ( اینجا را ببینید.)

شما را پیدا می کنیم!

چینی ها حتی پا را از این هم فراتر گذاشته اند.

حدود ۲ سال پیش و در اوج دوران همه گیری کرونا، خبرهایی منتشر شد مبنی بر اینکه چین با استفاده از فناوری تشخیص چهره (Facial recognition system)، افراد را تنها با استفاده از چشم های شان شناسایی می کرد، چرا که بیشتر افراد ماسک بر صورت داشتند.

ماجرا از این قرار بود که دولت چین می خواست رفت و آمد شهروندان را کنترل کند تا روند همه گیری و گسترش ویروس را تحت نظر داشته باشد و سرمایه گذاری هایی کرده بود که با استفاده از فناوری تشخیص چهره، بتواند فرد را حتی در صورتی که ماسک بر صورت داشته باشد، شناسایی کند.

گفته می شد این نظارت به سبک چینی، در واقع دو وجه متمایز داشته است: نخست وجهی که دولت این کشور با استفاده از آن به کنترل شیوع بیماری می پردازد و دوم، وجهی برای بسط و گسترش کنترل سیاسی.

استارتاپ هایی برای کنترل شهروندان

سیستم نظارتی چین به شکل عمده ای بر شرکت های خصوصی داخلی در این کشور استوار است و از قضا مطالباتش را به این شرکت ها سفارش می دهد.

به عنوان تنها یک نمونه، شرکت رایانه ای Sensetime که با ارزشی بالغ بر ۷٫۵ میلیارد دلار، از آن به عنوان با ارزش ترین شرکت استارتاپی در زمینه هوش مصنوعی در سراسر جهان یاد می شود، الگوریتم های شناسایی چهره ای را تولید کرده که می توان به کمک آنها، چهره افراد را در میان جمعیت شناسایی کرد.

شرکت کنندگان در تظاهرات ضد دولتی در هنگ کنگ در سال های اخیر (که مخالف نفوذ دولت چین در این کشور بودند) از ماسک استفاده می کردند تا شناسایی نشوند، اما دولت مرکزی چین به دنبال روشی بود که آنها را حتی از روی ماسک هم شناسایی کند.

اگر بتوانند شما را در یک تظاهرات ضد دولتی، آن هم در حالی که ماسک بر صورت دارید در میان صدها هزار نفرِ دیگر شناسایی کنند، به نظر می رسد که هزینه مخالفت سیاسی به شکلی بی سابقه بالا رفته باشد.

کرونا، بهانه ای برای نظارت

در زمان اوج همه گیریِ کرونایی، دولت چین روش های دیگری را هم امتحان کرد که به نظر می رسید برای کنترل گسترش ویروس طراحی شده اند، اما به صورت بالقوه می توانستند برای دنبال کردن مخالفان سیاسی هم کاربرد داشته باشند.

مثلا، اکنون دولت چین با استفاده از ردیابی گوشی های هوشمند افراد، می تواند مقاصد سفر آنها را ردیابی کند و تصویری از این داشته باشد که چه کسی کجا می رود.

برخی خبرها هم نشان می داد که در زمان اوج همه گیری کرونا، مسئولان محلی استان «هانگ ژو» در چین به کمک شرکت بزرگ Alibaba اپلیکیشنی طراحی کرده بودند که میزان سلامت افراد را مورد سنجش قرار می داد.

این اپلیکیشن از استفاده کننده در مورد سابقه سفرهای او در مدت اخیر و برخی ویژگی های سلامتی او سوال می پرسید و سپس به او یک QR code می داد. مسئولان قرنطینه در مبادی ورودی شهرها، این کدها را اسکن می کردند و به این ترتیب، به غربال گری افراد می پرداختند.

این ها همه اما در حالی است که بسیاری معتقد بودند دولت چین تنها به قصد کنترل بیماری کرونا به توسعه این فناوری ها نمی اندیشد و صد البته مقاصد دیگری هم در سر دارد.

دولت چین به این ترتیب می توانست اطلاعاتی از این قبیل داشته باشد: کاربر از کدام مسیرها تردد کرده، چقدر در فلان خیابان یا فلان مقصد خاص مانده و حتی اینکه کدام یک از دوستانش در فهرست مخاطبانش (Contacts) در نزدیکی او بوده اند.

ظاهرا فناوری دست دولت ها را برای تحت فشار گذاشتن شهروندان شان بازتر کرده است.