ایران می‌تواند خودروی مفهومی تولید کند؟

همین چند روز پیش بود که از محصول جدید ایران خودرو، برای چندمین بار رونمایی شد و این رخداد باز هم به بحث‌ها در مورد صنعت خودرو در ایران دامن زد.

به گزارش تجارت‌نیوز ، کراس اوور جدید ایران خودرو (که گفته می‌شود نامش «ری‌را» خواهد بود)، بر اساس پلتفرم IKP1 طراحی شده که متعلق به کمپانی پژو-سیتروئن (PSA Group) است.

با این همه، این پلتفرم حالا از رده خارج به حساب می‌آید. به عبارت دیگر، صنعت خودروسازی در ایران همچنان در حال رونویسی از روی دست صنعت خودروسازی جهان است.

پیشتازان آینده صنعت خودرو

این در حالی است که صنعت خودروسازی در جهان، دهه‌هاست با ساخت «خودروی مفهومی» (Concept car)، به دنبال باز کردن افق‌های جدید پیش روی این صنعت است. «خودروهای مفهومی»، در واقع برای ساخته شدن طراحی نمی‌شوند، بلکه در نمایشگاه‌های خودرو به نمایش در می‌آیند تا تصویری باشند از اینکه تخیلات و البته توانایی فنی شرکت های خودروساز تا کجا ممکن است جلو بروند.

مثلا، همین اواخر، شرکت «ب. ام. و»، خودرویی مفهومی را به نمایش گذاشت که قابلیت تغییر رنگ بدنه توسط کاربر با فشار یک دکمه را دارد. نکته اما اینجاست که بسیاری از خودروهایی که همین امروز ساخته می‌شوند، در دو دهه گذشته در دسته خودروهای مفهومی قرار داشته‌اند.

شرکت پژو-سیتروئن (و شرکت‌های مشابه در کشورهایی مانند آلمان) حالا مدتی است که بازار خودرو را یک گامِ دیگر هم به جلو برده‌اند و تغییرات قابل توجهی در آن اعمال کرده‌‌اند. این تغییرات چه هستند و خودروسازیِ ما کجایِ این منظومه قرار دارد؟

ارزان، ساده و البته محکم

از سیتروئن شروع کنیم. این شرکت به تازگی از محصولی به نام «اولی» (Oli) رونمایی کرده که در واقع یک خودروی مفهومی است، به این معنا که الزاما ساخته نخواهد شد، اما قرار است نمایشی باشد از آنچه که در خودروهای آینده قرار است ببینیم. «اولی» در درجه نخست قرار است بسیار ارزان ساخته شود.

در تولید برخی قطعات پلاستیکی این خودرو، از پلاستیک‌های بازیافتی استفاده خواهد شد که هم هزینه شرکت (و به تبع آن هزینه خرید خودرو از سوی مشتری) را کاهش می‌دهند و هم اینکه به حفاظت از محیط زیست کمک می‌کنند.

حتی بدنه و سقف این خودرو هم قطعات بازیافتی دارد که در ترکیب با فایبرگلاس، به اندازه‌ای محکم شده‌اند که می‌توانید روی آنها بایستید. (سیتروئن در تبلیغاتش روی این موضوع تاکید می‌کند!)

صندلی‌ها هم از مواد بازیافتی و با استفاده از پرینترهای سه بعدی ساخته شده‌اند. شیشه جلوی خودرو هم کوچکتر است تا هم هزینه تولید کمتر شود و هم نور کمتری به داخل خودرو بتابد و سرمایش خودرو در تابستان ساده‌تر شود.

جدا از اینها، این خودرو کاملا الکتریکی است و با یک بار شارژ، تا ۴۰۰ کیلومتر، با حداکثر سرعت ۱۱۰ کیلومتر در ساعت حرکت خواهد کرد. در واقع، در این خودرو همه چیز در راستای ارزان تر تمام شدنِ تولید و البته حفاظت از محیط زیست است.

فولکس واگن: تکرار یک اسطوره

اما فولکس واگن، یکی از بزرگترین خودروسازان جهان هم ایده‌های مشابهی دارد. این شرکت هم قرار است خودرویی را به بازار وارد کند که در واقع نسخه به روز شده یکی از خودروهای قدیمی و محبوب همین شرکت در دهه‌های گذشته است.

اگر علاقه‌مند به تاریخچه خودرو باشید یا اگر حتی اهل غذاهای خیابانی (در جایی مانند خیابان ۳۰ تیر در تهران) باشید، احتمالا با «فولکس واگن تیپ ۲» (Volkswagen Type 2) آشنا هستید.

این خودروی بسیار محبوب در جهان، برای دهه‌ها در خط تولید بوده و در ایران هم مدت‌ها به‌عنوان خودرویی برای جابه‌جایی بارهای سبک مورد استفاده قرار می‌گرفته است. نخستین مدل از این خودرو در دهه ۱۹۵۰ میلادی ساخته شده و بارها هم نسخه‌های جدید آن به بازار عرضه شده است.

حالا اما فولکس واگن می‌خواهد این خودرو را دوباره با ظاهری آینده نگرانه و البته قابلیت‌های جدید به بازار ارائه دهد. نام مدل جدید، ID. Buzz است که همین امسال رونمایی شده و فروش آن هم به تازگی شروع شده است. نکته جالب در مورد این مدل جدید، الکتریکی بودن موتور آن است و البته قرار است در سال های آینده، نسخه خودران (بدون راننده) این مدل هم به بازار ارائه شود.

فولکس واگن آزمایش‌های نسخه خودران ID. Buzz را هم با موفقیت پشت سر گذاشته است. علاوه بر این، در ساخت برخی قسمت‌های این خودرو (همچون کفپوش های پلاستیکی قسمت سرنشین) هم از زباله های پلاستیکی بازیافت شده در اقیانوس‌ها استفاده شده که تعهدات محیط زیستی خودروساز را هم نشان می‌دهند.

ما کجای این داستان هستیم؟

نمی‌توان ایران را شماتت کرد که چرا صنعتش به توسعه‌یافتگی صنعت در فرانسه یا آلمان نیست.

ایران مراحل توسعه صنعتی را دیرتر از این دو کشور آغاز کرده و در دهه‌های اخیر، ناآرامی‌های اجتماعی-اقتصادی بیشتری را هم در مقایسه با این دو کشور از سر گذرانده است.

با این همه، وقتی ایران را با کشورهایی مقایسه می‌کنیم که حتی صنعت خودروسازی نداشتند و حالا دارند (مالزی) یا کشورهایی که صنعت خودروسازی ضعیف‌تری در مقایسه با ایران داشتند (ترکیه) نمی توانیم تاسف نخوریم. صنعت خودروسازی ایران امروز گرفتار بحران نوآوری هم نیست، بلکه گرفتار بحران مدیریت است.