ایجاد شبکه‌های اجتماعی روسی در مقابله با اینترنت آمریکایی

کشور روسیه در تقابل با کشورهای غربی و در رأس آنها آمریکا و کاهش اقبال مردم به استفاده از رسانه‌های اجتماعی خارجی، اقدام به راه‌اندازی شبکه‌های اجتماعی بومی کرده است.
حمایت از شبکه‌های اجتماعی بومی بعد از توسعه فاز نخست از مرحله اول راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات به جد در دستور کار دولت و حاکمیت قرار گرفته است.

رونمایی از پایگاه جامع شبکه‌های اجتماعی برخط (شاب) نیز با در اختیار قرار دادن پلت‌فرم آماده‌ای برای راه‌اندازی شبکه‌های اجتماعی، از جمله نکات حمایتی بوده که توسط سازمان فناوری اطلاعات ایران انجام شد.

این قبیل حمایت‌ها از تولیدات بومی سابقه جهانی دارد و محدود به تئوری بدیع و الگویی ایرانی نمی‌شود؛ پیش از این طی گزارشی با عنوان "اهمیت حمایت از توسعه شبکه‌های اجتماعی بومی در چیست؟" به تجربه چین در این زمینه پرداخته شد.

علاوه بر این، در کشور روسیه ضریب نفوذ اینترنت بیش از 70 درصد است یا به عبارت دیگر نزدیک به 90 میلیون کاربر اینترنت در این کشور وجود دارد که بیش از نیمی آنها استفاده کنندگان از شبکه‌های اجتماعی هستند.

مسئله مهمی که وضعیت کشور روسیه را در حوزه تولید و استفاده از رسانه‌های اجتماعی داخلی خاص‌تر می‌کند، تقابل میان دولت این کشور با کشورهای غربی و در رأس آنها آمریکاست.

روسیه که خود را از ابر قدرت‌ها دانسته و داعیه رهبری بر کشورهای هم پیمان خود را دارد، زیرساخت ارتباطی و فضای رسانه‌ای اینترنت را به عنوان یکی از عرصه‌های رقابت با دیگر قدرت‌ها به حساب آورده و برای کاهش اقبال مردم به شبکه‌های اجتماعی خارجی و ترغیب آنها به استفاده از محصولات داخلی خود تمهیداتی اندیشیده است.

در همین راستا، کشور مذکور اقدام به حمایت از صاحبان شبکه‌های اجتماعی داخلی خود کرده تا جاییکه براساس آمار سه ماهه آخر سال 2014 اولین و دومین شبکه اجتماعی پرمخاطب در روسیه، هر دو تولید داخلی این کشور بوده است.
یکی از این شبکه‌های اجتماعی VKontakte یا VK است که در سال 2006 توسط یکی از فارغ‌التحصیلان دانشگاه سن پترزبورگ راه‌اندازی شد که اکنون مدیر پیام‌رسان تلگرام است.

تاکنون بیش از 450 میلیون کاربر در این شبکه اجتماعی ثبت‌نام کرده‌اند و موفقیت آن در حدی بوده که محبوب‌‌ترین شبکه اجتماعی مناطق روس زبان لقب گرفته است.

به گزارش تسنیم، شبکه اجتماعی Odnoklassniki نیز دیگر برند روسی است که در همان سال و با هدف نزدیک کردن همکلاسی‌ها و دوستان قدیمی به یکدیگر طراحی و پیاده‌سازی شده است.

این شبکه برخلاف VK سرویس‌های خود را به 37 زبان دنیا ارائه می‌دهد.

یکی از نکات قابل توجه در مورد کشور روسیه که اهمیت حوزه رسانه‌های اجتماعی و زیرساخت‌های ارتباطی را دو چندان می‌کند، وجود همسایگانی است که پیش از این عضو اتحادیه جماهیر شوروی بودند.

پس از فروپاشی شوروی، کشور روسیه در راستای نزدیک نگه داشتن کشورهای همسایه به خود تلاش فراوانی کرده و سهم بزرگی از منافع ملی خود را در گروی نزدیکی میان این جمهوری‌ها و اتحاد آنها در برابر کشورهای مخالف می‌داند.

با توجه به جایگاه برتر روسیه در میان جمهوری‌های شوروی سابق و نقش رهبری این کشور در میان همسایگان خود، بسیار مهم است که کشور روسیه به کشورهای غربی به ویژه آمریکا اجازه ندهد تا با استفاده از زیرساخت‌های ارتباطی و ابزارهای رسانه‌ای، نفوذ خود را در میان ساکنان این کشورها افزایش دهند.

اقدامات تأثیرگذار برای نیل به این هدف، استقرار زیرساخت‌های ارتباطی در داخل کشور و میان همسایگان و سوق دادن کاربران به سمت استفاده از ابزارهای تولید داخل است که روسیه در این حوزه تا حد زیادی موفق بوده است.

به این ترتیب، دست دولت‌های خارجی از کنترل سخت‌افزاری و نرم‌افزاری ارتباطات و اطلاعات مردم، سازمان‌ها و نهادهای حکومتی این کشورها کوتاه شده است.