ارمنستان بازیگر جدید کریدور شمال-جنوب می‌شود؟/ هند به دنبال مسیرهای ترانزیتی

به گزارش تجارت‌نیوز ، نوید حداد- همزمان با سفر آرارات میزوریان، وزیر امور خارجه ارمنستان، به تهران و دعوت رسمی از رئیس‌جمهوری کشورمان برای سفر به ایروان انگیزه ارمنستان برای نزدیکی هر چه بیشتر به تهران و نقش‌آفرینی در کریدور جنوب _ شمال ایران نمایان شد.

به نقل از Financial Tribune ، نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، در تاریخ هشتم مه سال جاری میلادی فرمان تشکیل کارگروه بین‌سازمانی راه‌اندازی مسیر جدید ترانزیت بین‌المللی و تبدیل شدن به اپراتور در بندر چابهار ایران را امضا کرد. این کارگروه با سازماندهی یک کریدور پرسرعت چندوجهی در ابعاد بین‌المللی جهت جابه‌جایی بار از طریق ارمنستان سر و کار دارد.

اهداف این کارگروه شامل بحث و توسعه کریدور جدید حمل و نقل بار با مشارکت ارمنستان است که کشورهای شرق آسیا، هند و ایران را از طریق گرجستان و دریای سیاه به اروپا وصل کند. این کریدور در خلاف جهت کریدور جنوب-شمال ایران به عنوان یک آلترناتیو عمل می‌کند. در ضمن، مسیر جدید اروپا را از طریق اقیانوس هند به شرق آسیا و هندوستان متصل خواهد کرد. سرپرستی این کارگروه بر عهده وزیر اقتصاد ارمنستان است. وزیر باید هر سه ماه یک بار پیشرفت کار را به نخست‌وزیر ارائه داده و نتایج نهایی قبل از نوامبر سال 2023 ارائه شود. همچنین کارگروه باید در مورد مسائل فنی و دیگر امور با ایران، گرجستان و هند در تماس باشد.

سفر وزیر امور خارجه ارمنستان به تهران تنها سه ماه پس از فرمان نخست‌وزیر این کشور در مورد فعالیت عملیاتی در چابهار ایران صورت گرفت که به نظر می‌رسد ارامنه درصدد هستند تا هر چه سریع‌تر این ماجرا را پیگیری و به سرانجام برسانند. the media line، ضمن اشاره به حمایت ایران از مذاکرات صلح بین ارمنستان و آذربایجان و افزایش تجارت بین دو کشور نوشت: «وزرای خارجه ایران و ارمنستان در مورد ظرفیت‌های حمل و نقلی دو کشور و لزوم رفع موانع روابط دوجانبه ایران و ارمنستان تاکید کردند.» همچنین وزیر خارجه ایران به افزایش مبادلات تجاری دو کشور تا سه میلیارد دلار در سال اشاره کرد.

اتصال بمبئی هند به وارنا از طریق ارمنستان

هند به عنوان یک اقتصاد نوظهور و در حال رشد به دنبال مسیرهای جدید بین‌المللی مطمئن برای ترانزیت کالاست. در سال 2000 میلادی و در زمان ریاست‌جمهوری محمد خاتمی، قرارداد سه‌جانبه میان ایران، هند و روسیه برای احداث کریدور جنوب _ شمال به امضای روسای دولت سه کشور فوق رسید.

مسیرهای متعددی برای جابه‌جایی کالا تعیین شد، مسیر ترکمنستان به قزاقستان و روسیه، مسیر ایران به آذربایجان و روسیه و همچنین مسیر دریای خزر به بندر آستاراخان روسیه که تمامی این مسیرها قادر هستند با دور زدن کانال سوئز، هند و جنوب‌شرق آسیا را به روسیه و اروپای شمالی متصل کنند. اما وقوع جنگ روسیه و اوکراین معاملات را تا حدی بر هم زده و زنجیره تامین جهانی را تحت‌الشعاع قرار داد. در نتیجه ترانزیت در نظر گرفته شده بین اروپا و هند (از طریق روسیه) با چالش جدی مواجه شد.

از طرف دیگر حضور اسرائیل در مرزهای ایران و نزدیکی باکو و تل‌آویو به یکدیگر نیز باعث شده است که مسیر ایران به آذربایجان به عنوان ضعیف‌ترین گزینه ترانزیتی مطرح شود. وقوع این دو رویداد سبب شده است که ارمنستان فرصت را غنیمت شمرده و خود را به عنوان بازیگر جدید صحنه مطرح کند، هر چند که تا پیش از آغاز جنگ اوکراین نیز ارامنه طرح کریدور ترانزیتی از بمبئی هند به وارنای بلغارستان (مسیر جدید هند به اروپا) با عبور از ایران، ارمنستان و گرجستان را مطرح کرده بودند.

با وجود تلاش‌های ارمنستان برای نقش‌آفرینی موثر در ترانزیت بین‌المللی و کسب درآمد اقتصادی از این طریق، باید یادآور شد که زیرساخت‌های جاده‌ای و ریلی این کشور هنوز در شرایط مطلوب برای خدمات‌دهی بین‌المللی قرار نداشته و از جهتی دیگر عملا ارتباط موثر جاده‌ای و ریلی بین ایران و ارمنستان برقرار نشده است.