چگونه شرایط کاری عصر مدرن به یک پاندمی انزواگرایی می‌‌‌انجامد؟​

به گزارش تجارت‌نیوز، سال قبل بود که رئیس کل بهداری دولت فدرال آمریکا، نسبت به یک پاندمی سلامت روان هشدار داد. او عنوان کرد که شاغلان این کشور به طور نگران‌‌‌کننده‌‌‌ای احساس تنهایی و انزوا می‌‌‌کنند. اکنون کارفرماها و پژوهشگران نیز به تدریج متوجه می‌‌‌شوند که او از چه چیزی سخن می‌‌‌گفت و چگونه تغییرات کاری ۴ سال گذشته بر روان کارکنان اثر گذاشته است. نکته اینجاست که طبق گزارش‌‌‌ها، کارکنان دورکار و حضوری، تقریبا به یک اندازه دچار پوچی و تنهایی شده‌‌‌اند.

نگاهی به چند آمار، درک ما را از پدیده کار در عصر مدرن افزایش می‌‌‌دهد:

  بیش از ۴۰‌درصد از والدین شاغل کاملا دورکار در نظرسنجی سال ۲۰۲۳ موسسه «برایت هورایزنز» (Bright Horizons) عنوان کردند که به طور معمول، چند روز متوالی را بدون ترک خانه سپری می‌‌‌کنند.

  کسانی که شغل حضوری دارند، حدود یک‌‌‌چهارم از زمان خود را در جلسات مجازی می‌‌‌گذرانند. جلسات حضوری فقط ۸‌درصد از زمان آنها را می‌گیرد. این داده‌‌‌ها را شرکت حوزه املاک «کوشمن‌اند ویکفیلد» (Cushman & Wakefield) یافته است.

  زمان حضور در جلسات شاغلان آمریکایی، از سال ۲۰۲۰ تاکنون سه‌‌‌برابر شده است (طبق گزارش نرم‌‌‌افزارهای کسب و کار مایکروسافت). این وضعیت، تعاملات حضوری و غیررسمی شاغلان را که به گفته دانشمندان علوم اجتماعی منجر به سلامت روان می‌شود، کاسته است.

  از ۱۰۱‌هزار نفری که از سال ۲۰۱۹ از بستر مشاوره شغلی «بتر آپ» (BetterUp) استفاده کرده‌‌‌اند، ۶۸‌درصد عنوان کرده‌‌‌اند که همکاران خود را به طور شخصی هم می‌‌‌شناسند. این رقم ۵ سال قبل‌‌‌ ۷۹‌درصد بود.

تغییر محیط کار و شیوه کار حتی نسبت به یک دهه پیش نیز بسیار شدید بوده است. در آن زمان، ارتباطات در محیط کار، کاهش مشارکت در کلیسا، گروه‌‌‌های محلی و سایر موسسات اجتماعی را جبران می‌‌‌کرد. با مجازی شدن کار و افزایش فشارهای زمان‌بندی، ۵۸‌درصد بزرگسالان خود را تنها می‌‌‌دانند. این رقم در سال ۲۰۱۸ میلادی، ۴۶‌درصد بود.

سوژه داستان ما، اسکاردای ۲۹ ساله، به دلیل دوشغله بودن، اغلب خسته است و انرژی یا زمان کافی برای وقت‌‌‌گذرانی با همکارانش را ندارد. از طرف دیگر، به گفته او «زمانی که کسی را مشاهده نمی‌‌‌کنی که با تمام وجود مشتاق گذراندن وقت با تو باشد، نزدیک شدن به آنها و سرمایه‌گذاری کردن روی آن رابطه دشوارتر می‌شود.»

کارفرمایان، مدیران و پژوهشگران بیشتری متوجه این معضل شده‌‌‌اند. تنهایی و غریبه بودن با همکاران نرخ استعفا و غیبت کارکنان را هم افزایش داده است.

شرکت بیمه سلامت سیگنا (Cigna) برآورد کرده است که تنهایی فقط از منظر میزان غیبت و کارگریزی کارکنان، سالانه ۱۵۴میلیارد دلار به شرکت‌های آمریکایی آسیب می‌‌‌زند.

جیمز مک‌‌‌کین، بنیان‌گذار و رئیس هیات‌مدیره شرکت گل‌‌‌فروشی اینترنتی ۱-۸۰۰-Flowers.com توضیح می‌‌‌دهد: «کار کردن، یک فعالیت اجتماعی است و نقشی بسیار فراتر از بحث حقوق ماهانه دارد.» آنها ابتدای امسال، از کارکنان خود خواسته‌‌‌اند به جای ۳ روز کار حضوری در هفته، ۴ روز را حاضر باشند تا به این صورت روابط آنها با همکارانشان تقویت شود. آنها همچنین شروع به ایجاد تیم‌‌‌ها و انتخاب میزبان‌‌‌هایی از بین کارکنان کرده‌‌‌اند تا در زمان استراحت و ناهار مشوقی برای گفت‌‌‌وگو و بحث پیرامون موضوعات پیشنهادی باشند.

 معادله جلسات

با آنکه امروزه کارکنان راه‌‌‌های بیشتری برای ارتباط با یکدیگر دارند، «بیشتر تعاملات آنها به ارسال پست‌‌‌ها و شوخی‌‌‌های رسانه‌‌‌های اجتماعی محدود شده است.»

این نکته را مائل گاوت، مدیر اجرایی شرکت سرمایه‌گذاری «تِک‌‌‌استارز» (Techstars) بیان می‌‌‌کند که تاکنون روی ۴۱۰۰ استارت‌آپ سرمایه‌گذاری کرده‌‌‌ است. او می‌‌‌گوید: «اکنون افراد بیشتری مجبور هستند به برنامه‌‌‌های کاری شلوغ‌‌‌تر برسند و پی‌‌‌در‌‌‌پی در جلسه باشند. نتیجه امر، کاهش ارتباطات آنهاست.»

گاوت می‌‌‌گوید که چنین موضوعی به‌‌‌ویژه در مورد کارکنانی مصداق دارد که برنامه کار ترکیبی دارند و فقط چند روز در هفته را حضوری کار می‌‌‌کنند. روزهای حضور چنین افرادی چنان از جلسات پر شده که فرصتی برای برنامه‌‌‌های جانبی ندارند. تناقض آنجاست که جلسات باعث افزایش احساس تنهایی افراد می‌‌‌شوند. این نکته را پژوهشگران رفتاری گوشزد کرده‌‌‌اند و خطر جلسات مجازی را از این هم بیشتر می‌‌‌دانند.

طبق پژوهش سال ۲۰۲۳ شرکت تجربیات کارکنان و تحلیل سازمانی پرسپتیکس (Perceptyx)، بیشتر کسانی که خود را «به شدت تنها» توصیف کرده بودند، همان افرادی بودند که مسوولیت حضور در جلسات سنگین‌‌‌تری را بر دوش داشتند. بیش از ۴۰‌درصد این گروه از افراد، دست‌‌‌کم ۵۰‌درصد ساعات کار خود را به حضور در جلسات مختلف می‌‌‌گذراندند.

در شهر سین‌‌‌سیناتی با فردی به نام «کِلی رائم» مواجه شدیم که جلسات کاری را باعث آزردگی روان خود می‌‌‌دانست.

او توضیح داد که برخی روزها تا ۱۲ جلسه مختلف هم داشته است. وضعیت او از سال ۲۰۲۱ که به یک شرکت مشاوره پیوست، چنین بوده است. او همچنین به دلیل مجازی بودن جلسات و نیاز به داشتن چند صفحه نمایش برای پیگیری همزمان سایر وظایف شغلی خود، به مشکلات بینایی دچار شده است.

رائم که زندگی خود را «زامبی‌‌‌وار» توصیف می‌‌‌کند، فقط ۱۰ دقیقه تا دفتر کارشان فاصله دارد. با این حال، بیشتر روزها را به دورکاری می‌‌‌گذراند؛ چرا که تعداد معدودی از همکارانش حضوری کار می‌‌‌کنند. اکنون بسیار مرسوم است که شرکت‌ها کارکنانی نامتمرکز داشته باشند. به عنوان مثال، در شرکت مایکروسافت فقط ۲۷‌درصد از تیم‌‌‌های کاری کنار یکدیگر و در یک مکان واحد کار می‌‌‌کنند. این رقم در سال ۲۰۱۹ حدود ۶۱‌درصد بود.

یک دهه پیش، نه تنها اکثر شرکت‌ها فضایی مشترک برای کنار هم بودن کارکنان خود داشتند، بلکه گروه‌‌‌ها و ارتباطات اجتماعی فوق‌‌‌برنامه فراوانی هم دیده می‌‌‌شد؛ گروه‌‌‌های دوستی، هنری، تفریحی و... بسیار رایج بودند. رائم می‌‌‌گوید که اکنون اگر در محیط کار از دیگران بپرسید که آیا تمایل به مشارکت در برنامه‌‌‌ای خاص را دارند یا نه، تصور می‌‌‌کنند که فردی عجیب و غریب هستید. او امسال استعفا داد تا کسب و کار خود را راه بیندازد. در مورد ترک شغل، چنین نظری داشت: «پیش‌تر تعلقی عاطفی به کارم داشتم که ترک آن را دشوار می‌‌‌کرد. بدون آن، زمان تغییر بود.»

 قدرت گپ‌‌‌های کوتاه

گپ‌‌‌وگفت‌‌‌های کوتاه که اغلب به عنوان حواس‌‌‌پرستی در محل کار تلقی می‌شود، مزایایی باورنکردنی دارند. این موضوع را جسیکا متهات، استاد دانشگاه راتگرز آمریکا و پژوهشگر پیوندهای اجتماعی شغلی بیان می‌‌‌کند.

متهات و همکارانش، در یک پژوهش به بررسی رفتار ۱۰۰ شاغل در محیط‌‌‌های کار مختلف پرداختند. آنها شرکت‌کنندگان در پژوهش را چند بار در روز بررسی می‌‌‌کردند و پی بردند افرادی که گپ و گفت بیشتری داشتند، دچار استرس کمتری می‌‌‌شدند و نگاه مثبت‌‌‌تری به همکارانشان داشتند.

سارا رایت، استاد دانشگاه کانتربری نیوزیلند و پژوهشگر تنهایی شغلی، می‌‌‌گوید که حتی شوخ‌‌‌طبعی با همکارانی که چندان نمی‌‌‌شناسید، می‌تواند مفید باشد. او می‌‌‌گوید: «تصور ما این است که برای غلبه بر تنهایی، نیاز به روابط معنادار و سطح بالایی از صمیمیت است. با این حال، به طور روزافزونی متقاعد می‌‌‌شویم که همین ارتباطات کوچک روزانه و تعدد تعاملات است که اهمیت دارد.» این‌‌‌گونه تعاملات غیررسمی را به دشواری می‌توان در فضای مجازی تکرار کرد. کتی تایسون، مدیرعامل هایو برندز، یک شرکت سفارش غذای آنلاین که در سال ۲۰۲۰ به طور کاملا دورکار فعالیت خود را شروع کرده است، توضیح می‌‌‌دهد: «اکنون اگر حتی ۵ دقیقه با کسی کار داشته باشید، باید از قبل با او هماهنگ کنید. دیگر نمی‌شود تلفن را برداشت و به سادگی گذشته با او تماس گرفت.»

او می‌‌‌گوید که تنش در روابط نیز افزایش یافته است. برای غلبه بر این وضعیت، شرکت آنها در پاییز گذشته، یک شعبه کار در نیویورک افتتاح کرد تا کارکنان بتوانند داوطلبانه چند بار در هفته کنار هم جمع شوند و انسجام تیمی بیشتری به دست آورند. پژوهش‌‌‌های اخیر نشان داده است که حضور در محل کار، حتی زمانی که شیوه اصلی، دورکاری است، باعث افزایش ۲۰ تا ۳۰ درصدی تعاملات کارکنان با یکدیگر می‌شود. بررسی داده‌‌‌های کاری ۵۰۰شرکت برتر فهرست فورچون، بهینه‌‌‌ترین نسبت کار حضوری را نیز مشخص کرده است. یک بار دیدار حضوری کارکنان در هر ماه می‌تواند به طرز چشمگیری پیوندها را تقویت کند. دو یا سه بار دیدار حضوری در ماه این وضعیت را بهبود می‌‌‌بخشد. یک تا دو روز کار حضوری (و بقیه به صورت دورکاری) بهینه‌‌‌ترین حالت است و باز هم اندکی وضعیت را بهتر می‌‌‌کند. اما زمانی که تعداد روزهای کار حضوری به ۴ یا ۵ روز می‌‌‌رسد، دیگر خبری از بهبود و تقویت روابط نیست.

 اولویت کسب و کار

شرکت خدمات حرفه‌‌‌ای ارنست‌اند یانگ (Ernst & Young) از مدیران خواسته که ۵دقیقه نخست هر جلسه مجازی و هر تماس با تیم‌‌‌های کاری را «مانند انسان‌‌‌های واقعی» سپری کنند.

این شرکت، کارفرمایان را آموزش می‌‌‌دهد تا کارکنان تنهای خود را شناسایی کنند و با آنها وارد تعامل شوند.

تا امروز، ۱۶۰۰ کارفرما به این صورت آموزش دیده‌‌‌اند. یکی از چالش‌‌‌های آنها این است که کارکنان آمریکایی روابط انسانی را فدا می‌‌‌کنند تا به بهره‌‌‌وری بالاتری برسند.

همچنین امروزه بسیاری از شرکا و همکاران ترجیح می‌‌‌دهند تا از تماس‌‌‌های ویدئویی به جای صبحانه کاری یا صرف یک قهوه استفاده کنند.

چنین رویه‌‌‌ای، با آنکه از نظر زمانی و بهره‌‌‌وری، بهتر به نظر می‌‌‌رسد، به ندرت منجر به همکاری‌‌‌های طولانی یا دوستی‌‌‌های عمیق می‌شود. عادت شده است که حتی افرادی از یک شهر برای برگزاری جلسه، به تماس‌‌‌های تصویری اکتفا می‌‌‌کنند.

چنین نقصی باعث شده که شرکتی مانند «پیپل‌‌‌هود» (Peoplehood) ظهور یابد که برنامه‌‌‌های دورهمی و فوق‌‌‌برنامه برای موکلان خود برگزار می‌‌‌کند.

 کارکنان بسیاری از شرکت‌ها برای دیدار با یکدیگر و افزایش تعاملات از خدمات آنها استفاده کرده‌‌‌اند. آنها گاهی برای یک روز و صرف دو وعده غذایی در کنار یکدیگر، گاه برای یک برنامه ورزشی-تفریحی و گاه برای حضور در یک پروژه خیرخواهانه دور هم جمع می‌‌‌شوند.