محمد امین سامنی 
«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
مالیات بر آلایندگی کشتی ها؛ قیمت جهانی کربن محاسبه می‌شود؟
سازمان بین‌المللی دریانوردی اخیراً پیشنهادی در مورد وضع مالیات بر آلایندگی کشتی ها مطرح کرده است که می‌تواند قیمت جهانی کالاها را افزایش دهد.
به گزارش تجارت‌نیوز، موضوع قیمت جهانی کربن تاکنون کمتر به تیتر یک رسانه‌ها تبدیل شده است اما هفته گذشته، در نشست سازمان بین‌المللی دریانوردی، اتفاقی رخ داد که می‌تواند جهان را تغییر دهد؛ آژانس سازمان ملل متحد، اکنون متعهد به ایجاد اولین قیمت جهانی کربن در جهان شده و در این راستا مالیات بر آلایندگی کشتی ها را پیشنهاد داده است.
آرسنیو دومینگز، دبیر کل سازمان بین‌المللی دریانوردی، می‌گوید: «من بسیار مطمئن هستم که یک مکانیسم قیمت‌گذاری اقتصادی در سال آینده وجود خواهد داشت اما دقیقاً نمی‌دانم به چه شکل خواهد بود و چه نامی خواهد داشت.»
به نقل از نیویورک‌تایمز، این پیشنهاد، شرکت‌های کشتیرانی را ملزم می‌کند به ازای هر تن کربنی که از سوختن سوخت خود منتشر می‌کنند، هزینه‌ای (به عبارت دیگر مالیات) بپردازند.
تصویب طرح مالیات بر آلایندگی کشتی ها می‌تواند مقدار قابل توجهی پول جمع کند و به تغییرات گسترده در صنعت حمل‌ونقل منجر شود. همچنین این اولین گام به سوی هدف والای مالیاتی است که محدود به یک کشور خاص نمی‌شود بلکه در سطح جهانی مطرح است. حدود 70 کشور در سراسر جهان قیمت کربن را چه از طریق مالیات چه مکانیسم‌های تجاری تعیین کرده‌اند.
بسیاری از فعالان و اقتصاددانان استدلال کرده‌اند که تعیین قیمت کربن و تصویب مالیات بر آلایندگی کشتی ها، برای مقابله با تهدید جمعی تغییرات آب‌وهوایی بسیار مهم است، زیرا می‌تواند هم از آلودگی جلوگیری کند و هم اقتصاد پاک‌تر و انعطاف‌پذیرتری را تامین کند.
سهم کشتیرانی در انتشار گازهای گلخانه‌ای
توجه جهانیان به صنعت کشتیرانی در پی رخدادی جدید افزایش یافت: سقوط کشتی دالی، یک کشتی کانتینری عظیم، در بالتیمور. اما حداقل 50 هزار کشتی باری مانند دالی وجود دارد که دائماً در حال حرکت هستند و بسیاری از کالاهای جهان را حمل می‌کنند.
کشتیرانی تقریباً سه درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای جهانی را تشکیل می‌دهد که کمی بیشتر از هوانوردی است. مالیات بر آلایندگی کشتی ها (انتشار کربن) به احتمال زیاد ده‌ها میلیارد دلار درآمد در سال برای سیاست‌های آب‌وهوایی تامین می‌کند.
کشورهای توسعه‌یافته ۹ میلیارد دلار به صندوق آب‌وهوای سبز، برنامه سازمان ملل که برای کمک به کشورهای در حال توسعه به منظور مقابله با تغییرات آب‌وهوایی است، اهدا کرده‌اند. با وجود این، گروه‌های فعال تاکید کرده‌اند این مبلغ بسیار کمتر از منابعی است که باید تامین شود.
دومینیک انگلرت اقتصاددانی که در مورد کشتیرانی سبز در بانک جهانی تحقیق می‌کند معتقد است تعیین قیمت کربن و تصویب مالیات بر آلایندگی کشتی ها، می‌تواند چشم‌انداز مالی آب‌وهوا را بهبود بخشد. او دراین‌باره می‌گوید: «با توجه به حجم انتشار کربن در جهان و نیازهایی که وجود دارد، موضوع حتی می‌تواند فراتر از حمل‌ونقل باشد.»
هنوز کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارد اما حرکت رو به جلو ممکن است آسان‌تر از مذاکرات جهانی آب‌وهوا باشد که نیاز به حمایت یکپارچه دارد. در سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) عمدتاً تصمیم‌‌گیری بر عهده کشورهای عضو است.
رقم پیشنهادی قیمت جهانی کربن چقدر است؟
سازمان بین‌المللی دریانوردی اعلام کرد بدون شک به تعهدی که سال گذشته برای کربن‌زدایی کل صنعت کشتیرانی تا سال 2050 داده است عمل می‌کند.
هفته گذشته، در یک رأی اجماع، کشورهای عضو سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) تصمیماتی را که هنوز باید در مورد قیمت‌گذاری کربن و مالیات بر آلایندگی کشتی ها گرفته شود، تشریح کردند. اما قیمت چگونه محاسبه می‌شود؟
سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) توضیح داده است که کشورها در حال بررسی هفت پیشنهاد مختلف در این زمینه هستند. در این پیشنهادها قیمت‌ها از 20 تا 250 دلار به ازای هر تن انتشار کربن متغیر است. آنها امیدوارند تا سال آینده در مورد همه اینها تصمیم بگیرند.
آلبون ایشودا سفیر جزایر مارشال در جمهوری کره که پیشنهاد داده است مالیات 150 دلاری به ازای هر تن کربن منتشرشده تعیین شود می‌گوید: «رسیدن به جایی که اکنون هستیم، یک فرایند بسیار سخت بوده است.»
نگرانی از افزایش قیمت کالاها با تصویب مالیات بر آلایندگی کشتی ها
اما درآمد حاصل از تعیین قیمت کربن و تصویب مالیات بر آلایندگی کشتی ها چگونه توزیع می‌شود؟ انگلرت و همکارانش از بانک جهانی در مطالعه‌ای پیشنهاد کردند که کشورها از این پول در سه حوزه استفاده کنند: کربن‌زدایی صنعت کشتیرانی، سرمایه‌گذاری در اقدامات کارآمدی که می‌تواند هزینه‌های حمل‌ونقل را برای کشورهای فقیرتر کاهش دهد و اقدامات اقلیمی گسترده‌تر.
البته پرداخت مالیات بر آلایندگی کشتی ها می‌تواند بر قیمت هر کالایی که مردم خریداری می‌کنند تاثیر بگذارد. قهوه از کلمبیا، تی‌شرت‌های ویتنام و تلفن‌های همراه از چین، همگی با کشتی به دست مصرف‌کنندگان سراسر جهان می‌رسند.
روئل هوندرس رئیس اقدامات اقلیمی سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) هشدار می‌دهد کشورهای کوچک ممکن است در نهایت قیمت‌های بیشتری بابت کالاهای اساسی بپردازند. کشورهایی که اقتصاد خود را بر اساس کالاهای حمل‌ونقل ایجاد کرده‌اند ممکن است درآمد چشمگیری را از دست بدهند، زیرا کشتیرانی سهم بزرگی از قیمت صادرات آنها را به خود اختصاص می‌دهد.
او ادامه می‌دهد: «ارزیابی تاثیری که هر اقدام می‌تواند داشته باشد، بخش بسیار مهمی از کار به‌ویژه برای کشورهای در حال توسعه است. افزایش قیمت کربن ممکن است بر رقابت‌پذیری آنها در مقیاس جهانی تاثیر بگذارد.»
درس‌های مالیات بر آلایندگی کشتی ها برای کشورها
برخی از بزرگ‌ترین بازیگران صنعت کشتیرانی به نیاز به سوخت‌های پاک‌تر رسیده‌اند و به دنبال راه‌هایی برای توسعه سریع‌تر آنها هستند. مرسک، دومین شرکت بزرگ حمل‌ونقل کانتینری، تاکنون میلیاردها دلار در تلاش‌های کربن‌زدایی خود سرمایه‌گذاری کرده است.
بر این اساس، بسیاری از بزرگ‌ترین شرکت‌های کشتیرانی جهان برای قیمت بلندپروازانه‌تر کربن تلاش می‌کنند، زیرا این بدان معناست که آنها نیازی به پرداخت مالیات مشابه در اروپا ندارند . شرکت‌ها در حالت ایده‌آل می‌خواهند از پرداخت مالیات بر آلایندگی کشتی ها در حوزه‌های قضایی متعدد اجتناب کنند.
انگلرت اقتصاددان می‌گوید: «امیدوارم تجربه صنعت کشتیرانی در مورد قیمت‌گذاری کربن سیگنالی به جهان ارسال کند که چنین سیاستی چقدر می‌تواند قدرتمند باشد. وقتی به‌درستی اجرا شود، قیمت‌گذاری کربن و اخذ مالیات بر آلایندگی کشتی ها، مقرون‌به‌صرفه‌ترین و ساده‌ترین سیاستی است که وسیع‌ترین طیف انعطاف‌پذیری را برای همه ذی‌نفعان اقتصادی فراهم می‌کند. شما اساساً می‌توانید به سیاره زمین کمک کنید، به آب‌وهوا کمک کنید و در عین حال از درآمد برای تقویت توسعه بهره‌مند شوید.»
اخبار حوزه محیط‌زیست و تغییرات اقلیمی را در صفحه اقتصاد سبز تجارت‌نیوز بخوانید.
نظرات