میلاد مرادی 
جواب بدهید! جای خالی کریمی و نود در اقتصاد ایران
نه محمدرضا ساکت، سپ‌بلاتر فوتبال ایران است و نه علی کریمی قهرمان مبارزه با فساد. اما مو را از ماست کشیدن نیاز به الزاماتی دارد. پرروش «کریمی‌ها» و بها دادن به «نودها» در هر زمینه‌ای، از الزامات اساسی ایجاد شفافیت است.
میلاد مرادی: در خلال روزهای گذشته ابراهیم حاتمی‌کیا و علی کریمی دو چهره هنری و ورزشی بودند که نام آنها تیتر یک رسانه‌ها و مطبوعات کشور شد.
به گزارش تجارت‌نیوز ، حتی مادرانی هم که معمولا هنگام پخش فوتبال با جملاتی مانند -مگر فوتبال برای تو نان و آب می‌شود- به فرزندشان اعتراض می‌کردند، اما این‌بار نظر دیگری داشتند.
مناظره کریمی و ساکت در برنامه نود واکنش‌ها و تحلیل‌های متفاوتی را در پی داشت. واکنش‌هایی که بیشتر در حمایت از اظهارات کریمی و بر ضد فدراسیون فوتبال بود.
هافبک دیروز، مدافع امروز
عموم مردم در عین حال که اعتقاد داشتند کریمی در زمین مناظره، شبیه به بازیکنی بود که با روزهای اوج خود فاصله دارد، اما با انواع پیام‌ها و توئیت‌ها در فضای مجازی به حمایت از این بازیکن سابق تیم ملی پرداختند.
این حمایت‌ها نشان می‌دهد که از نظر مردم هرچند کریمی تپق می‌زد و چندان مسلط نبود، اما در عین حال چیزی از ارزش‌های وی نیز کم نشد. هافبک هجومی سابق تیم ملی، در این مناظره در مقام مدافع فوتبال و فوتبالی‌ها ظاهر شد.
علاوه بر عموم مردم، هنرمندان و چهره‌های شاخص نیز به حمایت از بازیکن سابق فوتبال کشور پرداختند. کاربران فضای مجازی با جملات ظنزگونه و جدی واکنش خود را نشان دادند.
برنامه نود و یک چهره شاخص ورزشی مانند علی کریمی، دو عاملی بودند که فدراسیون فوتبال را به پاسخگویی واداشت.
یکی از کاربران فضای مجازی می‌گوید: کاش یه علی کریمی هم تو بازار سکه و ارز داشتیم. تو یه برنامه‌ای با نماینده دولت مناظره می‌کرد. شاید می‌فهمیدیم چرا آنقدر سکه و ارز یهو میره بالا و ما هر روز بدبخت‌تر میشیم.
شاید این پیام در کنار جنبه طنز آن، دربرگیرنده موضوعی است که سال‌ها احمد توکلی نماینده سابق مجلس بر آن تاکید می‌کند. «مردمی کردن مبارزه با فساد و ارتقا شفافیت» موضوعی است که توکلی همواره بر آن تاکید می‌کند.
تصور کنید که در موضوع موسسات مالی و اعتباری نیز فردی در یک برنامه تلویزیونی روبروی رئیس بانک مرکزی بنشیند و با وی مناظره کند. یا آنکه در موضوع بحران آب، فردی بتواند در مقابل وزیر نیرو یا نماینده وی به گفتگو بنشیند.
وقوع این اتفاقات شاید در درجه اول اندکی آرمانی به نظر برسد، اما شدنی است. در عین حال که نیاز به پیشزمینههایی دارد که در ادامه به آن پرداخته می‌شود.
دو پیش‌زمینه مردمی کردن مبارزه با فساد
کریمی اگرچه در برنامه نود چندان دست‌پر نبود و به ارائه مصادیقی از عنوان‌های کلی اکتفا می‌کرد، اما وی به خوبی می‌دانست که در زمین فوتبال نیز همانند سایر بخش‌ها، این فساد است که به راحتی قوانین و مقررات را دریبل می‌زند. آسان‌تر از آن دریبل‌هایی که خود او در طول دوران فوتبالش می‌زد.
کریمی نه بازرس سازمان بازرسی و نه حسابرس سازمان امور مالیاتی است، بلکه او فردی عادی از بدنه فوتبال است. سال‌ها توپ زدن در زمین فوتبال، مربی‌گری و… وی را با پیچ‌و‌خم مستطیل سبز و فسادهای آن آشنا کرده است.
در واقع او نه در مقام بازرس و حسابرس است و نه یک فرد عادی است. بلکه کریمی نماینده یک قشر از جامعه بود که سال‌ها در این زمینه فعالیت کرده است.
اما غیر از علی کریمی، افراد زیادی به عنوان بازیکن، مربی، سرمربی و… در اکوسیستم فوتبال ایران فعالیت می‌کنند. چیزی که وی را از سایرین جدا می‌کند، دغدغه ایجاد شفافیت و جلوگیری از هدر‌رفت منابع ملی در بخش فوتبال است.
به نودهای اجتماعی، سیاسی، محیطزیستی، فرهنگی و... نیاز داریم.
بحران آب، موسسات مالی و اعتباری، محیط‌‌زیست و سایر مشکلات ریز‌و‌درشت، نیاز به افرادی مانند علی کریمی دارد. فردی که هم دارای سال‌ها سابقه فعالیت در آن زمینه بوده و هم دغدغه شفافیت و مبارزه با هدر‌رفت منابع عمومی را داشته باشد.
اما کریمی‌ها برای اینکه بتوانند ساکت‌ها را به پاسخگویی ملزم کنند، به یک بستر نیاز دارند. این بستر همان ابزارهای جامعه مدنی است. رسانه‌ها، مطبوعات و سازمان‌های غیردولتی بسترهایی هستند که از طریق آنها دغدغه‌مندان منافع ملی می‌توانند مدیران دولتی را مجبور به پاسخگویی کنند.
مناظره کریمی و ساکت به خوبی نشان داد که جلوگیری از هدر‌رفت منابع و پاسخگو کردن مدیران در تمام زمینه‌ها به نودهای اجتماعی، محیطزیستی، بحران آب، مدیریت شهری و… نیاز دارد.
نود‌هایی که همانند نود ورزشی با کمترین جهت‌گیری سیاسی و حزبی مسائل را به صورت کارشناسی بررسی کند. نه آنکه سایه سنگین سیاست و منافع اقتصادی و عقده‌گشایی‌های حزبی بر آن حاکم باشد.
حمید محمدی، مجری سرشناس ورزشی در یادداشتی در این مورد می‌گوید: رسانه می‌تواند مطالبه‌گری را آنقدر تکرار کند که با فشار به ارکان قدرت، آنها را وادار به پاسخگویی کند. کمااینکه محمدرضا ساکت را از ساکت بودن درآورد و او را با آن مقام به مناظره کشاند.
سایر حوزه‌ها نه نود دارند و نه سلبریتی‌های محبوب و شجاع.
وی در ادامه می‌افزاید: یادمان نمی‌رود که بسیاری از پرونده‌های کلان فساد در ورزش از جمله کالچوپولی و فساد مالی در فیفا را هم همین رسانه‌ها علنی کردند و حاکمان علی‌الاطلاقی مثل سپ‌بلاتر یا محمد‌بن‌همام را به زیر کشیدند.
همچنین علی اسلامی‌بیدگلی، اقتصاددان در همین زمینه در کانال تلگرامی‌‌اش گفت: وجود برنامه نود برای اقتصاد و سیاست ایران واجب است. حجم فساد در سایر حوزه‌ها واقعا حیرت‌انگیز است چون آن حوزه‌ها نه نود دارند و نه سلبریتی‌های محبوب و شجاع.
نه محدرضا ساکت، سپ‌بلاتر فوتبال ایران است و نه علی کریمی قهرمان مبارزه با فساد. روشن شدن ابهامات این مناظره نیاز به اظهارنظر کارشناسان و پیگیری نهادهای نظارتی دارد.
اما این مناظره به خوبی نشان داد که مو را از ماست کشیدن، نیاز به پیشزمینههایی دارد. پرورش دغدغه‌مندان شفافیت و بها دادن به رسانه‌ها در هر زمینه‌ای، دو پیش‌زمینه اساسی هستند.
برای جنگیدن با اژدهای فساد، به همراهی «کریمی‌ها» و «نودها» در هر زمینه‌ای نیاز داریم.
نظرات