اینجا هر قاطر ۱۵ میلیون تومان می‌ارزد

اقتصاد در کردستان با رنج گره خورده است.

به گزارش تجارت‌نیوز ، در مناطق مرزی غرب کشور تنها انسان‌ها نیستند که در راه کولبری جانشان را به خطر می‌اندازند. چهارپایانی که معمولا کولبران در مناطق بسیار صعب‌العبور از آنها استفاده می‌کنند نیز در معرض انواع خطرها هستند.

اسب، قاطر و الاغ، سه حیوانی هستند که برای حمل بار و کالا در مناطق مرزی غرب کشور از آنها استفاده می‌کنند. قاطر، به علت ویژگی‌هایی که دارد، برای این کار کاربری بیشتری دارد. اما چند سالی است که الاغ‌ها توانسته‌اند گوی رقابت را از قاطرها بربایند. اگرچه الاغ‌ها گاهی می‌توانند درآمد خوبی برای صاحبانشان کشب کنند، اما معمولا مرگ آنان را به کام خود می‌کشاند.

تجارت‌نیوز ، با چند تن از مردم محلی مناطق مرزی غرب کشور که خود دستی بر آتش دارند و به امر کولبری مشغول هستند، گفتگو کرده است.

اسامه، یکی از این کولبران ساکن استان کرمانشاه است. وی به تجارت‌نیوز ، می‌گوید: به علت صعب‌العبور بودن مناطق مرزی برای وسايل نقليه و كوهستاني بودن مناطق مرزي غرب کشور، مجبوریم از الاغ برای جابجایی بارها استفاده کنیم.

این کولبر می‌گوید که قیمت کالایی که به اینجا می‌رسد تحت تاثیر دو عامل است: در مرحله اول قيمت كالاها در بازار خرید تحت تاثير نرخ ارز است و در مرحله بعد تحت تاثیر چهارپايانی است که بار را جابجا می‌کنند.

اسامه ادامه می‌دهد: نرخ اجاره الاغ تحت تاثير قيمت، ارزش و وزن کالا يا در برخي موارد تعداد كالا و ابعاد آن و حتی نوع الاغی که وسيله برایش قابل حمل باشد است. مثلا شاید اجاره یک بار گوشی آیفون بیشتر از تلویزیون باشد. هر چند که بار نیز سبک‌تر است.

اما اسامه از خطراتی که جان الاغ‌ها را تهدید می‌کند، می‌گوید: یکی از مهم‌ترین خطرات، انفجار مین در مناطق مرزی است. پارسال همین موقع‌ها پسرعموی خودم پای چپش قطع شد. اما فقط آدم‌ها نیستند که در معرض خطر مین هستند، گاهی اوقات قاطرها و الاغ‌ها هم قربانی می‌شوند.

این کولبر خطر ریزش کوه و بهمن به همراه کشته شدن توسط نیروی انتظامی را دو عامل دیگر کشته شدن الاغ‌ها می‌داند و می‌گوید: زمستان خیلی از الاغ‌ها تلف می‌شوند. چون واقعا اینجا برف بیش از اندازه است. سطح زمین هم در زمستان لغزنده‌تر بوده و کافی است یک الاغ یک سر بخورد.

اسامه از تیراندازی مامورین مرزبانی گلایه می‌کند و ادامه می‌دهد: خطر کشته شدن توسط نیروی انتظامی همیشه هست. خیلی از الاغ‌ها به خاطر تیراندازی نیروی انتظامی از بین می‌روند. بعدها لاشه الاغ‌ها اینجا در کوه می‌ماند و کل منطقه را بو می‌گیرد.

محمد، یکی از کولبرانی است که در یکی از روستاهای جوانرود کرمانشاه زندگی می‌کند. او اطلاعات دقیق‌تری از تجارت با الاغ در مرزها به ما می‌دهد.

محمد می‌گوید: راستش چند وقتی است که مرزها از رونق افتاده و کمتر از الاغ استفاده می‌شود. اما قبلا خیلی استفاده می‌شد. گاهی اوقات اجاره می‌کردیم اما کم‌کم به جای اجاره الاغ‌ها را می‌خریدیم. ما بیشتر از ایلام یا شیراز الاغ‌ها را می‌خریدیم. قیمت‌ها در ابتدا خوب بود اما به مرور بالا رفت. تقریبا قیمت هر الاغ بسته به سن و توانایی فیزیکی و… از یک میلیون تا 4 میلیون متغییر بود.

محمد می‌گوید: گاهی وقت‌ها هم بود که یک نفر چند تا الاغ داشت، به یک نفر می‌داد تا باهاش کار بکنه و بعد درصدی با هم در سود شریک می‌شدن. یکی دو سال پیش که خودم تو این کار بودم، هر الاغ معمولا به طور متوسط شبی 200 تومن برام درآمد داشت. ولی خوب می‌گم اکثرا سعی می‌کردند که خودشون بخرن. البته این هم بگم که هر شب نمی‌رفتیم.

محمد از پایان تلخ زندگی الاغ‌ها روایت می‌کند که چگونه خیلی از الاغ‌ها بعد از یک ماه از بین می‌رفتند. این کولبر ادامه می‌دهد: از الاغ‌ها بیشتر برای حمل بنزین استفاده می‌کردند. به همین خاطر بعد از مدتی الاغ خود به خود از بین می‌رفت. چون به مرور بنزین رو بدنش می‌ریخت. حتی بعضی الاغ‌ها بودن که یک ماه هم دوام نمی‌آوردند.

محمد در پاسخ به اینکه چرا از قاطر استفاده نمی‌کرد، می‌گوید: قیمت قاطر خیلی بالاست. اصلا ارزش نداشت. چون حمل بنزین باعث می‌شود بعد از چند ماه حیوان از بین برود. تلف شدن یک قاطر ضرر بیشتری نسبت به تلف شدن یک الاغ دارد.

این کولبر در پایان لبخندی می‌زند و می‌گوید: الان بعد از بسته شدن مرزها، حتی الاغ هم نیست باهاش کار کنیم.

در عین حال احمد که در مرز نوسود زندگی می‌کند درباره قیمت قاطر که نسبت به الاغ گران‌تر است، می‌گوید: دو سال پیش از خرم‌آباد قاطر تنومندی را به قیمت 15 میلیون تومان خریدم. به جز خرم‌آباد از استان‌های دیگر مانند همدان هم قاطر می‌خریم که در حمل بار از آنها استفاده می‌کنیم.

او درباره گران‌تر بودن قاطرش می‌گوید: معمولا قاطرها قد بلندتری نسبت به الاغ‌ها دارند و توان آنها هم بیشتر است. قاطرها از صخره‌ها راحت‌تر بالا می‌روند و چون منظم‌تر راه می‌روند احتمال افتادن بار از روی آنها کمتر است.

به گفته احمد این قاطرهای گران‌تر نسبت به الاغ‌ها، توانایی بیشتری در یافتن مسیر دارند و نیاز زیادی به همراهی ندارند.

سیروان از اهالی مرز نودشه است. الاغ سیروان چند ماه پیش بر اثر انفجار مین در حین قاچاق کالا از کو‌ه‌های حلبچه کشته شد و حال سیروان روزهای سختی را می‌گذراند.

او که تا پیش از این در مرز نودشه کولبری می‌کرد با جمع کردن سرمایه‌اش در سال گذشته الاغی را به قیمت شش میلیون تومان از همدان خرید و با آن در مرز به کار مشغول شد. او دو فرزند کوچک دارد و چون سرمایه‌اش همان الاغش بود از تامین نیازهای زن و بچه‌هایش عاجز مانده است. خودش می‌گوید از دستن دادن الاغ برای او چیزی کمتر از، از دست دادن یکی از عزیزانش نیست.

سیروان می‌گوید که با از دست دادن الاغ و بار آن فشار بسیار زیادی به زندگی او وارد شده و اکنون بخاطر بیکاری بازهم به کولبری مشغول شده است.

شاهو پسری نوجوان از اهالی سروآباد است که چند وقت پیش بعد از پایان دانشگاه به مناطق مرزی آمده تا تابستان را با کولبری بگذراند. شاهو برای مدت یک ماه قاطر عمویش را در ازای دریافت مبلغی پول حاصل از کارقرض می‌گیرد.

بعد از دو هفته یک شب که برای کار به مرز رفته بود به علت سنگینی بار الاغ، الاغ به ته دره پرتاپ می‌شود. قاطر قیمت بالایی نسبت به دیگر حیوانات بارکش دارد. با رسیدن این خبر به گوش عموی شاهو شوک عصبی به قلب او وارد می‌شود و به ناچار مدتی را در بیمارستان به سر برد. حال عموی شاهو همراه با شاهو هردو در بانه مشغول به کولبری هستند.