آیا این ادعا که کارگر نداریم؛ درست است؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، در روزها یا حتی ماه‌های گذشته بارها صحبت از کمبود کارگر در ایران شده است. فاصله زیاد بین حقوق و هزینه زندگی، گران شدن مهارت‌آموزی و یا تغییر سلایق بخشی از دلایلی هستند که برای این امر عنوان شده‌اند. اما گروهی دیگر از افراد وضع را در بازار کار کشور متفاوت می‌بینند. به اعتقاد آنان، در شرایطی که تورم امان مردم را بریده، جمعیت زیادی به مشاغل دوم یا سوم روی آورده‌اند تا در نهایت دخلشان به خرجشان بخورد. بنابراین اینگونه اظهارات را مربوط به مقامات دولتی می‌دانند که هدفشان تنها مثبت نشان دادن کارنامه اقتصادی در پایان دوره کاری‌شان است.

در همین باره، نظر حمید حاج‌اسماعیلی، کارشناس بازار کار، را جویا شدیم که در ادامه می‌خوانید.

نیاز به واردات کارگر داریم؟

حاج‌اسماعیلی با اشاره به اینکه در بررسی این موضوع که آیا ما در ایران نیاز به واردات کارگر داریم یا خیر؛ به تجارت‌نیوز گفت: باید به این نکته مهم اشاره کنم که معمولا در کشورهای توسعه‌یافته که نرخ بیکاری چهار تا پنج درصدی دارند، به واردات کارگر نیازی نیست، چرا که میان عرضه و تقاضای نیروی کار توازن وجود دارد.

هرچند منابع رسمی می‌گویند نرخ بیکاری در ایران زیر 10 درصد است، اما واقعیات اقتصادی پرده از نرخی دو برابر بیشتر از این رقم برمی‌دارند و بنابراین شرایط ما متفاوت از کشورهای توسعه‌یافته بوده و در حال حاضر تعداد کارگر و کارجو در کشورمان زیاد است.

این کارشناس بازار کار افزود: مساله دوم این است که نرخ بیکاری جوانان، فارغ‌التحصیلان و حتی زنان که جزو کارجویان و طبقات کاملا ممتاز هستند، بالاست. برای مثال، نرخ بیکاری جوانان 15 تا 24 ساله (با وجود اینکه مرکز آمار نرخ را کاهشی اعلام کرده) هنوز حدود 22 درصد است. نرخ بیکاری در فارغ‌التحصیلان نزدیک به 40 درصد است. منابع رسمی نرخ بیکاری زنان را بیشتر از 16 تا 17 درصد اعلام کرده‌اند اما با راستی‌آزمایی می‌توان به ارقام بالاتری رسید. بنابراین وضعیت ما مطلوب نیست و در این شرایط چطور می‌توان این ادعا را مطرح کرد که کارگر نیست و تعداد زیادی از کارگاه‌ها دچار کمبود کارگر هستند.

کارگرانی که ناچارند شغل سوم داشته باشند

به گفته وی، در کنار تمام اینها، با وجود تورم و شرایط سخت اقتصادی که در کشور ما وجود دارد، گروهی از مردم ناچارند که برای تامین نیازهای زندگی خود، شغل دوم یا سوم داشته باشند. این موضوعات از جمله بدیهیات اقتصاد ایران است؛ به‌ویژه اینکه نرخ بیکاری در برخی مناطق مرزی دو تا سه برابر نرخ بیکاری کل کشور (حدود هشت درصد) برآورد می‌شود.

حاج‌اسماعیلی اضافه کرد: بنابراین تاکید می‌کنم که در ایران کارگر و کارجو به اندازه کافی داریم و افراد زیادی هستند که از بیمه بیکاری استفاده می‌کنند. می‌دانیم که یکی از شروط استفاده از بیمه بیکاری هم این است که فرد جویای کار است اما شغلی پیدا نمی‌کند. در نتیجه، برخی از ادعاها و اظهارات درباره بازار کار ایران با واقعیات همخوانی ندارند.

مذاکرات با کشورهای همسایه برای صادرات کارگر

وی همچنین با بیان اینکه دولت با تعدادی از کشورها به‌ویژه کشورهای حوزه خلیج فارس مثل قطر گفت‌وگو و مذاکراتی انجام داده تا به آنجا کارگر صادر کند، گفت: در ضمن، در حال حاضر ما در بخش‌های مختلف مثل بهداشت و درمان یا کشاورزی و مهندسی نیروهای آموزش‌دیده و ماهر زیادی داریم که کار ندارند و بیکار هستند اما علاقمندند در محیطی مطلوب دارای شغلی مناسب با درآمد مکفی مشغول به کار شوند، با اینحال کاری برای آنها مهیا نیست.

اظهارات دولتمردان جنبه تبلیغاتی دارد

این کارشناس حوزه کار در پایان گفت: بنابراین می‌توان گفت که ادعای دولت مبنی بر اینکه بازار کار الان فعال است و نرخ بیکاری پایین آمده، بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد. البته این عملکرد تنها مربوط به دولت فعلی نیست و همه دولت‌ها برای مثبت نشان دادن کارنامه اقتصادی خود دست به چنین اقدامات و بیان چنین اظهاراتی می‌زنند. اما آنچه برای مردم ملموس است، همان وضعیت جامعه و معمولا شرایط سختی است که متقاضیان شغل و فارغ‌التحصیلان با آن مواجه هستند.