میلاد قزللو 
گازهاي سرطاني در زباله‌سوز كهريزك
شهرداري تهران از يك شركت چيني كه حتي استاندارد سال 2006 را نيز نگرفته بود، دستگاه زباله‌سوز خريداري كرده است. نگراني سازمان‌محيط زيست از توليد گازهاي سرطان‌زاي اين دستگاه است.
سخنان قاليباف درباره توليد برق از زباله‌هاي تهران به سوژه داغ رسانه‌ها و شبكه‌هاي اجتماعي تبديل شد. روزانه 200 تن زباله از مجموع هشت هزار تن زباله شهر تهران در نيروگاه زباله‌سوز اين شهر سوزانده و به برق تبديل مي‌شود. اما دستگاه زباله‌سوز تهران، داستان عجيبي دارد. شهرداري تهران در ميان تمامي شركت‌هاي بزرگ توليدكننده دستگاه‌هاي زباله‌سوز با جديدترين تكنولوژي روز دنيا، از يك شركت چيني كه حتي استاندارد سال 2006 را نيز نگرفته بود، دستگاه خريداري كرده است. دستگاهي كه به‌گفته معاون پايش محيط زيست تهران، هيچ مجوز و تاييد پايش از اين سازمان ندارد و نگراني سازمان‌محيط‌زيست از توليدگازهاي سرطان‌زاي اين دستگاه است.
نيروگاه زباله‌سوز تهران را تاييد نكرده‌ايم
شينا انصاري، معاون پايش سازمان محيط زيست با اشاره به آلايندگي نيروگاه زباله‌سوز تهران گفت: «اين زباله‌سوز، ساخت كشور چين است و حتي استاندارد سال 2006 را نيز اخذ نكرده است. اين در حالي است كه شركت‌هاي سازنده زباله‌سوز، استانداردهاي 2016 را نيز اخذ كرده‌اند. ما به عنوان سازمان محيط زيست هنوز هيچ‌گونه مجوز تاييد از نظر پايش به نيروگاه زباله‌سوز شهرداري تهران نداده‌ايم».
انصاري ادامه داد: «در ابتدا يك مجوز براي استقرار و فعاليت دستگاه زباله‌سوز از سازمان محيط زيست اخذ مي‌كنند اما بخش مهم آن بعد از شروع فعاليت است كه بايد به صورت مرتب تحت پايش قرار گيرد تا آلايندگي براي محيط زيست نداشته باشد. به طور كلي دفتر پايش سازمان محيط زيست هنگامي‌كه يك واحد صنعتي، توليدي، خدماتي و نيروگاه فعال مي‌شود، بررسي مي‌كند كه خروجي‌هايي كه در محيط منتشر مي‌كنند، در حد استانداردهاي زيست‌محيطي است يا خير. در پايش زباله‌سوزها،6 گروه آلاينده‌هاd بسيار مهم و از همه مهم‌تر مواد ارگانيك سمي (دي‌اكسيد و فوران) است كه سرطان‌زايي محرز دارند. اين پارامترها بايد در هر زباله‌سوزي پايش شوند. به غير از آن فلزات سنگين، مونوكسيدكربن، گازهاي اسيدي، اسيدهاي نيتروژن و ذرات معلق در پارامترهاي ديگر نيز بايد پايش شوند. مواد خطرناك عالي پايدار، مشمول كنوانسيون استكهلم هستند و در هر زباله‌سوزي كه فعاليت مي‌كند، پارامتر شاخص اين است».
اندازه‌گيري غلط در پايش
معاون پايش سازمان محيط زيست درباره نحوه پايش زباله‌سوز تهران گفت: «شركت چيني دستگاه زباله‌سوز، يك گزارش در خصوص پايش زباله‌سوز براي ما ارسال كرده است مبني بر اينكه آن‌ها خود اقدام به پايش و حتي اندازه‌گيري دي‌اكسيدو فوران كرده‌اند و نتيجه پايش را نيز مطلوب و استاندارد گزارش كرده‌اند. در نامه‌اي به آن‌ها اعلام كرده‌ايم براساس اندازه‌گيري و گزارشي كه داده‌اند، نمونه‌برداري كه انجام شده طبق استاندارهاي موجود در اين كار نبوده و غلط است و به‌دلايل فني، نمونه‌برداري براي دي‌اكسيدوفوران مورد تاييد دفتر پايش سازمان محيط زيست نيست. در كل تاكنون هيچ تاييدي در خصوص پايش آلاينده‌ها در عملكرد فعاليت نيروگاه زباله‌سوز نداده‌ايم. حال شهرداري تهران ادعا مي‌كند كه پايش انجام داده‌اند؛ بله ولي پارامترهايي كه انجام مي‌دهند، پارامترهاي شاخص آلاينده زباله‌سوز نيست».
جاي خالي محيط‌زيست در زمان پايش
انصاري افزود: «باتوجه به محدوديت امكانات و نيروي انساني، پايش را برون‌سپاري كرده‌ايم و تعدادي آزمايشگاه معتمد سازمان محيط زيست براي انجام پايش معرفي كرده‌ايم. دستورالعمل و آيين‌نامه چگونگي انجام كار نيز وجود دارد. اما ادارات كل محيط زيست در استان‌ها نيز بر اين پايش‌هاي خوداظهاري نظارت مي‌كنند ولي در خصوص نيروگاه زباله‌سوز تهران به‌صورت كتبي اعلام كرده‌ايم باتوجه به اينكه دستگاه‌هاي زباله‌سوز محدودي در كشور وجود دارد، هر زمان شركت چيني سازنده زباله‌سوز به ايران آمد به سازمان اعلام كنند تا كارشناسان محيط زيست هنگام پايش زباله‌سوز آنجا حضور داشته باشند و نظارت كنند اما متاسفانه هيچ‌گاه به سازمان اطلاع نداده‌اند».
زباله‌سوزهاي استاندارد، آلايندگي ندارند
برخي بر اين باورند كه دستگاه‌هاي زباله‌سوز، آلايندگي بسياري براي محيط زيست دارند. انصاري در اين‌باره گفت: «كارخانه‌هاي زباله‌سوز در برخي از كشورها در مركز شهرها قرار دارند. اما مساله مهم تفكيك زباله در مبدا است. زباله‌هايي كه به‌عنوان خوراك در دستگاه‌هاي زباله‌سوز ريخته مي‌شوند،قبلا تفكيك شده‌اند و پسماند ويژه داخل آن قرار ندارد. پسماندهاي ويژه شامل فلزات سنگين، سرب، داروها، مواد راديواكتيويته و مواد قابل اشتعال است. متاسفانه تفكيك زباله از مبدا در تهران پنج درصد انجام مي‌شود كه بسيار ناچيز است. حتي اگر ظرفيت دستگاه زباله‌سوز از 200 تن روزانه نيز افزايش يابد، بحث تامين خوراك آن بسيار مهم است؛ چراكه زباله‌هاي تهران تفكيك از مبدا نمي‌شوند و پسماندهاي ويژه در پسماندهاي خانگي وجود دارند كه نبايد به‌داخل دستگاه‌هاي زباله‌سوز ريخته شوند. اما پسماندهاي ويژه تهران به‌دليل عدم تفكيك وارد دستگاه زباله‌سوز مي‌شوند و خروجي آن آلاينده‌هاي سمي و خطرناك است».
جولان پسماندهاي ويژه در تهران
به‌گفته مدير محيط زيست شهر تهران، پسماندهاي ويژه به‌راحتي در ميان پسماندهاي خانگي رها شده‌اند و تفكيك خاصي روي آن‌ها صورت نمي‌گيرد و مشكل جدي درخصوص پسماندهاي ويژه تهران وجود دارد. انصاري در اين‌باره گفت: «موادي مانند سرب و باطري وارد دستگاه زباله‌سوز مي‌شوند و خروجي آن گازهايي حاوي فلزات سنگين است كه سرطان‌زاست.
درحال حاضر دستگاه‌هاي زباله‌سوز، بحث داغي در مديريت پسماند كشور است. آنچه در خصوص دستگاه‌هاي زباله‌سوز مهم است، برخورداري از تكنولوژي‌هاي روز دنيا و استفاده از سيستم‌هاي پالايش و تسويه گازها در آن‌ها ست. همچنين تفكيك زباله از مبدا، بخشي است كه بايد به آن توجه جدي شود.
در ماده 4 آيين‌نامه اجرايي پسماند؛ جزو ويژه پسماندها در زباله‌هاي خانگي بسيار خطرناك محسوب مي‌شوند و طبق همين آيين‌نامه باوجود اينكه آن‌ها پسماند ويژه هستند اما مديريت اجرايي آن با شهرداري است.
روزانه در حدود 8 هزار تن زباله در تهران توليد مي‌شود كه از اين آمار تنها 5 درصد تفكيك از مبدا انجام مي‌شود. 200 تن زباله نيز بدون تفكيك وارد دستگاه زباله‌سوز مي‌شود.»
دستگاه زباله‌سوز شهرداري تهران با اعتباری بالغ بر 9 میلیون دلار و 160 میلیارد ریال احداث شد. 60 درصد از هزينه آن را شهرداري تهران پرداخت كرده است اما 60 درصد درآمد حاصل از این کارخانه متعلق به شركت چینی است. نكته جالب توجه اينجاست چرا شهرداري تهران از ميان تمامي شركت‌هاي به‌نام و با تكنولوژي روز دنيا در صنعت توليد دستگاه‌هاي زباله‌سوز، اقدام به‌خريد زباله‌سوز از يك شركت چيني كه حتي استاندارد 2006 را نيز نتوانسته اخذ كند، كرده است.
نظرات