۴۹ هزار فرزند در ایران فاقد شناسنامه هستند/دوام ۸۰ درصد ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی

احمد میدری در نشستی با عنوان «ازدواج‌های فراملی و سرنوشت هویتی فرزندان حاصل از آن» در پژوهشکده سیاست‌گذاری علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف به بیان آمارهایی در خصوص ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی پرداخت.

به گزارش تجارت‌نیوز، معاون رفاهی وزارت کار در ابتدا با بیان اینکه آمارهای متفاوتی در این حوزه وجود دارد، گفت: معاونت رفاه وزارت کار در سال 96 از زنان ایرانی که همسران غیرایرانی دارند درخواست کرد تا کد ملی خود را پیامک کنند. سپس با آنها تماس گرفته و در نهایت مشخص شد در کشور چند هزار نفر با این مساله روبرو هستند. هر چند که این روش نیز کامل نبود. اما به هر حال از آن چیزی که قبلا وزارت کشور انجام داده بود، نتیجه واقع‌بینانه‌تری داشت.

ازدواج زنان ایرانی با 14 ملیت

وی افزود: در این کار که 40 روز به طول انجامید، حدود 14 هزار و 618 کد ملی برای ما ارسال شد. این زنان براساس اظهار نظر خودشان تعداد 49 هزار و 96 فرزند دارند که فاقد شناسنامه هستند. هر چند که ارقام دیگر متفاوت هستند. در سرشماری وزارت کشور عددی که به دست آمده، کمتر از هفت هزار است. یعنی وزارت کار 42 هزار نفر بیشتر شناسایی کرده است.

میدری اضافه کرد: در طول این 15 سال که تعدادی از نمایندگان مجلس به دنبال حل این موضوع بوده‌اند اما هنوز موفق نشده‌اند، مساله‌ای که باعث شده تا این مساله حل نشود این است که ابعاد مساله در این زمینه مشخص نیست. برخی از افراد اظهار می‌کنند که تعداد این افراد خیلی زیاد است و ممکن مساله‌ای به وجود آید. از منظر رفاه اجتماعی هر اندازه که تعداد این افراد هم زیاد باشد، باز هم بحث حقوق افراد مطرح است. اگر ما این حق را اعاده نکنیم، با مسائل بسیار بزرگتری روبرو خواهیم بود. چرا که در انتها این فقر حقوققی به فقر مالی منجر خواهد شد.

وی با اشاره به اعداد و ارقام به دست آمده در سرشماری انجام شده توسط معاونت رفاه وزارت کار افزود: حدود 14 ملیت مختلف با زنان ایرانی ازدواج کرده‌اند که هم‌اکنون نیز در ایران زندگی می‌کنند و فرزندانشان شناسنامه ندارند. دو ملیت اصلی در بین این ملیت‌ها مربوط به عراق و افعانستان است. 12 درصد عراقی و 60 درصد افغانستانی و 28 درصد نیز مربوط به سایر ملیت‌ها هستند.

میدری ادامه داد: 23 درصد از مردانی که با زنان ایرانی ازدواج کرده‌اند، دارای مجوز ورود به کشور هستند. اما 77 درصد بدون مجوز هستند. حتی افرادی نیز که به صورت رسمی وارد ایران شده و کار می‌کنند، نتوانسته‌اند برای فرزندانشان شناسنامه بگیرند. تصویر غلطی وجود دارد که یک عده‌ای براساس آن یا نادانسته یا به دلیل برخی منافع، تلاش می‌کنند ازدواج با این افراد را برای زنان ایرانی بد جلوه بدهند. این در حالی است که آمار و ارقامی که ما براساس این طرح به دست آوردیم، خلاف این تصویر منفی است.

معاون رفاهی وزارت کار در خصوص این تصویر بد گفت: برخی می‌گویند زنانی ایرانی که با مردان غیرایرانی ازدواج می‌کنند، بعد از مدتی زن را رها می‌کنند و در نتیجه برای زنان ایرانی مشکل به وجود می‌‌آید. بنابراین ما باید جلوی ازدواج زنان ایرانی با این مردان را بگیریم. از این رو اگر ما به فرزندان آنها شناسنامه بدهیم، در آینده زنان بیشتری برای ازدواج با مردان غیرایرانی تمایل پیدا می‌کنند.

وی در پاسخ به این تصویر و ذهنیت غلط گفت: آمار و ارقامی که ما گرفته‌ایم، خلاف این ذهنیت را ثابت می‌کند. براساس این آمار 80 درصد از زنان ایرانی که با مردان غیرایرانی ازدواج کرده‌اند، هنوز در حال زندگی کردن هستند و طلاق یا متارکه صورت نگرفته است. پنج درصد طلاق، چهار درصد متارکه و 10 درصد نیز مرد فوت کرده است. اتفاقا بسیاری از این افراد، انسان‌های موفقی هستند. به عنوان مثال، در استان فارس استاد دانشگاهی وجود دارد که ملیت افغانستانی دارد اما زن وی ایرانی است. اما باز هم نتوانسته‌اند فرزندانشان شناسنامه بگیرند.

میدری افزود: اینکه گفته می‌شود این نوع ازدواج‌ها با فقر همراه است نیز یک نوع توهم است که باید بیشتر آن را بررسی کرد. براساس بررسی ما این دیدگاه که زنان ایرانی به خاطر فقر با مردان غیرایرانی ازدواج کرده‌اند، تصور نادرستی است. اما از بین فرزندان حاثل این نوع ازدواج‌، حدود 54 درصد گاهی تولد از بیمارستان دارند و 46 درصد نیز فاقد گواهی تولد است. معادل 52 درصد از فرزندان پسر و 48 درصد نیز دختر هستند.

وی ادامه داد: از لحاظ تعداد فرزندان نیز، 17 درصد یک فرزنده، 23 درصد دو فرزند، 20 درصد 3 فرزند، 14 درصد 4 فرزند و 24 درصد نیز بیش از چهار فرزند دارند. به علت نداشتن شناسنامه خیلی از این فرزندان نمی‌توانند به مدرسه بروند. از بین این فرزندان، معادل 21 درصد به سن مدرسه نرسیده‌اند. همچنین 27 درصد در سن تحصیل، 6 درصد فارغ‌التحصیل، 25 درصد ترک تحصیل و 22 درصد اساسا مدرسه نرفته‌اند.

خراسان رضوی، سیستان‌و‌بلوچستان و تهران در صدر ازدواج‌های فراملی

معاونت رفاهی وزارت کار ادامه داد: از نظر پراکندگی استان‌ها نیز استان خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان و تهران سه استانی هستند که با این مساله روبرو هستند. ما به عنوان وزارت کار نمی‌توانیم در برخی مباحث مانند ارائه کارت هویت، اقدامی انجام بدهیم. بلکه در این زمینه به عنوان مطالبه‌گر می‌توانیم عمل کنیم. در این زمینه لایحه‌ای را به دولت فرستادیم که براساس آن باید به فرزندان حاصل از این نوع ازدواج‌ها تابعیت داده شود. حتی فرزندانی که متولد ایران نیستند، به شرط اینکه بتوانند به زبان فارسی تکلم کنند، می‌توانند تابعیت ایران را بگیرند. این اقدام از منظر حقوقی اکنون در دست اجرا است.

وی به اقدام دیگری در این زمینه اشاره کرد و گفت: با وزارت کشور نشست‌های مختلفی را داشتیم و حدود یک ماهی است که دادن کارت هویت به این افراد آغاز شده است. در تهران مواردی کارت هویت را دریافت کرده‌اند. کارت هویت به افراد خارجی داده می‌شود. به معنای اعطای تابعیت نیست. اما فرد می‌تواند از مزایایی مانند داشتن بیمه سلامت، حساب بانکی و داشتن تلفن همراه برخوردار شود و در واقع یک گام از غیررسمی شدن به رسمی شدن است.