نوسانات و آینده ارزش یورو
پرسش روز:
قیمت یورو در بازار ایران در روزهای اخیر افزایشی بوده اما در مجموع، در شش ماه گذشته روند نزولی داشته است. از سوی دیگر، نرخ برابری یورو در مقابل دلار آمریکا نیز در ماه‌های اخیر در حال کاهش بوده است. دلیل این شرایط چیست و آیا اکنون زمان مناسبی برای خرید یورو، با هدف سرمایه‌گذاری است؟
پاسخ کارشناس:
یورو در مدت اخیر نوسانات قیمتی عمدتا کاهشی را تجربه کرده است. نرخ یورو در بازار ایران از دو عامل اساسی تاثیر می‌پذیرد:
عوامل بیرونی
آن دسته از عواملی هستند که به تحولات بین‌المللی مربوط می‌شوند. در شرایط کنونی به دلایلی، قدرت یورو به ویژه در برابر دلار کاهش داشته. این عوامل عبارت بودند از:
۱- افزایش تورم اتحادیه اروپا : به دنبال شیوع بحران کرونا، دولت‌ها ناچار بودند برای حمایت از افراد جامعه و کسب و کارها، اقدام به اعطای یارانه‌ها و کمک‌های نقدی نمایند. سیاست‌های پول‌پاشی در منطقه یورو باعث شد، حجم پول در جریان درون کشورهای عضو افزایش پیدا کند. در نتیجه تورم نیز در اتحادیه اروپا بالا رفته و به چالشی جدی برای اقتصاد منطقه تبدیل شده است. البته این اتفاق مختص اتحادیه اروپا نیست و در کشورهای دیگر، از جمله آمریکا نیز رخ داده است.
۲- جنگ روسیه و اوکراین : این رویداد باعث شد تا بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف تصمیم بگیرند تا ذخایر یورویی خود را در حجم بالا، به ذخایر ایمن‌تر، از جمله طلا تبدیل کنند. این موضوع، میزان عرضه یورو را در سطح جهان افزایش داد. در نتیجه در مدت اخیر، برابری یورو به دلار از ۱،۱۴ به ۱،۰۸ کاهش پیدا کرده است.
۳- افزایش قیمت کالاها و مواد اساسی و اولیه : کشورهای عضو اتحادیه اروپا، به دلیل افزایش قیمت‌ها، در تامین برخی کالاهای اساسی مورد نیاز جامعه با مشکل مواجه شده‌اند. این اتفاق باعث شده است تا دولت‌های مختلف، فشار مصاعفی را تحمل نمایند و با اتخاذ سیاست‌های پولی مناسب، برای رفع این مشکل تلاش کنند.
مجموع این سه عامل در کنار سایر عواملی همچون نگرانی از شیوع مجدد کرونا ، نرخ پایین تولید ناخالص داخلی، واهمه از ادامه‌دار بودن اثرات تورم، اثرات جنگ روسیه و اوکراین ، احتمال افزایش سیل مهاجران و پناهندگان جنگی و نیاز آنها به حمایت‌های مالی، مشکل اتحادیه اروپا در تامین انرژی مورد نیاز صنایع و غیره، باعث کاهش ارزش یورو در سطح بین‌الملل شده است.
عوامل داخلی
اما کاهش ارزش یورو در ایران، صرفا به دلیل عوامل ذکر شده نیست. علاوه بر اینها، برخی عوامل داخلی نیز در کاهش قیمت یورو در ماه‌های گذشته دخیل بوده‌اند. این عوامل نیز به چند بخش موضوع تقسیم می‌شوند که مهمترین آنها عبارتند از:
۱- برابری دلار به یورو : توضیح داده شد که در مدت اخیر قدرت دلار در برابر یورو در سطح بین‌الملل و در داخل، افزایش داشته است. با توجه به مرغوبیت تاریخی و قدمت‌دارتر دلار در بازار داخلی ایران، این اثر در مدت اخیر، قابل توجه‌تر شده است.
۲- برابری یورو به ریال: از نیمه دوم سال ۱۴۰۰ (زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم) به این سو، بازار ارز تحت کنترل شدیدتری قرار گرفته. این موضوع با آغاز سال جدید هم ادامه داشته است. دولت جدید، نشان داده که تمایل زیادی به کنترل و حتی سرکوب قیمت ارز از جمله یورو را دارد.
۳- افزایش قیمت نفت و دسترسی بیشتر ایران به منابع ارزی: افزایش قیمت نفت در سطح بین‌المللی، درآمدهای ارزی کشور را افزایش داده است. این اتفاق توانسته است دسترسی دولت سیزدهم را به عنوان یک دولت کنترلگر نرخ ارز، به منابع مالی بازتر نماید. زیرا در صورت نیاز، امکان استفاده از منابع بیشتر، برای ارزپاشی برای دولت مهیاتر شده است. با توجه به اینکه دولت به عنوان عرضه‌کننده یورو در جامعه (بعنوان یک کالا و نه یک ابزار پرداخت)، در صورت در دست داشتن منابع بیشتر، می‌تواند تداخل بیشتری در نظام عرصه و تقاضای یورو داشته باشد، بنابراین افزایش دسترسی در کنار تمایل کنترل قیمت، می‌تواند به عنوان دو رکن اصلی در ایجاد ثبات یا حتی سرکوب قیمتی موثر واقع شود.
تمامی عوامل ذکر شده در دو بخش داخلی و خارجی باعث شده است تا در ماه‌های گذشته، شاهد کاهش نسبی قیمت یورو در بازار ایران باشیم.
زمان سرمایه‌گذاری است؟
سرمایه‌گذاری روی ارز بطور کلی ، تبحر و شرایط خاصی دارد.
با توجه به تمایل دولت به کنترل نرخ ارز ، این بازار ممکن است در کوتاه‌مدت به بازدهی مورد انتظار نرسد. ولی بطور کلی با در نطر گرفتن نرخ برابری یورو به دلار، در حال حاضر و به دید بلندمدت، پتانسیل رشد در یورو ، در مقابسه با پتانسیل رشد در دلار، مطلوب‌تر ارزیابی می‌شود.
نظرات