چرا «شیخ‌الوزرا» باید بماند؟

در حالی که نام زنگنه به تنهایی بر صندلی وزارت نفت دولت آینده به چشم می‌خورد و هیچ گزینه دیگری در گمانه زنی‌ها در کنار نام وی قرار نگرفته بود، عدم تمایل وی به پذیرش این پست مسئله ای بود که همچنان آینده وزارت نفت را با ابهام روبرو کرده بود.

به گزارش تجارت‌نیوز، محمد رضا باهنر روز شنبه با اشاره به تغییر و تحولات کابینه دولت دوازدهم گفته بود:«در برخی وزارتخانه‌ها رئیس‌جمهور می‌خواهد افراد بمانند، اما وزرا قبول نکردند، از جمله وزیر نفت که من با وی صحبت کردم و به‌شدت ابا داشت و گفت فشارهای غیرمعمول زیاد است و حوصله این جنگ و گریزها را ندارم.»

به جرات می‌توان نام بیژن زنگنه را در کنار محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشورمان، به عنوان دو وزیر که در معرض بیشترین تهمت‌ها و بدگویی‌ها بودند، قرار داد. وزارت نفت، پیش‌رو‎ترین وزارتخانه دولت یازدهم در بهره بردن از برجامی بود که با تلاش‌های وزارت امور خارجه به ثمر رسیده بود.

اما این توضیح، تمام اقدامات چهار ساله زنگنه را در بر نمی‌گیرد. در واقع پایان دادن به فساد را می‌توان مهر قبولی بر کارنامه وزارت نفت دولت یازدهم دانست. بر این اساس، افزایش تولید و صادرات نفت خام و فرآورده‌های نفتی، گاز رسانی به زاهدان، برابر ساختن برداشت ایران از پارس جنوبی با قطر، طراحی قراردادهای جدید نفتی برای توسعه میدان‌های نفتی و گازی و همچنین امضای نخستین قرارداد جدید نفتی با کنسرسیومی به رهبری شرکت توتال فرانسه برای توسعه مرزی ترین فاز پارس جنوبی و بی نیازی از واردات گاز ترکمنستان برای تامین گاز شهرهای شمالی کشور (که فردا با بهره برداری از خط لوله دامغان-نکا محقق می‌شود) و … تنها در سایه حذف سایه فساد از سر صنعت نفت ایران قابل تقدیر است.

فساد ساختاری و نظام مند دستگاه‌ها در دولت گذشته که در وزارت نفت ماجراهایی مانند دکل گمشده نفتی و فروش نفت توسط بابک زنجانی و نیروی انتظامی را رقم زده بود، در دولت یازدهم برچیده شد. موضوعی که قطعا در صدر همه دستاوردهای چهار ساله زنگنه در دولت یازدهم قرار می‌گیرد.

اما در حالی که پیش از این بیانیه به امضا رسیده توسط ۱۱۴ نفر از نمایندگان مجلس شورای درباره تقدیر از عملکرد زنگنه در کنار حمایت‌های دیگری مانند قدردانی انجمن نفت ایران از دستاوردهای وی، تداوم حضور وزیر کهنه کار نفت در دولت دوازدهم را قطعی کرده بود، ظاهرا بی میلی زنگنه به تداوم حضور در صدر وزارت خانه نفت به دلیل فشارها موجب به تعویق افتادن اظهار نظر قطعی درباره سکاندار آینده صنعت نفت ایران شده بود.

البته ایجاد تردید درباره تداوم حضور زنگنه در دولت دوازدهم موجب شکل‌گیری دو سناریو درباره وی شده بود: در سناریوی نخست، در حالی که اندکی خوش‌شانسی زنگنه را به امضای نخستین قرارداد جدید نفتی با سرمایه گذاری خارجی ۴٫۸ میلیارد دلاری آن هم در روزهای پایانی کاری اش مفتخر کرده بود، وی می‌توانست با پایان بخشیدن به فعالیت ۱۲ ساله اش بر مسند وزارت نفت در شرایطی که عملکرد قابل قبولی از خود برجای گذاشته بود، در اوج خداحافظی کند.

در سناریوی دوم، زنگنه که با تمام قوا در طی چهار سال گذشته پشت دولت ایستاده بود و به تعبیر حسن روحانی پاشنه گیوه‌هایش را برکشیده بود و همچنین با توجه به عملکرد خویش، برای تداوم فعالیتش در دولت دوازدهم مایل به کمی بازار گرمی بود تا شاید اندکی از خستگی ناشی از هجمه‌های بی پایان دلواپسان بکاهد.

البته خاطر نشان کردن این نکته ضروری است که زنگنه در طی دوران وزارتش در دولت یازدهم هرگز در برابر دروغ پردازی‌ها و شبهه افکنی‌های دامنه دار دلواپسان لب به توهین نگشود، امری که قطعا جایگاه او را در این زمینه نیز بالاتر از برخی وزرای کابینه حسن روحانی قرار می‌دهد. در همین رابطه، با وجود سیل تهمت‌ها و تخریب‌ها علیه وزارت امور خارجه و محمد جواد ظریف در زمان امضای برجام و اندکی پس از آن، با تایید برنامه جامع اقدام مشترک توسط مقام رهبری اوضاع برای وزیر امور خارجه کشورمان تا حدی بهبود یافت. اما همانطور که تجربه ثابت کرد، سیل حملات دلواپسان علیه وزارت نفت هرگز پایان نیافت و بر خلاف اقدامات مثبت زنگنه، تا به امروز نیز شاهد تداوم تخریب‌ هستیم.

اما در حالی که بیژن زنگنه روز گذشته در جمع خبرنگاران پاسخ دادن به حضورش در دولت دوازدهم را موکول به چند روز آینده کرده بود، برخی رسانه‌ها از قطعی شدن تداوم فعالیت وی در دولت آینده خبر دادند.

منبع: جهان اقتصاد